Het zikavirus wordt overgedragen door Aedes-muskieten. ​

Deze mug kan ook andere ziektes als dengue en chikungunya overbrengen. Besmette mensen krijgen vaak koorts, spier- en gewrichtsklachten en huiduitslag. Bij volwassenen verdwijnen deze klachten weer binnen een week.

Het virus werd in 1947 voor het eerst vastgesteld bij apen in Uganda tijdens een onderzoek naar gele koorts, Vijf jaar later werd het zowel in Uganda als in Tanzania aangetroffen bij mensen. Het zikavirus heeft zich in de loop der jaren in verschillende Afrikaanse landen, in Azië, in Noord- en Zuid Amerika en in de Pacific verspreid.

Het virus is ook seksueel overdraagbaar.

Lange tijd was van slechts één persoon in de Verenigde Staten bekend dat die het opliep via seksueel contact met een door het zikavirus besmet persoon uit een van de landen waar het virus heerst. Het virus was al eerder aangetroffen in menselijk sperma.

Maar begin maart liet de WHO weten dat het vaker voorkomt dat het zikavirus seksueel wordt overgedragen dan van tevoren werd gedacht. Wetenschappers die onderzoek verrichten naar het zikavirus, hebben op 5 februari gemeld het virus ook te hebben aangetroffen in speeksel en urine. Zij onderzoeken of het virus ook via deze wegen kan worden overgedragen.

Zwangere vrouwen lopen vermoedelijk risico.

De kinderen die besmette zwangere vrouwen krijgen, worden in sommige gevallen geboren met een te kleine schedel en onvolgroeide hersenen. Het WHO heeft daar na een maandenlange studie wetenschappelijk bewijs voor gevonden. 

Franse wetenschappers zeggen bovendien een verband te hebben gevonden tussen het zikavirus en het ontstaan van het Guillain-Barré Syndroom (GBS), een spierziekte die leidt tot het niet of onvoldoende functioneren van de spieren. GBS is een zeldzame aandoening waarbij het menselijk afweersysteem een deel van zenuwen aantast, meestal enkele dagen nadat een patiënt ziek is geworden door een virus, bacterie of parasiet.

Dit is wat we weten over het zikavirus:

In de zomer van 2016 voorspellen wetenschappers dat de zika-epidemie in Zuid-Amerika nog maximaal drie jaar duurt.

Tegen die tijd zijn veel mensen al eens ziek geweest en daardoor immuun geworden. Dan zijn er te weinig overblijvers om de grootschalige verspreiding in stand te houden. De epidemie dooft zichzelf, zeggen Britse wetenschappers.

In de loop van volgend jaar zal het aantal zika-gevallen al flink zijn gedaald. En als de huidige epidemie voorbij is, duurt het waarschijnlijk minstens tien jaar voordat er weer een uitbraak is, denken ze. Het naderende einde van de zika-epidemie maakt het ook lastig om een vaccin te ontwikkelen. "Tegen de tijd dat de vaccins klaar zijn om te worden getest, zijn er misschien niet genoeg gevallen meer om te testen of het vaccin werkt."

Er is nog geen vaccin om infectie te voorkomen.

Ook zijn er zijn geen medicijnen tegen de ziekte. De gezondheidsautoriteiten in El Salvador, Colombia en Brazilië, waar het virus recentelijk is aangetroffen, raden zodoende vrouwen in die landen aan om hun zwangerschap uit te stellen als dat kan.

Wetenschappers uit Amerika en Canada werken momenteel aan een vaccin tegen het zikavirus. Volgens de WHO duurt het nog een tijd voordat een mogelijk vaccin tegen het zikavirus getest kan worden. 

Inmiddels is het virus in steeds meer verschillende landen aangetroffen.

Zo werd er Spanje op 25 juli een baby geboren met een te kleine schedel en onvolgroeide hersenen als gevolg van het zikavirus. En ook in Vietnam en Zuid-Korea zijn inmiddels gevallen van het virus bevestigd. Eind 2015 werden er in Brazilië al baby's geboren met een te kleine schedel.

De Amerikaanse volksgezondheidsdienst CDC waarschuwt zwangere vrouwen om Latijns-Amerika en de Cariben vanwege de risico's op besmetting voorlopig te mijden. Het gaat om de landen: Brazilië, Colombia, El Salvador, Frans-Guyana, Guatemala, Haïti, Honduras, Martinique, Mexico, Panama, Paraguay, Puerto Rico, Suriname en Venezuela.

In september testten de eerste zikamuggen op het Amerikaanse vasteland positief op het vrius. Voor Miami geldt in sommige delen van de stad een negatief reisadvies omdat er gevallen van het virus zijn aangetroffen.

De WHO vreest voor verdere verspreiding van het zikavirus.

Het door muggen overgebrachte zikavirus verspreidt zich mogelijk over het hele Amerikaanse continent. Alleen Canada en Chili krijgen niet te maken met de uitbraak; daar komt de mug niet voor.

Door de verspreiding van het virus te bestempelen als noodsituatie wil de Wereldgezondheidsorganisatie de internationale actie tegen het zikavirus versnellen.

In Azië vreest de WHO ook voor een verdere uitbraak. In Singapore zijn al honderden gevallen van zika gemeld en in Thailand zijn twee baby's met zikagerelateerde ziekten bekend.

Ook een uitbraak in Europa houdt de WHO voor mogelijk. Het risico verschilt echter sterk per regio. De kans dat muggen het gevreesde virus overbrengen op Europese slachtoffers varieert van vrijwel nihil tot gemiddeld.