Bij een ouderwetse meter moet je zelf je meterstanden doorgeven, maar een slimme meter doet dat voor jou. Volgens Netbeheer Nederland zijn er op dit moment 7.652.546 slimme meters gemonteerd. 980.000 huishoudens hebben nog een traditionele meter.

Met de huidige energiecrisis is het financieel aantrekkelijk om een slimme meter te nemen, zegt vakspecialist elektrotechniek John van Vugt van Techniek Nederland. "Je kunt je verbruik beter bijhouden en het vergelijken met vrienden en buren. Het maakt het makkelijker om aan energiemonitoring te doen."

Het voordeel van een slimme meter is dus vooral dat die je meer directe informatie over je energieverbruik geeft, waardoor je ook meer inzicht in de kosten krijgt. "Stel dat ik zie dat mijn verbruik 's nachts hoger is dan verwacht, dan kan ik bekijken welke apparaten misschien toch stand-by stonden of meer verbruiken en aanpassingen doen."

Maar er is een probleem: het is op dit moment lastig om een slimme meter te krijgen. Dat begint volgens Van Vugt met de aansluiting van het huis. "In Nederland is ieder huis aangesloten op een kabel die ervoor zorgt dat het de energie krijgt die het nodig heeft."

Deze kabels hebben verschillende diktes, afhankelijk van hoeveel energie ze moeten doorgeven. In de praktijk betekent dit dat je huis een 1-fase- of 3-faseaansluiting heeft, waarbij de laatste zwaarder is dan de eerste. "Afhankelijk van het bouwjaar van je huis kan het zijn dat de bouw rekening hield met de energiebehoefte van een andere tijd met minder apparatuur." Als het nodig is, kan de aansluiting verzwaard worden van een 1-fase- naar een 3-faseaansluiting.

Het kan dus zo zijn dat de aansluiting van je huis gemoderniseerd moet worden om in aanmerking te komen voor een slimme meter. "Daarnaast moet er ook personeel beschikbaar zijn voor de installatie, net als de meters zelf." Helaas is er op dit moment bij veel leveranciers een tekort aan personeel én apparaten, waardoor de wachttijden snel kunnen oplopen.

Er is een tekort aan slimme meters voor 3-faseaansluitingen, merkt woordvoerder Ceriel Thissen van netbeheerder Alliander. "Dit jaar zagen we een toename in de vraag naar smartmeters. Dat heeft vooral te maken met mensen die een verzwaring aanvragen vanwege verduurzaming."

"Als je elektrisch kookt, elektrisch rijdt en zonnepanelen installeert, heb je een zwaardere aansluiting en een slimme meter voor die aansluiting nodig. Daar zitten ook mensen tussen die al een 1-fasesmartmeter hebben, maar nu naar 3-fase gaan."

Volgens Thissen is het aantal aanvragen zelfs bijna verdubbeld: 20.000 in 2020, tegenover 39.000 dit jaar. "Die hebben allemaal een meter nodig."

Een bijkomend probleem is het gebrek aan materiaal en chips voor die apparaten. "Dat type meter is sinds het begin van het jaar al slecht leverbaar en was zelfs een tijdje helemaal niet te krijgen. De vraag is groter dan het aanbod. We verwachten in januari weer voldoende voorraad te hebben. Maar dan moeten we de achterstand nog steeds inlopen door bijvoorbeeld de aannemerscapaciteit te vergroten."

Ongeveer 100.000 van de traditionele meters kunnen om technische redenen nog niet vervangen worden. Wie de meterstanden nog op de ouderwetse manier doorgeeft, zal dat dus voorlopig moeten blijven doen.