Vier op de tien Nederlanders huren een woning, van wie meer dan de helft bij een corporatie. Het is ingewikkeld om te achterhalen welke regeling per woning van toepassing is. Grofweg zijn er drie mogelijkheden: de huur gaat omlaag (geldt voor 260.000 huurders), hij blijft gelijk (geldt voor 2,5 miljoen huurders), of gaat met maximaal 2,4 procent omhoog (geldt voor honderdduizenden vrije sectorhuurders).

Eerst is het belangrijk om te weten tot welke categorie je behoort. De Woonbond heeft daarvoor een checklist. Je bent sociale huurder als je bij aanvang van je huurcontract aan kale huur onder de liberalisatiegrens betaalde. Dan is de huur beschermd middels het puntensysteem. Dit jaar is die grens 752 euro, maar het kan zijn dat je tóch sociale huurder bent als de huur daar boven zit.

Vervolgens moet je achterhalen of je bij een woningcorporatie huurt, of bij een vastgoedbedrijf dan wel particuliere eigenaar. "Bij alle soort verhuurders kan het zijn dat je sociaal huurt, als de woning onder het puntenaantal blijft waardoor de prijs is beschermd", zegt Marcel Trip van de Woonbond.

Het inkomen van kinderen onder de 27 jaar wordt niet meegenomen. Als bovenstaande voorwaarden van toepassing waren in 2019, hoef je als huurder waarschijnlijk niets te doen en wordt de huurverlaging automatisch doorgevoerd. "Maar van 2020 zijn er nog geen belastinggegevens bekend", zegt Marcel Trip. "Stel dat je minder bent gaan verdienen dankzij corona, komt veel voor natuurlijk, dan moet je bij je corporatie zelf aangeven dat je recht hebt op de huurverlaging." Hoeveel de huur omlaag gaat verschilt per huishouden.

Dan de huurbevriezing. De VVD stemde na de val van het kabinet ineens voor die maatregel, die voor álle sociale huurders eenmalig geldt in 2020. Krijg je toch te maken met een huurverhoging, aangekondigd door je verhuurder, dan kun je dat aanvechten. De Woonbond heeft een standaard brief gemaakt die je dan kunt versturen. Nog geen effect? Meld je dan bij de Huurcommissie.

Indiener van de motie Sandra Beckermann van de SP laat weten dat ze de bevriezing voor álle sociale huurders geldt, dus ook voor mensen die particulier huren, maar wel onder de sociale huurgrens. Ook voor kamerhuurders (meestal studenten). Er komt een tegemoetkoming voor verhuurders die inkomsten mislopen. Daarvoor wordt 200 miljoen euro vrijgemaakt vanuit een investeringsfonds voor bedrijven.

Als je een huurhuis hebt met een huurprijs die bij aanvang van het contract boven de liberalisatiegrens lag, was je de afgelopen jaren waarschijnlijk flink de pineut. Dankzij de krapte op de woningmarkt konden verhuurders de prijzen flink opschroeven, tenzij er in het contract een maximale huurverhoging stond beschreven.

De huren van woningen in de vrije sector mogen op 1 juli 2021 met maximaal 2,4 procent omhoog voor bestaande huurders. Dat is bepaald op basis van de inflatie (1,4 procent) plus 1 procent. "Dat maximum van 2,4 procent geldt dus voor alle huurders in de vrije sector, tenzij er een lager percentage in je contract staat", aldus Trip. "Dan moet de verhuurder dat percentage aanhouden." De huur mag wel sneller omhoog bij wisseling van bewoner. Daar geldt geen maximum voor.

En wat nou als een verhuurder zich er niet aan houdt? "Dan mag de huurder zich voor het eerst melden bij de Huurcommissie, binnen vier maanden van het ingaan van de nieuwe huurprijs. Dat is een belangrijke eerste stap naar meer consumentenbescherming voor deze groep. Ze mogen echter nog steeds niet naar de huurcommissie als iets mankeert aan onderhoud van de woning." De Woonbond heeft een standaard brief voor huurders die niet direct naar de Huurcommissie willen.