Regen valt voor niets naar beneden. Er zit geen kalk in, het is goed voor de plantjes en we worden er al dagenlang op getrakteerd - en voorlopig blijft dat zo. Dat hemelwater vindt voor een deel zijn weg naar de bodem of stroomt het riool in, maar je kunt het ook opvangen. Veel Nederlandse gemeenten belonen dat zelfs met een subsidie.

De regenton is bepaald geen nieuwe uitvinding. Toch is-ie nu meer dan ooit een uitkomst. Na een droge zomer waarin boeren werden opgeroepen niet langer te sproeien en Nederlanders massaal hun zwembadjes vulden met kostbaar drinkwater, zijn we in een natte herfst terechtgekomen.

Terwijl er schoon, kalkvrij regenwater naar beneden stroomt, zijn delen van de bodem in Nederland nog altijd te droog. Dat vallende regenwater bereikt boomwortels en de diepere lagen van de bodem vaak niet door de bestrating, maar we blijven onverstoord water pompen uit die bodem voor ons drinkwater.

Een regenton scheelt, maar is niet heel efficiënt

Zo'n regenton met water is nu slim: daarmee kun je de planten bewateren en de ramen wassen - het kalkvrije water geeft een mooi streeploos resultaat. Het scheelt een sproeibeurt, want die kost ieder kwartier 100 liter water, rekende waterbedrijf Vitens uit.

Vitens wil niet jaarlijks meer grondwater gaan oppompen om aan de groeiende vraag te voldoen, zeggen zij, en met een regenton verbruik je minder leidingwater, waardoor er minder grondwater opgepompt hoeft te worden. In Duitsland en Vlaanderen is een opvangsysteem zelfs verplicht.

Heel efficiënt is zo'n ton niet, zegt ingenieur Iwan Fransen van De Regenwaterexpert. Franssen: "Je vangt natuurlijk maar een fractie op van al het regenwater in zo'n klein tonnetje."

Waterzak in de kruipruimte

Om regenwater op te vangen kun je gebruikmaken van de regenwaterinstallatie met waterzak, een wadi of greppel in je tuin, of watertanks ingraven in je achtertuin. Een wadi, acroniem voor Water Afvoer Drainage en Infiltratie, is aangesloten op de regenpijp.

Het regenwater in de wadi zakt langzaam weg in de bodem, in plaats van dat het wegsijpelt over de bestrating en draagt zo bij aan het beperken van droogte. Toch zullen maar weinig Nederlandse achtertuinen plek hebben voor een wadi, en het water dat zo'n wadi opvangt kun je niet gebruiken voor andere toepassingen.

Fransen: "De meest laagdrempelige oplossing voor particulieren is de regenwaterinstallatie met waterzak als buffer. Wij plaatsen deze grote waterzak met filter en pomp in de kruipruimte van de woning, een ruimte die toch leegstaat. Dat wordt aangesloten op de regenpijp langs het dak. De filter verwijdert de rommel die op het dak ligt. De regenpijp wordt dan losgekoppeld van het riool."

Een waterzak in de kruipruimte slaat voldoende water op voor de was, de tuin en de wc. (Foto: De Regenwaterexpert.)

Dat laatste speelt soms mee in de motivatie om tot aanschaf van zo'n installatie over te gaan: meerdere gemeenten in Nederland geven subsidie als je je regenpijp laat loskoppelen van ons riool. Dat scheelt namelijk een hoop. We krijgen vaker te maken met wolkbreuken, en het riool kan al dat regenwater niet aan. Het gevolg is dat afvalwater van de toilet en douche vanuit het riool op straat en in sloten kan stromen.

Fransen: "De waterzak slaat zo'n 4.500 liter water op en dat is voldoende voor de wasmachine, voor de tuin en om het toilet mee door te spoelen. Omdat het water kalkvrij is, is 't ook beter voor je wasmachine."

Zie ook: Hebben we geleerd van 2018 en zijn we voorbereid op nieuwe droogte?

De stelregel is 1 liter water per millimeter per vierkante meter. Dus hoe groter het dak en natuurlijk hoe meer regen, hoe meer water in de zak. Er zit een back-up in, dus ineens niet kunnen doorspoelen gebeurt niet. "In de zomer is het droog, nu is het nat. Daardoor is de waterzak meestal in balans. Maar als het drie weken achter elkaar droog is, besproei je alsnog de tuin met regenwater."

Met een waterzak in de kruipruimte bespaar je maar liefst 50 procent drinkwater, zegt Fransen. Of je er ook mee bespaart in waterkosten? "Mensen die erg geïnteresseerd zijn in de terugverdientijd gaan meestal niet tot aanschaf over. Drinkwater is namelijk extreem goedkoop, dus daar zit de winst niet."

Wel in het in stand houden van ons rioleringssysteem, het bestrijden van de droogte en aan het behoud van de drinkwatervoorraad. Bovendien, zegt Fransen, ben je je meer bewust van de huidige gang van zaken. "Met kostbaar drinkwater, waar je in andere landen soms kilometers voor moet lopen, spoelen wij onze drollen door. De gedachte dat Nederland een waterland is en dat dat wel kan hier, die vlieger gaat niet langer op."