Rotterdam heeft de meeste platte daken van Nederland, maar liefst 18 vierkante kilometer. "En daar gebeurt helemaal niets mee", vertelt Léon van Geest, directeur van de Rotterdamse Dakendagen. "Er ligt grind op of er staan airco's. Dat is zonde. Steden zijn aan het verdichten, er wordt steeds meer gebouwd en er is steeds minder groen in de stad. En die daken, die liggen er maar."

De Rotterdamse Dakendagen hebben als doel om dakgebruik te stimuleren. Wat je allemaal op een dak kunt doen, laat het festival zien op 65 daken, die hun deuren openen voor het publiek. Zo wordt er op het parkeerdek van het World Trade Center een groot doolhof gemaakt. Het uitzicht zie je alleen als je de uitgang vindt. Je kunt ook planten kopen in een plantensupermarkt op de parking Westblaak of een duik nemen in een ballenbak bovenop de Lijnbaanflat.

Foto: Op een dak ligt nu meestal grind en staan airco's, maar er is vaak ook ruimte voor beplanting. Op een eerdere editie van de Rotterdamse Dakendagen zie je dat deze dingen met elkaar worden gecombineerd. (Foto: Frank Hanswijk)

De zipline over de Coolsingel staat symbool voor wat Van Geest in de toekomst hoopt te bereiken: dat daken met elkaar verbonden worden en het hele jaar door toegankelijk zijn. "Het zijn nu losse eilandjes, maar we dromen van een groen landschap van daken. Vanaf het dak beleef je de stad op een andere manier. Je bent even in een andere wereld. We willen een gelaagde stad maken. Zo kun je shoppen op straatniveau en sporten of lunchen op het dak. Dat zou toch te gek zijn?"

Het dak heeft volgens Van Geest niet alleen een maatschappelijke functie, maar kan ook stedelijke milieuproblemen verminderen. "Je kunt de daken beplanten voor meer biodiversiteit of gebruiken om energie op te wekken met zonnepanelen. Door klimaatverandering gaat het steeds heviger regenen en dat water kunnen we niet allemaal kwijt in de steden. Als je de daken gebruikt om het water tijdelijk op te slaan, kun je de druk op de riolen verminderen en wateroverlast voorkomen."

Foto: Bij een eerdere editie van de Rotterdamse Dakendagen stond een tiny house op het dak. (Foto: Kevin Westerveld)

Laurens van der Wal onderzoekt samen met een team van stedenbouwkundigen en een stadsantropoloog of het mogelijk is om op het dak te wonen. Ze hebben zich verenigd in het Dakdorpen Collectief en zijn tijdens de Rotterdamse Dakendagen te vinden op het dak van bedrijfsverzamelpand De Kroon. Hier gaan ze met een pilot starten en een of meerdere duurzame woningen neerzetten, die tijdelijk bewoond gaan worden. Een van de leden uit het collectief heeft net een jaar op een dak gewoond en verhuist binnenkort naar De Kroon.

"Het gaat ons niet alleen om wonen op daken, maar ook om het vergroenen van het dak", vertelt Van der Wal verder. "Daar kan de hele stad van profiteren. Een groen dak is kostbaar, maar door het te combineren met wonen wordt het financieel aantrekkelijk voor een eigenaar van een pand. De bewoners hebben een fantastische woonplek en kunnen hun groene tuin zelf onderhouden. Een win-winsituatie. Daarom moet zo'n dakdorp er volgens ons echt komen."

Animatie: Impressie van een dakdorp. (Door Walden Studio)

Het realiseren van een dakdorp is nog niet zo gemakkelijk. Van der Wal: "Je kunt niet zomaar op een dak gaan wonen, want gebouwen hebben een maximale bouwhoogte die is vastgesteld door de gemeente. Wil je er iets op zetten, dan moet het bestemmingsplan worden aangepast. Daarnaast moet je rekening houden met de draagkracht van het dak en heb je te maken met eigenaren, verhuurders en gebruikers van een pand."

Van der Wal heeft een eigen ontwerpstudio en houdt zich bezig met kleinschalige, duurzame woonoplossingen. Hij kan niet wachten om de dakwoningen te ontwerpen voor hun proefdorp op grote hoogte. Of hij er dan zelf gaat wonen? "Dat zou heel cool zijn. Aan geïnteresseerde dakbewoners in ieder geval vast geen gebrek!"