Brent Nijhuis (26) woonde tot voor kort nog bij zijn ouders in het Gelderse dorp Beltrum, toen hij de mogelijkheid kreeg om samen met veertien andere dorpsgenoten zijn eigen buurt te bouwen. Nijhuis: "Een bestaande woning is hier voor mij onbetaalbaar. Dit was mijn kans om in het dorp te blijven wonen."

De groep bouwt hun buurt door middel van Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO). Als bewoners kun je zelf bepalen hoe je huis eruit komt te zien. Nijhuis: "Je bent de projectontwikkelaar en bepaalt onder meer wat voor woningtype je wilt, wat voor installaties je kiest en waar de trap moet komen."

Brent Nijhuis bij zijn nieuwe woning. (Foto: Krabben Entertainment).

De andere bewoners - allemaal tussen de 25 en 30 jaar - kent Nijhuis uit het dorp. Ze vergaderen wekelijks en nemen alle belangrijke beslissingen samen. Zo besluiten ze dat hun woningen een jarendertiguitstraling moeten krijgen. Van buiten zijn alle huizen hetzelfde, hoe de binnenkant wordt beslissen de bewoners zelf. Nijhuis: "Over de uitstraling van de huizen waren we het snel eens. De een vindt die dakpan of die steen mooier, maar er waren geen grote discussiepunten. We waren behoorlijk eensgezind."

"Het succes van het project was mede afhankelijk van mijn buren", gaat hij verder. "De een had contact met de aannemer, de ander weer met het keukenbedrijf. Zo droeg iedereen z'n steentje bij. Ik had er vertrouwen in dat iedereen er energie in zou steken. De afgelopen twee jaar hebben we intensief samengewerkt, waardoor onze band heel hecht is geworden. Mijn buren reken ik inmiddels tot mijn vrienden."

Nijhuis woont inmiddels bijna een jaar in zijn nieuwe woning. Binnenkort worden de schuttingen in de tuin geplaatst, die ze als bewoners collectief hebben ingekocht. Een van de voordelen van samen bouwen. Nijhuis: "Doordat je veel zelf doet, is bouwen in eigen beheer relatief goedkoop. Iedereen heeft een andere badkamer en keuken, maar ze zijn bijna allemaal bij hetzelfde bedrijf gekocht. Doordat we veel collectief inkopen, scheelt dat behoorlijk in de prijs."

Een nadeel is dat het veel tijd kost. Nijhuis waarschuwt dat je als bewonersgroep een lange adem moet hebben. "Voordat de eerste paal de grond ingaat, ben je dik een jaar verder. Het duurt lang voor je de juiste vergunningen hebt en het bestemmingsplan in orde is. Maar ondanks dat het even duurt, kan ik het iedereen aanraden."

De bewoners in Beltrum. (Foto: Krabben Entertainment)

Bas Bruisten (30) is voorzitter van de CPO-groep De Rivierduin in Bergharen. Bruisten woont samen met zijn vriendin in Nijmegen en ze willen graag terugkeren naar hun roots in het Gelderse Bergharen, een dorp met zo'n achttienhonderd inwoners in de gemeente Wijchen. Bruisten: "Op dit moment staan er maar vier woningen te koop. Het bestaande aanbod past niet binnen ons budget of is niet onze smaak, maar er worden ook geen nieuwe woningen gebouwd. Dit project geeft ons de mogelijkheid om terug te keren naar Bergharen."

CPO-groep De Rivierduin in Bergharen. (Foto: John van Gelder)

Anders dan in Beltrum bestaat de groep van Bruisten uit twaalf huishoudens, waaronder starters, doorstromers én senioren. Bruisten: "De ouderen willen graag kleiner wonen, maar die huizen zijn ook bijna niet te vinden in Bergharen. Ons project wordt een mix van grotere en kleinere woningen. Natuurlijk moet je rekening houden met elkaar, maar tot nu toe gaat dat heel goed. We zijn een jaar bezig en zijn het vaak met elkaar eens. Het leuke is dat je een hechte band met elkaar krijgt en weet wie straks je buren worden."

Bruisten geeft als tip om samen te werken met een adviesbureau. Bruisten: "Zij hebben de kennis en de ervaring en hebben al een soort draaiboek voor je klaarliggen. Ze helpen ons met de communicatie met de gemeente, procedures en het aanvragen van subsidieregelingen. Door hen hebben wij het vertrouwen om zo'n groot project aan te gaan."

Beltrum vanuit de lucht. (Foto: Krabben Entertainment)

Jan Walrecht van adviesbureau Bouwen In Eigen Beheer begeleidt de groep van Bruisten. Zijn bedrijf is gespecialiseerd in het realiseren woningbouwprojecten in eigen beheer. Walrecht: "Sinds de oprichting in 1983 hebben we zo'n 2.400 woningen gebouwd. Deze manier van bouwen is volledig vraaggestuurd. We beginnen bij de wensen van de bewoners en hun budget is leidend. De prijzen van de woningen die op deze manier worden gebouwd, liggen vaak zo'n 10 tot 30 procent onder de marktwaarde."

De bewoners die bij Bouwen In Eigen Beheer aankloppen, komen voornamelijk uit dorpen. Het zijn zowel starters als senioren. "In de grotere steden vinden deze groepen wel hun weg, maar in de kleinere kernen wordt er weinig voor ze gebouwd. In steden verhuizen senioren op den duur vaak naar een kleinere woning zoals een appartement, omdat ze levensloopbestendig willen wonen. Maar die appartementen heb je vaak niet in kleinere gemeentes."

Hij ziet veel voordeel in deze vorm van woningbouw. Walrecht: "Natuurlijk: het kost tijd om op deze manier te bouwen en je moet er tegen kunnen om met een leeg vel te beginnen. Maar je krijgt veel meer woning voor je geld, omdat je tegen de kostprijs koopt in plaats van voor de marktwaarde. Daarnaast woon je in een buurt waar veel sociaal contact is, doordat iedereen elkaar al kent."