"Je hebt het hele jaar op penalty's geoefend en dan verknal je het toch met de penalty's. Dat is jammer", zei Van Gaal na afloop in een korte reactie bij de NOS.

Oranje kende een dramatische start van de beslissende penaltyreeks: aanvoerder Virgil van Dijk en Steven Berghuis zagen hun inzet gekeerd worden door de Argentijnse doelman Emiliano Martínez. Argentinië benutte alle penalty's totdat Enzo Fernández bij de vierde poging miste.

Oranje mocht daardoor nog hopen op een nieuwe ontsnapping, nadat Wout Weghorst door twee doelpunten in de slotfase van de reguliere speeltijd een 2-0-achterstand had weggewerkt. Luuk de Jong scoorde vanaf 11 meter, maar Lautaro Martínez deed dat ook. Daardoor viel het doek voor Oranje.

Van Gaal had in de aanloop naar het toernooi onder meer de hulp van voormalig volleybalbondscoach Peter Murphy ingeschakeld om een penaltydrama als in 2014 te voorkomen. Toen verloor Oranje ook van Argentinië, in de halve finales.

Van Gaal beschouwde de nieuwe miskleun niet als een persoonlijke mislukking. "Ik wil als coach alles onder controle hebben. Ik heb mijn spelers verzocht bij de clubs penalty's te nemen. Dat hebben ze allemaal gedaan."

"En dan mis je de eerste twee. Dan win je niet meer. Als je er één mist, kan dat nog. Bij Argentinië ging er ook één naast. Je kan het moment niet simuleren. Dat heb ik eerder gezegd. Je kan je schot automatiseren, maar de druk niet. Dat is het grote verschil."

Van Gaal was na afloop kritisch op de Spaanse scheidsrechter Antonio Mateu Lahoz, die een hoofdrol opeiste in de verhitte wedstrijd in Lusail. Lahoz trok niet alleen achttien gele kaarten en één rode (na afloop voor Denzel Dumfries), maar kende ook een kwartier voor tijd een penalty toe aan Argentinië vanwege een lichte overtreding van Dumfries. Messi maakte vervolgens vanaf 11 meter de 2-0.

"Ik wil het nog een keer terugzien, die penalty. En al het tijdrekken van de Argentijnen...", verzuchtte Van Gaal, die de uitschakeling niet in de schoenen van Lahoz wilde schuiven. "Wij verliezen niet door de scheidsrechter, want we spelen nog gelijk. Uiteindelijk ga je na penalty's eruit."

Van Gaal was wel onder de indruk van de comeback van Oranje, die werd ingeleid door twee late goals van invaller Weghorst. "We grepen in en kwamen fantastisch terug. Ik heb niet voor niets Wout geselecteerd. Daar waren de meningen over verdeeld. Hij is een gouden jongen, zal altijd tot het gaatje gaan en kan scoren."

De gouden wissel van Weghorst bleek dus niet genoeg. Volgens Van Gaal heerste er na afloop een "vreselijke stemming" in de kleedkamer. Voor de 71-jarige Amsterdammer zit zijn trainerscarrière er normaal gesproken op. Dit WK was zijn laatste toernooi als coach. Hij maakt bij Oranje plaats voor Ronald Koeman.

"Ik heb de spelers net allemaal bedankt", zei Van Gaal. "Het is de beste groep die ik ooit in mijn trainerscarrière heb gehad. Het was een cadeautje op late leeftijd. Het is jammer dat we niet door zijn."