Emoties zijn normaal gesproken niet van zijn gezicht te lezen, maar een verbeten grimas verraadt nu zijn frustraties. Het is 8 januari en Van der Poel staat aangeslagen voor een camera in het Belgische Zonhoven. Hij is zojuist op 1 minuut en 21 seconden van winnaar Van Aert over de streep gekomen. Een zeldzaam groot verschil in de lange geschiedenis van de titanenstrijd tussen de twee.

"Ik kon alleen maar aan mijn rug denken", zucht Van der Poel in een microfoon. "Iedereen ziet dat ik niet op het niveau rijd dat ik moet kunnen halen. Mijn rug doet weer pijn. Dat is heel frustrerend. Momenteel is het niet leuk crossen. Ik kan misschien een halve ronde op het tempo rijden dat ik wil, maar dan moet ik me weer inhouden vanwege de pijn."

Drie dagen eerder in Koksijde speelden de rugproblemen voor het eerst op. Tijdens de koers ging hij verschillende keren uit de beugels van zijn fiets om zijn rug te stretchen. Van der Poel had geen idee hoe het had kunnen gebeuren. Na de harde val op zijn rug op de Olympische Spelen in Tokio had hij het gewricht juist altijd extra veel aandacht gegeven.

De radeloosheid bij Van der Poel neemt na de mokerslag in Zonhoven toe. Zou hij een maand later op het WK veldrijden wel in topvorm kunnen zijn? Van de mondiale crossstrijd heeft hij juist zijn speerpunt gemaakt, mede omdat die in zijn achtertuin in Hoogerheide verreden wordt. In de media wordt druk gespeculeerd over 'De Rug'.

Met veel vraagtekens vliegt Van der Poel naar Spanje voor een geplande trainingsstage van zijn ploeg Alpecin-Deceuninck. In het wieleroord Dénia, ver weg van de crosses in België en Nederland, zou hij de basis leggen voor een comeback. Een reset, zoals hij het later zou noemen. Waarbij alles is gericht op het WK.

Drie weken lang werkt Van der Poel aan zijn rug. Hij is dag in dag uit in de sportschool te vinden om extra oefeningen te doen. Hij krijgt extra behandelingen van fysiotherapeuten. "En dat was allemaal noodzakelijk om op topniveau terug te komen."

Het waren mentaal zware tijden voor Van der Poel. "Ik heb er wel een beetje doorheen gezeten", erkende hij. Het was voor de veelvraat weer een tegenslag, na de hotelgate eind september bij het WK wielrennen op de weg in het Australische Wollongong.

In het Spaanse Benidorm is vorige week voor het eerst een glimp van de oude Van der Poel te zien. Hij houdt Van Aert achter zich in een wedstrijdje driften op de Spaanse kiezels. En dus keert ook het zelfvertrouwen bij de veelwinnaar terug. "Alles voelt een stuk beter aan", zegt hij, zichtbaar opgelucht.

Precies in de wedstrijd waar Van der Poel op zijn best wil zijn, is hij op zijn best. Vanaf de start in Hoogerheide zet hij Van Aert onder druk met aanvallen op oplopende grasstroken en bij de veelbesproken balken.

Van Aert kan volgen, maar is naar eigen zeggen "gedoemd om als laffe renner in het wiel te blijven". Van der Poel voelt de gehele cross dat hij de controle heeft. Hij is zelfs in de slotronde relaxed, terwijl tienduizenden fans van hem verwachten dat hij in zijn thuiscross wint.

In de sprint om de wereldtitel heeft Van der Poel een verrassingsact in petto. Op de straat waar hij al zo vaak zegevierde, schiet de Nederlander uit de rug van Van Aert weg. Zelfs na al die duels is de Belg overvallen door de actie van zijn eeuwige rivaal. Hij moet zich gewonnen geven.

Met een gebalde vuist en open mond viert een uitzinnige Van der Poel op de streep zijn vijfde wereldtitel in het veldrijden. Aan die reactie is te zien dat de zege in de geboorteplaats van zijn vader Adrie van der Poel hem veel doet.

"Dit staat in de top drie van mijn mooiste zeges. Ik zal me dit nog lang herinneren", zegt Van der Poel. Het zijn geen opgeklopte woorden van de renner, die al twee keer de Ronde van Vlaanderen op zijn naam schreef, één keer de Amstel Gold Race won en de gele trui in de Tour de France droeg. De comeback na onverwachte rugklachten betekent veel voor hem.