
NU+ Van Empel ging voor Bayern München, maar is nu ster bij WK veldrijden
Ze is spits. Beweeglijk, snel. Doelgericht ook. Als de buitenspelers van RKSV Nuenen een goede voorzet richting de blonde aanvaller met rugnummer 14 geven, weten ze eigenlijk al dat het een doelpunt wordt.
Van Empel is vijftien jaar als ze in het eerste elftal van RKSV Nuenen terechtkomt. Het team speelt dan in de Eerste Klasse, het vierde niveau van Nederland. Op Sportpark Oude Landen wordt veel over Van Empel gesproken: ze is het grote talent van de club.
Van Empel wil maar één ding: profvoetbalster worden. Haar grote droom is om voor Bayern München te spelen. Daar heeft ze alles voor over. Naast de trainingen op de club gaat ze naar de sportschool en bekijkt ze filmpjes op YouTube om haar techniek te verbeteren.
Het is nogal onlogisch dat Van Empel is gaan voetballen, want ze is voorbestemd om wielrenster te worden. Op haar derde kan ze al zonder zijwieltjes fietsen. Ze komt bovendien uit een wielerfamilie. Vader Jean-Paul was jarenlang crosser, oom Ad richtte het fietsenmerk Empella Fietsen op en neef Micki reed voor de Belgische ploeg van oud-wereldkampioen Bart Wellens.
Maar Van Empel vindt voetballen leuker. Ze begint bij de jongens van RKVV Sint-Michielsgestel, want de club heeft geen meisjesteams. Als ze op haar dertiende de overstap naar de meisjes maakt, krijgt ze een uitnodiging voor de regionale talentendagen van de KNVB. Ze schopt het tot de laatste twintig.
Profvoetbalster zal Van Empel alleen nooit worden. Ze stopt op haar zeventiende met voetbal, omdat ze er geen plezier meer in heeft. Vader Jean-Paul: "Haar ploeggenoten gingen 's avonds stappen, stonden 's ochtends aangeschoten op het voetbalveld en dansten na de wedstrijd op de bar. Dat kon ze niet goed hebben. Ze wilde dat iedereen net zoals zij voor de sport leefde." In haar laatste wedstrijd scoort ze twee keer.
CV Fem van Empel
- Leeftijd: 20 jaar
- Ploeg: Jumbo-Visma (sinds 1 januari)
- Palmares: Wereldkampioen (2023), Europees kampioen (2022), wereldkampioen bij de beloften (2021), negen wereldbekerzeges
- Aantal zeges dit seizoen: 13

Tranen na de eerste crosstrainingen
Aschwin van Oorschot krijgt in november 2019 via Messenger een bericht van Jean-Paul van Empel. De Van Empels zijn op zoek naar een wielertrainer voor hun dochter Fem en kennen Van Oorschot nog als trainer van Micki van Empel. "Bel me maar", reageert Van Oorschot. Niet veel later heeft hij Fem van Empel aan de lijn. Veelzeggend, vindt hij. "Vaak belt de vader, maar zij regelt het gewoon zelf."
Van Empel vertelt Van Oorschot dat ze graag wil gaan fietsen. In de zomer daarvoor is ze achter Puck Pieterse en Larissa Hartog derde geworden op het NK mountainbike voor junioren. Dat terwijl ze er niet voor had getraind en pas vlak voor de wedstrijd een goede fiets had gekocht. Dat heeft haar ogen geopend.
Fietsen heeft Van Empel dan al vaker gedaan. Ze begint met crossen in de winterstop van het voetbal. Ze vindt het zo leuk, dat ze het voetbal gaat combineren met crossen en mountainbiken. Na de zomer van 2019 vragen haar ouders haar een keuze te maken. Het is voor hen niet meer op te brengen vijf keer in de week naar een voetbalveld én een crosswedstrijd te rijden. De keuze is snel gemaakt.
In Lieshout fietst Van Empel een van haar eerste wedstrijden onder Van Oorschot. Hij vertelt haar na afloop dat ze fietsend naar huis in Sint-Michielsgestel moet rijden, een kleine 25 kilometer. Het is dan al bijna donker. Van Oorschot doet dat vaker bij nieuwe pupillen om te zien hoe renners daarop reageren. Als ze weigeren, weet Van Oorschot wat hij voor karakter hij in huis heeft.
Van Empel doet het. Maar als ze de volgende dag weer anderhalf uur moet trainen, breekt ze. Vader Jean-Paul: "Ze belde mij op. Ze stond huilend langs de weg. Ze moest zoveel trainen, ze was helemaal kapot. Of ze wilde stoppen? Dat heeft ze nooit gezegd. Zelfs niet in haar emotie."

'Perfectionistisch en enorm gedisciplineerd'
De drive van Van Empel valt bondscoach Gerben de Knegt direct op in de eerste trainingen en wedstrijden die hij van haar ziet. Daarin pikt ze moeiteloos aan bij renners die al jaren op de fiets zitten. "Ze wil in alles de beste zijn en is heel perfectionistisch."
De dan zeventienjarige Van Empel stelt voortdurend vragen aan De Knegt. Hoe zit het met haar voeding? En hoogtetenten? En welke fietsspullen zijn de beste? De Knegt: "Ze wilde alles weten. Niet alle vrouwen van die leeftijd stellen dat soort vragen. Er zijn dan ook nog meisjes waarvan papa de banden oppompt."
Als Van Empel zich ergens in vastbijt, laat ze niet meer los, weet haar vader Jean-Paul. "Ze heeft een enorm sterke discipline. Dat zit er van jongs af aan al in. Ik heb haar nog nooit hoeven aansporen om naar een training of vroeg naar bed te gaan."
Dat werpt snel zijn vruchten af. Van Empel doet de crosswereld bij het WK voor junioren in 2020 versteld staan met een vijfde plaats, terwijl ze dan pas een paar maanden fietst.
En dan heeft De Knegt haar onderweg nog moeten vertellen dat de zadelpen van haar fiets zeker 5 centimeter is gezakt. Dat had ze - als onervaren fietser - niet doorgehad, waardoor ze was teruggevallen naar de vijftiende plek.

Regenboogtrui hangt boven het bed
Na dat WK schiet Van Empel als een komeet omhoog. Ze verdient een contract bij de Belgische crossploeg Pauwels Sauzen-Bingoal, rijdt als achttienjarige naar ereplaatsen in wedstrijden bij de elite en wordt in januari 2021 in het Belgische Oostende wereldkampioen bij de beloften.
Vanwege de coronamaatregelen kan ze die wereldtitel nooit vieren, al wordt ze thuis in Sint-Michielsgestel op de stoep nog wel (op afstand) warm onthaald door bekenden. Heel erg heeft ze dat nooit gevonden, zegt haar vader.
Van Empel staat niet zo lang stil bij overwinningen. Dat doet ze op het podium, bij het horen van het Wilhelmus. Daarna richt ze zich weer op de volgende wedstrijd. Of helpt ze haar ouders bij de was of het opruimen van de camper. Voor de Europese titel van vorig jaar maakte ze een uitzondering. Toen liet ze haar familie komen voor een feestje.
Aan bekers en truien hecht Van Empel meer waarde. De regenboogtrui hangt ingelijst boven haar bed. Die prijkt naast het fietsframe waarop ze de wereldtitel bij de beloften veroverde én een frame van Empella, het fietsenmerk van haar oom Ad. De bekers staan opgeslagen in een speciale prijzenkast.

Succes heeft een keerzijde
Voor Van Empel begint het succes bij de elite op 12 december 2021, waar ze in het Italiaanse skigebied Val di Sole haar eerste wereldbekerwedstrijd wint. Dit seizoen groeit ze met leeftijdsgenoot Pieterse uit tot de koningin van de cross, omdat ze volgens haar trainer Van Oorschot een "vleugje Lucinda Brand" aan haar arsenaal heeft toegevoegd. Ze kan nu ook langer een hoog tempo rijden.
Haar erelijst van dit seizoen is indrukwekkend: Van Empel wint dertien wedstrijden, pakt de eindzege in het wereldbekerklassement en eindigt in alle twintig wedstrijden die ze uitrijdt op het podium. Het hoogtepunt is de Europese titel in november in het Belgische Namen, waar ze ondanks een lekke band de concurrentie verpulvert.
Maar het Europese succes heeft een keerzijde. De twintigjarige Van Empel krijgt talloze interviewverzoeken, terwijl ze niet graag in de belangstelling staat. Er worden columns over haar geschreven, op sociale media krijgt ze allerlei berichten en ze wordt her en der de 'nieuwe Marianne Vos' genoemd. Van Empel leest alles.
Vader Jean-Paul: "In de media werd van alles geroepen. Dat is moeilijk voor haar geweest." Trainer Van Oorschot is in november zelfs bang dat ze mentaal over haar grenzen gaat. Hij trapt op de rem. Winnen is niet belangrijk meer en ontspanning noodzakelijk. Van Empel maakt werk van een stedentrip, die ze na het WK gaat maken.
Van Empel krijgt bij interviews hulp van een persvoorlichter van Jumbo-Visma, waarvoor ze sinds 1 januari rijdt. Die aanpak slaat aan. Van Empel went steeds meer aan haar sterrenstatus, wint haar laatste twee wedstrijden voor het WK en maakt haar favorietenrol waar door in Hoogerheide haar eerste wereldtitel te veroveren.
Dat had het meisje op het voetbalveld bij RKSV Nuenen drie jaar geleden nooit kunnen verzinnen.
Ook op de weg én mountainbike
Met haar overstap naar Jumbo-Visma richt Van Empel zich ook steeds meer op het wegwielrennen. De Brabantse, die vorig jaar derde werd bij het EK op de weg voor beloften, gaat de Brabantse Pijl (12 april) en de Waalse Pijl (19 april) rijden. Ook staat haar naam in potlood voor de Giro d'Italia (30 juni-9 juli).
Een deelname aan de Tour de France komt volgens trainer Aschwin van Oorschot te vroeg. "Haar motor is daar nog te klein voor", zegt hij. "Het is niet niks om elke dag meer dan 100 kilometer te fietsen. Als het aan mij ligt, kan ze in 2025 op zijn vroegst de Tour rijden."
Van Empel gaat daarnaast op de mountainbike een gooi doen naar kwalificatie voor de Olympische Spelen van volgend jaar in Parijs. Met Anne Terpstra, Anne Tauber en uitgerekend Puck Pieterse zal ze vechten om de twee plekken in de olympische selectie.
Ga gratis verder
Log in of registreer gratis op NU.nl en krijg toegang tot extra artikelen