Bij vrouwen is de kans op bijwerkingen na een coronaprik twee keer zo groot als bij mannen. Dat bleek vorige week uit onderzoek van bijwerkingencentrum Lareb. Vooral klachten als misselijkheid en een rode arm kwamen onder vrouwen veel meer voor dan onder mannen.

"Die uitkomsten zijn niet verrassend", zegt Agnes Kant, directeur van Lareb. "Het is bekend dat vrouwen gemiddeld een actiever immuunsysteem hebben dan mannen. Daardoor reageren ze sterker op vaccinaties." Dit is ook te zien bij de griepprik.

Hoogleraar Oertelt doet onderzoek naar onder meer de biologische verschillen tussen het immuunsysteem van mannen en vrouwen. "Vrouwen hebben ook vaker allergieën", zegt ze. "Dit zijn allemaal gevolgen van dat actievere immuunsysteem."

Kant vindt het geen ramp dat vrouwen vaker nadelige gevolgen ondervinden van een coronavaccin, zolang de bijwerkingen mild blijven. "Misselijkheid, hoofdpijn en koorts kwamen veel voor. Dat is heel vervelend, maar niet ernstig", zegt ze.

Een heel klein aantal mensen kwam na vaccinatie in een acute shocktoestand terecht, voegt Oertelt eraan toe. "Dit gebeurde heel zelden. Maar het waren bijna alleen maar vrouwen."

"We kunnen weinig veranderen aan hoe het vrouwelijk lichaam werkt", zegt Oertelt over de bijwerkingen. "Maar we hadden de klachten van vrouwen wel serieuzer mogen nemen." Ze doelt daarmee op de vele menstruatieklachten die vrouwen meldden.

Bijwerkingencentrum Lareb kreeg vanaf het begin van de vaccinatiecampagne in 2021 veel meldingen over ongesteldheid. Vrouwen kregen bijvoorbeeld een zwaardere menstruatie. Ook waren er vrouwen die al jarenlang in de overgang zaten en opeens weer menstrueerden.

Oertelt merkte dat daarop typisch werd gereageerd: "Gynaecologen uitten hun twijfels. Verschillende instanties zeiden dat de klachten alleen door stress kwamen." De menstruatieklachten werden pas na veel berichten op sociale media als bijwerking geregistreerd.

Dat sluit volgens Oertelt naadloos aan op de medische geschiedenis van vrouwen, waarin hun fysieke klachten geregeld als psychisch leed werden bestempeld. "We hebben echt grote studies nodig gehad om te bewijzen dat het coronavaccin wel degelijk gevolgen kan hebben voor de menstruatie", zegt Oertelt.

De directeur van het bijwerkingencentrum herkent dit beeld. "Lareb heeft verschillende keren aangegeven dat een menstruatiestoornis mogelijk een bijwerking is van de coronavaccins", zegt Kant. Dit deed Lareb naar aanleiding van het grote aantal meldingen.

Oertelt ziet ook een verbeterpunt voor de recentere onderzoeksresultaten. "Slechts een op de vijf coronastudies maakt onderscheid tussen mannen en vrouwen", vertelt ze. "Dat kan beter. Met specifieke kennis over beide groepen kunnen we beter in de gaten houden hoe het lichaam werkt."

Bij de ontwikkeling van het coronavaccin is er wel voor gezorgd dat er voldoende vrouwen in de groep zaten waar het vaccin op is getest. Volgens Oertelt komt er in zijn algemeenheid steeds meer aandacht voor sekseverschillen in de medische wetenschap.