Via het riool komen medicijnresten in het water terecht. Dat gebeurt vooral doordat mensen de resten uitplassen. Maar het komt ook voor dat mensen de middelen ongebruikt door het toilet spoelen.

Maastricht University en het RIVM onderzochten voor het eerst welke zogeheten psychofarmaca in het Nederlandse oppervlaktewater aanwezig zijn. Ook keken ze naar de effecten van de middelen op het waterleven.

De onderzoekers vonden vooral de stoffen oxazepam, carbamazepine en fluoxetine in het water. Oxazepam geldt als een van de meest voorgeschreven medicijnen in ons land. Het helpt tegen gevoelens van angst en spanning. Carbamazepine is een medicijn dat de verschijnselen van epilepsie onderdrukt.

Het RIVM onderzocht in een laboratorium welke effecten de medicijnenresten op vissen en kreeftjes hebben. Zo zag RIVM-onderzoeker Caroline Moermond dat de vissen soms moediger waren. Ze kwamen daardoor sneller tussen de waterplanten vandaan. Soms waren de vissen en kreeftjes juist kalmer.

Beide verschijnselen hebben tot gevolg dat ze sneller gegeten worden door andere dieren. Als de effecten ook in het wild voorkomen, heeft dat volgens Moermond uiteindelijk gevolgen voor de hele voedselketen.

De onderzoekers adviseren om overgebleven middelen niet door de toilet of gootsteen te spoelen, maar terug naar de apotheek te brengen.

Volgens onderzoeker en psychiater Jurjen Luykx moeten ook artsen alerter worden op de effecten die bepaalde medicijnen kunnen hebben op het milieu. Zo zouden ze bij twee vergelijkbare middelen moeten kiezen voor het minst schadelijke medicijn. Hiervoor bestaan nu nog geen richtlijnen, maar die zouden er volgens Luykx wel moeten komen.

Overigens hoeven we ons geen zorgen te maken over ons drinkwater, benadrukt Moermond. Voordat water uit onze kraan komt, is het nog eens extra gezuiverd. Hierdoor komen er geen medicijnresten in je glas water terecht, zegt het RIVM.