James Webb-telescoop een jaar actief: zes spectaculaire ruimtebeelden
Wat is de James Webb-telescoop?
- De James Webb is gemaakt door de Verenigde Staten, Europa en Canada en werd vorig jaar op Eerste Kerstdag gelanceerd.
- De telescoop is de opvolger van ruimtetelescoop Hubble. De James Webb kan verder kijken en sneller beelden vastleggen.
- Eind januari kwam de telescoop aan op zo'n 1,5 miljoen kilometer van de aarde.
- Daar maakt de telescoop haarscherpe foto's van het heelal. De telescoop is op zoek naar planeten waar misschien leven mogelijk is, verre sterrenstelsels en sporen van de oerknal.
De eerste foto's van de telescoop werden in februari vrijgegeven. Die waren nog onscherp, waarna de kwaliteit werd verbeterd. I juli kwamen de eerste haarscherpe beelden naar buiten.
Waaronder een foto van de Carinanevel. Daarin zit een soort van kraamkamer van het heelal, waar nieuwe sterren ontstaan.
De James Webb-telescoop legde in september duizenden nooit eerder ontdekte sterren op beeld vast. De hemellichamen werden gezien in de Tarantulanevel, die zo'n 170.000 lichtjaren van de aarde is verwijderd.
Op de beelden zijn onder meer de poollichten, manen en ringen van de planeet te zien. NASA heeft de beelden wel wat bewerkt om de details beter te laten uitkomen.
Ook de 'Zuilen der Schepping' zijn nog nooit zo scherp vastgelegd. Dat is een sterrennevel waarin veel nieuwe sterren worden geboren.
De zuilen zijn wereldberoemd en behoren tot de meest gefotografeerde sterrennevels. Astronomen kunnen de beelden van de James Webb-telescoop nu goed vergelijken met al het eerdere beeldmateriaal.
In november werd opnieuw een prachtig beeld uit het heelal vrijgegeven. Op het beeld is een soort zandloper te zien van oranje en blauwe stoffen die vrijkomen uit een pas gevormde ster, die zich in het midden bevindt.
De kleurrijke wolken zijn alleen zichtbaar in het infraroodlicht en waren nog nooit eerder gezien. De James Webb-telescoop heeft dat nu mogelijk gemaakt met zijn infraroodcamera.
Er zijn ook nieuwe ontdekkingen gedaan met de telescoop, zoals chemische reacties in de atmosfeer van een exoplaneet. Die planeet heet WASP-39b en werd in 2011 ontdekt dankzij het WASP-project. Dat is een onderzoeksprogramma om planeten bij andere sterren te vinden.
De exoplaneet is een gasreus met ongeveer het gewicht van Saturnus en de grootte van Jupiter. Door de korte afstand tot zijn ster is het extreem heet op de planeet. De temperatuur in de atmosfeer bedraagt meer dan 900 graden.
De planetenkijker heeft ook voor het eerst wolken in de atmosfeer van Titan vastgelegd, de grootste maan van Saturnus. Computermodellen hadden al voorspeld dat er wolken konden voorkomen in de atmosfeer van de Saturnusmaan, maar ze waren nog nooit waargenomen.
De grootste wolk bevond zich boven het noordelijke poolgebied van Titan, nabij Kraken Mare. Dat is de grootste bekende vloeibare methaanzee op het maanoppervlak.
