Logo NU.nlNU.nl
  • Voorpagina
  • Net binnen
  • Populair
  • Algemeen
  • Economie
  • Sport
  • Media en Cultuur
  • Achterklap
  • Shop
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Video
    • Podcast
    • Weer
    • Regio
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Spellen
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Thuis
    • Vakantie
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • NUfolder
    • NUshop
    • Tickets
Donderdag 2 februari 2023 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl
Nobelprijzen Natuurkunde

Nobelprijs voor ontdekkingen in kwantummechanica: 'Zat er al lang aan te komen'

Door Lennart 't Hart

04 okt 2022 om 12:18Update: 4 maanden geleden
nujij comment101 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail
De Nobelprijs voor de Natuurkunde gaat dit jaar naar drie wetenschappers die baanbrekende ontdekkingen hebben gedaan op het gebied van kwantummechanica. Het gaat om de Fransman Alain Aspect, Amerikaan John Clauser en Oostenrijker Anton Zeilinger. Zij delen de prijs. Dankzij de ontdekking kunnen we nu supersnel internet bouwen.

De wetenschappers voerden baanbrekende experimenten uit op het gebied van deeltjesverstrengeling. Volgens de Nederlandse natuurkundige Carlo Beenakker aan de Universiteit van Leiden zat de Nobelprijs "er al heel lang aan te komen".

"Het begrip van kwantumverstrengeling is al honderd jaar oud", zegt Beenakker. De Ierse natuurkundige John Bell bedacht in de jaren zestig een proef om de theorie te bewijzen. De Nobelprijswinnaars deden vervolgens experimenten die aantoonden dat deeltjes met elkaar verstrengeld zijn. "Als Bell nog had geleefd, dan was hij de held geweest", zegt Beenakker.

Bij kwantumverstrengeling is er iets geheimzinnigs aan de hand. Het gaat om deeltjes die op de een of andere manier een correlatie (een verband) met elkaar hebben, legt de natuurkundige uit. Die deeltjes kunnen volgens hem ontzettend ver uit elkaar staan. Zo kan het ene deeltje hier op aarde zijn en het andere aan de andere kant van het universum.

Nobelprijs had ook naar Nederlander kunnen gaan

Mensen gebruiken de kennis van de kwantumverstrengeling om supersnelle computers te bouwen. Ook kun je er razendsnel internet mee bouwen. Dat is nu bijvoorbeeld in China gebeurd. Ook Nederland investeert miljoenen in kwantumtechniek.

Volgens de organisatie achter de Nobelprijzen hebben de wetenschappers met hun ontdekkingen "de basis gelegd voor een nieuw tijdperk in de kwantumtechnologie". Zij waren de pioniers, maar andere wetenschappers gingen hierop verder. "Ze pakken nu deze drie groepsleiders eruit, en dat is prima, maar er hebben veel meer mensen bijgedragen", zegt Beenakker. Hij doelt onder meer op de Nederlandse natuurkundige Ronald Hanson, die de Bell-proef ook succesvol uitvoerde.

Vorig jaar ging de Nobelprijs voor de Natuurkunde ook naar meerdere wetenschappers. Zij moesten het prijzengeld delen. Het ging om een onderzoek naar de opwarming van de aarde en om een onderzoek naar de wisselwerking tussen wanorde en fluctuaties.

Nobelprijswinnaar John Clauser werkt aan zijn experiment om de Bell-theorie te bewijzen in 1975.
Foto: EPA

Winnaars worden aangewezen

Deze week worden de winnaars van vijf Nobelprijzen bekendgemaakt. Maandag won de Zweedse onderzoeker Svante Pääbo de Nobelprijs voor de Geneeskunde voor zijn sensationele ontdekkingen op het gebied van DNA van uitgestorven mensensoorten.

De komende dagen worden nog de Nobelprijzen voor de Scheikunde, Literatuur en Vrede toegekend. En volgende week wordt de winnaar van de Nobelprijs voor de Economie bekendgemaakt. De Nobelprijswinnaars krijgen een medaille, een diploma en 10 miljoen Zweedse kroon (ruim 920.000 euro).

Het Nobelcomité werkt niet met nominaties. Verschillende Zweedse wetenschappelijke instellingen kiezen de winnaars. De Nobelprijs voor de Vrede wordt toegekend door het Nobelcomité, bestaande uit vijf leden van het Noorse parlement.

De Nobelprijzen zijn bedacht door de Zweedse chemicus en uitvinder van het dynamiet Alfred Nobel. De eerste prijzen zijn in 1901 uitgereikt.

Extra aandacht voor Nobelprijs voor de Vrede

Vanwege de oorlog in Oekraïne is er dit jaar internationaal extra aandacht voor de Nobelprijs voor de Vrede. Belangrijke critici van de Russische president Vladimir Poetin, zoals de gedetineerde Alexei Navalny, worden genoemd als kanshebbers.

Ook de Belarussische oppositieleider Svetlana Tikhanovskaya wordt genoemd. Net als de Oekraïense president Volodymyr Zelensky, wiens land in oorlog is met Rusland.

Het kan natuurlijk ook dat de winnaar helemaal niets met de oorlog in Oekraïne te maken heeft, maar zich bijvoorbeeld uitspreekt over klimaatverandering, zoals Greta Thunberg.

Eerder

  • 03 okt 2022 om 12:05
    Zweedse ontdekker van neanderthaler-DNA wint Nobelprijs voor de Geneeskunde
    Zweedse ontdekker van neanderthaler-DNA wint Nobelprijs voor de Geneeskunde
  • 23 sep 2022 om 10:47
    Nederland investeert in ontwikkeling testsatelliet voor 'onhackbare' communicatie
    Nederland investeert in ontwikkeling testsatelliet voor 'onhackbare' communicatie
  • 05 okt 2021 om 12:17
    Nobelprijs voor Natuurkunde naar twee onderzoeken die prijzengeld delen
    Nobelprijs voor Natuurkunde naar twee onderzoeken die prijzengeld delen
Beeld: AFP
nujij comment101 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail

Lees meer over:

WetenschapNobelprijzenBuitenland


Aanbevolen artikelen


NUjij-reacties

nujij comment101 reacties

Net binnen

  • 07:58
    VideoOekraïense hulpdiensten zoeken vermisten onder puin na raketaanval
  • 07:37
    Ten Hag vindt ondanks finaleplek dat United hoger niveau moet aantikken
  • 07:14
    Straatverbod voor stalker van Keanu Reeves die beweert dat hij familie van hem is
  • 07:02
    Stelling: Het tekort op de arbeidsmarkt lossen we op door parttimebanen te schrappen

Meest gelezen

  • 1
    Grote ING-storing kan nog uren of zelfs dagen duren: 'Heel vervelend'
  • 2
    Rutte erkent dat kabinet mogelijk 'onbedoeld' te hard was over ongevaccineerden
  • 3
    United wint opnieuw van Nottingham en bereikt eerste finale onder Ten Hag
  • 4
    NU+F1-teams presenteren nieuwe strijdwapens: 'Echte auto zien we niet'
  • 5
    Kinderen in Italië mogen volgens hof niet gedwongen worden grootouders te zien


Nieuwsvideo's

  • Oekraïense hulpdiensten zoeken vermisten onder puin na raketaanval
    Oekraïense hulpdiensten zoeken vermisten onder puin na raketaanval
  • Waarom niet iedereen blij is met gefilterd Japans kernafvalwater
    Waarom niet iedereen blij is met gefilterd Japans kernafvalwater
  • Oekraïners herbegraven lichamen uit massagraf Izium
    Oekraïners herbegraven lichamen uit massagraf Izium
  • Allerlaatste Boeing 747 vliegt weg bij fabriek in VS
    Allerlaatste Boeing 747 vliegt weg bij fabriek in VS

  • Voorpagina
  • Economie
  • Sport
  • Media en cultuur
  • Overig
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Video
    • Podcast
    • Weer
    • Regio
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Spellen
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Thuis
    • Vakantie
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • Copyright
    • Disclaimer
    • Privacy en cookiebeleid
    • Adverteren
    • Werken bij NU.nl
    • Verzekeringvergelijker
    • Cookie instellingen
  • Over NU.nl
  • Copyright
  • Disclaimer
  • Privacy en cookiebeleid
  • Adverteren
  • Werken bij NU.nl
  • Verzekeringvergelijker

Volg ons op:

©2023 DPG Media B.V. – alle rechten voorbehouden