Nieuwe foto gemaakt van allesopslokkend zwart gat in hart van Melkweg
Wat is een zwart gat?
- Een zwart gat is een object in de ruimte waar de zwaartekracht zo sterk is dat niets kan ontsnappen, zelfs licht niet.
- Het kan van alles opslokken, ook sterren en planeten (daarover hieronder meer).
- Een zwart gat ontstaat wanneer een ster aan het eind van zijn leven ontploft en de resten ervan imploderen.
Astronomen zijn verheugd over de nieuwe afbeelding. Pas in 2019 werd voor het eerst een foto bewerkstelligd van een zwart gat. Dat was een ander zwart gat, buiten ons sterrenstelsel. Die foto werd toen door het invloedrijke wetenschappelijk tijdschrift Science uitgeroepen tot "Doorbraak van het jaar".
Het maken van afbeeldingen van zwarte gaten is belangrijk omdat mensen er nog weinig van afweten. Ze behoren tot de mysterieuste objecten in de ruimte. Ze slokken van alles op, maar niemand weet precies wat zich in een zwart gat bevindt en wat ooit het effect van een zwart gat op de mensheid zou kunnen zijn. Daar kunnen wetenschappers voorlopig alleen maar naar gissen.
Door de nieuwe afbeelding kunnen astronomen meer gegevens over zwarte gaten vergaren. De afbeelding is ook om een andere reden ontzettend waardevol, legt hoogleraar sterrenkunde Ralph Wijers van de Universiteit van Amsterdam uit aan NU.nl.
"Je houdt altijd de vraag of zwarte gaten echt bestaan. Die zekerheid moet je hebben. Als je één foto hebt, kan het alsnog zijn dat je iets fout hebt gedaan. Dus is het heel fijn om een tweede beeld te hebben, zodat je die met elkaar kan vergelijken."
Volgens Wijers kunnen door de foto's verschillen tussen zwarte gaten blootgelegd worden. "De foto's komen met veel data. Het zwarte gat dat in 2019 werd gefotografeerd, is veel zwaarder en beweegt langzamer. Sagittarius A* beweegt veel sneller: het plaatje verandert al terwijl je de foto maakt. Dat zie je terug in de gegevens en die kan je onderzoeken en vergelijken. De gaten lijken opmerkelijk veel op elkaar."
0:50Astronomen tonen eerste foto van zwart gat in Melkweg
Waarnemingen vergroten kennis over Melkweg
De foto werd gemaakt door een internationale groep van astronomen van de Event Horizon Telescope (EHT) en werd donderdagmiddag door EHT-directeur Huib Jan van Langevelde gepresenteerd in Duitsland. Wereldwijd werden radiotelescopen ingezet om de foto te realiseren.
Wetenschappers gingen er al van uit dat Sagittarius A*, dat zich op 27.000 lichtjaren van de aarde bevindt, een zwart gat was. Het kolossale, superzware object is volledig donker en heeft een kenmerkende ringvormige structuur.
"We waren stomverbaasd hoe goed de grootte van de ring overeenkwam met de voorspellingen van Albert Einsteins relativiteitstheorie", aldus EHT-projectwetenschapper Geoffrey Bower.
"Deze waarnemingen hebben ons begrip van wat er zich afspeelt in het centrum van ons Melkwegstelsel enorm verbeterd en bieden nieuwe inzichten in de wisselwerking tussen deze reusachtige zwarte gaten en hun omgeving", besluit Bower.