Logo NU.nlNU.nl
  • Voorpagina
  • Net binnen
  • Populair
  • Algemeen
  • Economie
  • Sport
  • Media en Cultuur
  • Achterklap
  • Shop
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Video
    • Podcast
    • Weer
    • Regio
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Spellen
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Thuis
    • Vakantie
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • NUfolder
    • NUshop
    • Tickets
Zondag 29 januari 2023 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl

Hoe de luchtvaart zich ontwikkelde van pionierswerk tot industrie

Door Quest.nl/Paul Serail

17 okt 2020 om 22:08
nujij comment8 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail
In 1903 maakten Orville en Wilbur Wright hun eerste vluchtjes met een zelfgebouwd vliegtuig. Nu kijken we op tien kilometer hoogte rustig naar een film. De geschiedenis van de luchtvaart in zes hoogtepunten.

Heb jij de geschiedenis op een rijtje? Doe de wat-is-langer-geledentest van Quest!

Eerste gemotoriseerde vlucht

Na jaren van experimenteren met zweefvliegtuigen en daarna met toestellen met een motor, lukte het de broers Orville en Wilbur Wright op 17 december 1903 om een stukje te vliegen.

Orville wist die dag in twaalf seconden 37 meter af te leggen. Het was de eerste geslaagde vlucht van een gemotoriseerd vliegtuig (al zeggen sommigen dat pionier Gustave Whitehead hen in 1901 voor was). Daarna legde Wilbur 53 meter af met hun Wright Flyer.

Eerste overleden vliegtuigpassagier

De gebroeders Wright wilden geld verdienen met hun vliegtuigen, maar het Amerikaanse leger was alleen geïnteresseerd als er ook een passagier meekon. Na een paar vluchten met een nieuw model met een zandzak als ballast mocht op 14 mei 1908 Charles Furnas meevliegen. De techneut had de broers regelmatig geholpen. Furnas kon zijn vlucht navertellen.

Op 17 september 1908 crashte Orville Wright. Zelf brak hij een been. Maar zijn passagier Thomas Selfridge overleed, als eerste vliegtuigpassagier ooit.

Eerste Nederlandse lijnvlucht

Tijdens de Eerste Wereldoorlog had de vliegerij reuzensprongen gemaakt. Toen het vrede werd, stonden honderden toestellen te niksen. In Europa werd vanaf de zomer van 1919 heen en weer gevlogen tussen Parijs en Londen. Een dienstregeling was er nog niet. In 1920 startte Schiphols eerste lijndienst.

Op maandag, woensdag en zaterdag kwam een toestel uit Londen naar Nederland, op dinsdag, donderdag en vrijdag ging de kist terug. Comfort was ver te zoeken. De stoelen waren niet vastgeschroefd, maar zaten met haken en banden vast. De passagiers schoven heen en weer. Wel kwam er al snel een riem aan de stoel om ook de reiziger vast te maken.

Beeld uit video: Vliegtuigfabriek Fokker 100 jaar: historische beelden2:06
Afspelen knop

Vliegtuigfabriek Fokker 100 jaar: historische beelden

Vliegtuigfabriek Fokker 100 jaar: historische beelden

Eerste wc aan boord

Hoe ging het met wc-gebruik? De vroegste reizigers moesten hun behoefte ophouden. Maar er kwamen al snel wat grotere vliegtuigen, vertelt luchtvaarthistoricus Marc Dierikx. "Vanaf pakweg 1925 hebben de meeste verkeersvliegtuigen wel een toilet aan boord. Dat is meestal een klein hokje achterin de staart van het toestel. Er stond een toiletpot, maar zoals in de trein ging het bij vliegtuigen ook naar buiten. Je kon naar beneden kijken."

Het was enorm koud met de billen bloot op het toilet. En op de deur stond een mededeling: 'Gelieve het toilet niet te gebruiken boven bewoonde gebieden.' Dierikx: "Maar het moet natuurlijk een keer iemand getroffen hebben, dat kan haast niet missen."

Eerste stewardess

De eerste stewardess was Ellen Church. De Amerikaanse was behalve verpleegkundige ook piloot, maar Boeing Air Transport liet haar niet vliegen. "De vliegerij was, en is nog steeds, veelal een mannenwereld", zegt Dierikx. Church betoogde dat het een goed idee was om verpleegkundigen mee te nemen aan boord.

Veel mensen vonden het maar eng, vliegen, en het kon reizigers over de drempel helpen. Zo overtuigde ze de grote baas en Church mocht vanaf 15 mei 1930 mee als stewardess. Ze selecteerde nog zeven verpleegkundigen, allemaal single, jonger dan 25, lichter dan 52 kilo en kleiner dan 1 meter 63. De sky girls waren een groot succes.

Beeld uit video: Laatste Boeing 747 van KLM landt op Schiphol1:07
Afspelen knop

Laatste Boeing 747 van KLM landt op Schiphol

Laatste Boeing 747 van KLM landt op Schiphol

Eerste goedkopere kaartjes

Tot in de jaren vijftig was er maar één klasse vliegtuigstoelen beschikbaar. "Omdat vliegtuigen alsmaar groter werden, was het steeds lastiger om al die stoelen vol te krijgen", legt Dierikx uit. "Maatschappijen bouwden hun oudere toestellen om voor de toeristenklasse. Er kwamen smallere stoelen in die dichter op elkaar stonden." De eerste KLM-vlucht met toeristenklasse steeg op in 1952.

In 1958 kreeg KLM ook een economy class. De nieuwe straalverkeersvliegtuigen waren alleen rendabel te krijgen als mensen met dure en goedkope kaartjes in hetzelfde toestel kwamen te zitten. "Er kwam een gordijntje tussen het gepeupel achterin en de mensen die de volle mep betaalden." De economy class was tot 30 procent goedkoper dan de toeristenklasse. Wel nog steeds duur. "Voor de prijs van een retourtje Amsterdam-New York kon je ook een nieuwe auto kopen."

Beeld uit video: 's Werelds grootste elektrische vliegtuig maakt eerste vlucht0:45
Afspelen knop

's Werelds grootste elektrische vliegtuig maakt eerste vlucht

's Werelds grootste elektrische vliegtuig maakt eerste vlucht

Heb jij de geschiedenis op een rijtje? Doe de wat-is-langer-geledentest van Quest!

Eerder

  • 10 okt 2020 om 22:20
    Verboden te stoepkrijten en te blaffen: opmerkelijke verboden van Nederland
    Verboden te stoepkrijten en te blaffen: opmerkelijke verboden van Nederland
  • 03 okt 2020 om 23:48
    Bestaat onvoorwaardelijke en eeuwige liefde echt?
    Bestaat onvoorwaardelijke en eeuwige liefde echt?
  • 26 sep 2020 om 20:00
    Wat gebeurt er als onze zon ermee ophoudt?
    Maandag 30 augustus: De ondergaande zon kleurt de lucht diep oranje in Zuidoost-Brabant.
Beeld: Pro Shots
nujij comment8 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail

Lees meer over:

WetenschapGeschiedenis


Aanbevolen artikelen


NUjij-reacties

nujij comment8 reacties

Net binnen

  • 10:04
    VideoAmalia laat haar dansmoves zien tijdens bezoek op Bonaire
  • 09:40
    Teruggekeerde Pröpper merkt dat plezier terug is na sabbatical van een jaar
  • 09:26
    Liveblog tennisDjokovic plaatst alsnog eerste break in finale Australian Open
  • 09:10
    Bevallen waar en hoe je wil is door problemen in verloskundesector nu een luxe

Meest gelezen

  • 1
    OverzichtOekraïne lijkt grip op Bakhmut te verliezen | Nieuwe golf van aanvallen
  • 2
    Spaanse politie vindt drugs ter waarde van 105 miljoen euro op schip vol dieren
  • 3
    AZ grijpt naast koppositie met bizar 5-5-gelijkspel tegen FC Utrecht
  • 4
    Rozengeur & Wodka Lime-actrice Ghislaine Pierie op 53-jarige leeftijd overleden
  • 5
    Finland denkt dat Rusland mogelijk betrokken was bij koranverbranding in Zweden


Nieuwsvideo's

  • Amalia laat haar dansmoves zien tijdens bezoek op Bonaire
    Amalia laat haar dansmoves zien tijdens bezoek op Bonaire
  • Amerikanen in Memphis demonstreren tegen politiegeweld
    Amerikanen in Memphis demonstreren tegen politiegeweld
  • Wildcamera filmt roedel van negen wolven op Veluwe
    Wildcamera filmt roedel van negen wolven op Veluwe
  • Europa wil verbod op PFAS: wat zijn dat ook alweer?
    Europa wil verbod op PFAS: wat zijn dat ook alweer?

  • Voorpagina
  • Economie
  • Sport
  • Media en cultuur
  • Overig
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Video
    • Podcast
    • Weer
    • Regio
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Spellen
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Thuis
    • Vakantie
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • Copyright
    • Disclaimer
    • Privacy en cookiebeleid
    • Adverteren
    • Werken bij NU.nl
    • Verzekeringvergelijker
    • Cookie instellingen
  • Over NU.nl
  • Copyright
  • Disclaimer
  • Privacy en cookiebeleid
  • Adverteren
  • Werken bij NU.nl
  • Verzekeringvergelijker

Volg ons op:

©2023 DPG Media B.V. – alle rechten voorbehouden