Logo NU.nlNU.nl
  • Voorpagina
  • Net binnen
  • Populair
  • Algemeen
  • Economie
  • Sport
  • Media en Cultuur
  • Achterklap
  • Shop
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Uit andere media
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Het Woord
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • NUfolder
    • NUshop
    • Tickets
Zaterdag 3 juni 2023 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl
Meer lichaamsdonoren in Nederland dan nodig: 'Nobel en bijzonder gebaar'

Meer lichaamsdonoren in Nederland dan nodig: 'Nobel en bijzonder gebaar'

Door Thomas Kragten

29 feb 2020 om 21:14
nujij comment29 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail
In Nederland willen meer mensen hun lichaam aan de wetenschap doneren dan dat medische centra nodig hebben. "Het is een erg nobel en bijzonder gebaar", vindt hoogleraar Ronald Bleys. Wat drijft deze mensen om dat gebaar te maken?

Universitaire medische centra (UMC) in Nederland gebruiken de lichamen van overleden personen, onder meer voor de opleiding van studenten en medische specialisten. Om dit mogelijk te maken zijn donoren nodig en daar hebben UMC's meer dan genoeg van.

Dat betekent niet dat er in mortuaria kasten met ongebruikte lichamen staan, maar dat er veel mensen zich willen aanmelden voor donatie. Om te voorkomen dat lichamen ongebruikt blijven, zetten medische centra regelmatig een stop op aanmeldingen.

"We proberen aan de poort te regelen dat we alles kunnen gebruiken wat binnenkomt", vertelt Ronald Bleys, hoogleraar Anatomie bij het UMC Utrecht. De acht UMC's in Nederland hebben jaarlijks naar schatting behoefte aan ongeveer achthonderd lichamen. Hierbij is het belangrijk dat er niet te veel aanmeldingen worden toegelaten.

"Zodra we een afspraak met iemand maken, eren we deze", vertelt de hoogleraar. "We zijn ontzettend dankbaar dat mensen dit willen doen."


"Oh, dat vind ik ook goed! Dan gebeurt er nog iets nuttigs met mijn lichaam."

Donoren willen nuttig zijn na hun overlijden

UMC's uiten hun dankbaarheid met monumenten, jaarlijkse herdenkingsbijeenkomsten en bedankbrieven aan de nabestaanden. De Amsterdamse Mieke de Galan kreeg in januari 2018 ook zo'n brief, nadat haar moeder Elly twee dagen eerder was overleden aan de gevolgen van darmkanker.

De Galan vertelt dat haar moeder in het ziekenhuis de keuze maakte om haar lichaam te doneren. Toen haar werd duidelijk gemaakt wat dit inhield, zei ze: "Oh, dat vind ik ook goed! Dan gebeurt er nog iets nuttigs met mijn lichaam."

Deze beweegreden komt het vaakst voor onder lichaamsdonoren, vertelt cultureel antropoloog Sophie Bolt. "Lichaamsdonatie kan een manier zijn om betekenis te geven aan je overlijden. Zo willen veel donoren bijvoorbeeld hun dankbaarheid uiten aan de medische wetenschap."

'Door lichaamsdonatie kan donor andere betekenis aan dood geven'

De betekenis die het aan de dood geeft, kan in veel gevallen ook nog bepalend zijn tijdens het leven van de donor. "Voor veel mensen die ik sprak werd het doneren een onderdeel van wie ze waren, of wie ze na de dood zouden zijn".

Zo vertelt de antropoloog over een inmiddels overleden man die tijdens zijn leven niet naar de universiteit kon. Sinds hij lichaamsdonor werd, verkondigde hij met trots op verjaardagen dat hij na zijn dood alsnog naar de universiteit kon gaan.

Ook sprak Bolt met donoren voor wie de kerk vroeger een belangrijk deel van hun leven uitmaakte, maar die daar afstand van hebben gedaan. "Door hun lichaam aan de wetenschap te geven, geven ze een andere betekenis aan de dood", vertelt de onderzoeker.


"We hebben geen urn of een graf, maar als ik bijvoorbeeld langs dat UMC rij is het fijn om te weten dat haar lichaam daar nog ergens is."
Mieke de Galan

Nabestaanden kunnen een leegte ervaren

Waar lichaamsdonatie vervulling kan geven aan de overledene, kan het wel een leegte veroorzaken bij nabestaanden. Dat ervoer Mieke de Galan ook. "Ik wilde haar wens respecteren en had daar geen mening over. Achteraf voelde het wel een beetje leeg. Normaal gesproken moet je bijvoorbeeld nog een begrafenis regelen, maar dat verviel nu allemaal."

Na het overlijden van de donor moet het medisch centrum in kwestie worden geïnformeerd, zodat het lichaam van de overledene kan worden opgehaald. Daarna is het eigenlijk klaar. "Het is een soort gat waar je in valt, omdat je niets meer hebt om te herdenken", vertelt De Galan.

"We hebben geen urn of een graf, maar als ik bijvoorbeeld langs dat UMC rij is het fijn om te weten dat haar lichaam daar nog ergens is."

Ook heeft De Galan een herdenking door het betreffende medisch centrum bezocht. Daarbij worden ook artsen en studenten aan het woord gelaten. "Het is fijn om te zien dat deze mensen realiseren dat die persoon die op tafel ligt ook een leven heeft gehad".

Nog wel een tekort aan orgaandonoren

Waar Nederland genoeg lichaamsdonoren heeft, kampt het wel met een tekort aan orgaandonoren. Dit is volgens antropoloog Bolt alleen niet met elkaar te vergelijken. "Er zijn veel meer mensen ingeschreven voor orgaandonatie dan lichaamsdonatie." Maar de behoefte aan organen is een stuk groter dan de behoefte aan lichamen.

Volgens de antropoloog wilden lichaamsdonoren soms ook orgaandonor worden, maar kon dit bijvoorbeeld niet door de ziekte die zij hadden. Bij sommige UMC's kan iemand echter wel zowel orgaan- als lichaamsdonor zijn.

Beeld: Wikimedia Commons/Vera de Kok (CC BY-SA 3.0)
nujij comment29 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail

Lees meer over:

Wetenschap


Aanbevolen artikelen


NUjij-reacties

nujij comment29 reacties

Net binnen

  • 07:26
    Zomervakantie wordt steeds vaker in Noord-Europa gevierd
  • 07:09
    Duizenden Canadezen in Quebec moeten evacueren wegens bosbranden
  • 06:18
    Weerbericht: Zonnige dag als start van een zomers weekend
  • 05:49
    ExplainerSpanje is chicane kwijt: hoe F1-auto's nu anders afgesteld worden

Meest gelezen

  • 1
    Uitgever stopt deal met Rammstein-zanger om pornofilm en vermeend wangedrag
  • 2
    Flikken Maastricht-actrice Angela Schijf kampte tien jaar lang met eetstoornis
  • 3
    Trein van Amsterdam naar Londen is volgend jaar maandenlang uit de running
  • 4
    OverzichtBurgerdoden in Oekraïne én Rusland, Wagner en Kremlin ruziën
  • 5
    Tientallen doden en meer dan 600 gewonden bij treinongeluk in India


Nieuwsvideo's

  • Steur na zeventig jaar terug in de Biesbosch
    Steur na zeventig jaar terug in de Biesbosch
  • Verstappen hoort Marko's telefoon rinkelen in pitbox
    Verstappen hoort Marko's telefoon rinkelen in pitbox
  • Dansers onthullen beeld van zwarte vrouw op Nikes in Rotterdam
    Dansers onthullen beeld van zwarte vrouw op Nikes in Rotterdam
  • Gigantische zandstorm raast over Suezkanaal
    Gigantische zandstorm raast over Suezkanaal

  • Voorpagina
  • Economie
  • Sport
  • Media en cultuur
  • Overig
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Uit andere media
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Het Woord
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • Copyright
    • Disclaimer
    • Privacy en cookiebeleid
    • Adverteren
    • Werken bij NU.nl
    • Verzekeringvergelijker
    • Privacy instellingen
  • Over NU.nl
  • Copyright
  • Disclaimer
  • Privacy en cookiebeleid
  • Adverteren
  • Werken bij NU.nl
  • Verzekeringvergelijker
  • Privacy instellingen

Volg ons op:

©2023 DPG Media B.V. – alle rechten voorbehouden