Logo NU.nlNU.nl
  • Voorpagina
  • Net binnen
  • Populair
  • Algemeen
  • Economie
  • Sport
  • Media en Cultuur
  • Achterklap
  • Shop
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Video
    • Podcast
    • Weer
    • Regio
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Spellen
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Thuis
    • Vakantie
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • NUfolder
    • NUshop
    • Tickets
Zondag 29 januari 2023 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl
Eerste foto van een zwart gat

Astronomen maken voor het eerst foto van zwart gat

Door NU.nl

10 apr 2019 om 15:13Update: 4 jaar geleden
nujij comment461 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail
Internationale astronomen van de Event Horizon Telescope (EHT) zijn erin geslaagd om voor het eerst een foto te maken van een zwart gat. Het gaat om een foto van een superzwaar zwart gat en zijn schaduw dat in het centrum van het sterrenstelsel Messier 87 staat, op ongeveer 55 miljoen lichtjaar van de aarde.

Het bestaan van een zwart gat is een bevestiging van Albert Einsteins algemene relativiteitstheorie.

De EHT maakte dat woensdagmiddag op zes gelijktijdige persconferenties in de wereld bekend. In Brussel maakte de Portugese Europees commissaris Carlos Moedas (Onderzoek, Wetenschap en Innovatie) het nieuws wereldkundig.

Hij sprak van een "grote doorbraak voor de mensheid". Volgens hem is er in de wetenschap straks "een tijd vóór en een tijd ná de foto". "Einstein droomde hier honderd jaar geleden al van", aldus Moedas. Afbeeldingen van zwarte gaten waren tot nu toe altijd gemaakt met computersimulaties.

Beeld uit video: Astronomen presenteren eerste foto ooit van zwart gat0:59
Afspelen knop

Astronomen presenteren eerste foto ooit van zwart gat

Astronomen presenteren eerste foto ooit van zwart gat

'Alsof we naar de poort van de hel kijken'

Op de foto is het zwarte gat zichtbaar als een zwarte, ronde vlek in het centrum van een gloeiende gaswolk. "Het lijkt op een licht van vuur, dat in een cirkel om het zwarte gat draait", zei de Nijmeegse hoogleraar Heino Falcke en bedenker van het project. "Het lijkt alsof we naar de poort van de hel kijken, het einde van het heelal".

De diameter van het zwarte gat is 100 miljard kilometer groot en het object is 6,5 miljard keer zo zwaar als de zon.

Het zwarte gat zelf is dus niet te zien, omdat de zwaartekracht daar zo sterk is dat niets kan ontsnappen, zelfs licht niet. De zogeheten waarnemingshorizon van het zwarte gat is wel zichtbaar. Dit is de grens waarboven nog net wat licht kan ontsnappen. Ook Einstein voorspelde al zo'n grens.

Een zwart gat ontstaat wanneer een ster aan het eind van zijn leven ontploft en de resten imploderen.

Niet eenvoudig zwarte gat in beeld te brengen

Het experiment is in 2000 bedacht door Falcke. Hij voorspelde bijna twintig jaar geleden dat het mogelijk moet zijn om metingen te doen vlak bij de rand van een zwart gat en zo een beeld te creëren van het object.

Het was niet eenvoudig om het zwarte gat in beeld te brengen. Daarvoor was volgens Falcke een telescoop nodig die vanuit Nederland een mosterdzaadje zou moeten kunnen zien in New York. Het vergde een telescoop die duizend keer scherper is dan ruimtetelescoop Hubble.

Omdat geen enkele telescoop op aarde zo sterk is, zijn acht radiotelescopen over heel de wereld aan elkaar gekoppeld. Samen vormen die één grote virtuele telescoop ongeveer zo groot als de aarde. De verschillende telescopen staan in de Verenigde Staten (Arizona en Hawaï), Frankrijk, Spanje, Mexico, Chili en op de Zuidpool.

Foto: ANP

Hoogleraar en bedenker van het EHT-project, Heino Falcke, woensdag op de persconferentie in Brussel. (Foto: ANP)

Telescoop gericht op twee zwarte gaten

Twee jaar geleden opende die reuzentelescoop voor het eerst zijn ogen en richtte het zijn blik op twee zwarte gaten in het heelal, namelijk: Sagittarius A*, het zwarte gat dat in het centrum staat van onze Melkweg, en Messier 87, waar de foto dus van gemaakt is.

Ongeveer tweehonderd internationale wetenschappers maakten deel uit van het project. Publicatie van de woensdag aangekondigde doorbraak verschijnt de komende tijd in een reeks van zes artikelen in een speciale uitgave van het wetenschappelijke tijdschrift The Astrophysical Journal Letters.

Beeld: EHT Collaboration
nujij comment461 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail

Lees meer over:

Wetenschap

NUjij: Uitgelichte reacties

Erik_Brouwers
Medewerker gehandicaptenzorg
10 apr 2019 om 18:36
Dit maakt weer eens duidelijk hoe klein wij zijn. En tegelijkertijd ook zo hongerig naar kennis, althans sommigen. Onvoorstelbaar, het heelal. Dat is oneindig en houdt nooit op. Hoe kan zoiets? En dan een zwart gat. Iets dat alles om zich heen opslokt. En dan een foto maken van iets dat 55 miljoen lichtjaar verwijderd is. Het licht met zijn ongelooflijke snelheid heeft er 55 miljoen jaar over gedaan om op deze foto te komen. Ik kan me de nieuwsgierigheid van de wetenschappers zo goed voorstellen. Maar jeetje, wat zijn we toch klein.
Respect: 👍 18Reacties: 💬 4
Reageer
JunoR
10 apr 2019 om 16:54
Dit is fundamentele wetenschap (met een experimenteel tintje). Wat hiervan het belang is, kun je niet even simpel afmeten aan het begrip van het grote publiek. Wat begrijpt het grote publiek van deeltjesfysica? Vrij weinig durf ik te stellen, en dat is ook prima. Maar de meesten snappen wel dat het handig is als de tandarts weet welke verstandskies je maar beter kunt laten weghalen dankzij een röntgenfoto en dat een oncoloog je leven kan redden dankzij een PET-scanner. Het zou mooi zijn als het grote publiek op z'n moment wat beter snapt wat die ongrijpbare zaken voor de mens kunnen betekenen.
Respect: 👍 13Reacties: 💬 2
Reageer
nujij commentBekijk alle reacties


Aanbevolen artikelen


NUjij-reacties

nujij comment461 reacties

Net binnen

  • 05:46
    Weerbericht: Grijze bewolkte dag met af en toe motregen
  • 05:36
    Israël kondigt acties aan na schietpartij synagoge
  • 05:25
    Het Woord van vandaag: Raad jij het woord van de dag?
  • 05:03
    Wie is Zoë Tauran, de zangeres die met TikTok van al haar singles een hit maakt?

Meest gelezen

  • 1
    Rozengeur & Wodka Lime-actrice Ghislaine Pierie op 53-jarige leeftijd overleden
  • 2
    PSV mede dankzij goal van veelbesproken Veerman te sterk voor Go Ahead
  • 3
    OverzichtOekraïne lijkt grip op Bakhmut te verliezen | Rusland: 14 doden bij aanval op ziekenhuis
  • 4
    Spaanse politie arresteert man die aanslag plande op strandbezoekers Benidorm
  • 5
    Minstens helft van wereldwijde sterfgevallen door corona vindt nu plaats in China


Nieuwsvideo's

  • Wildcamera filmt roedel van negen wolven op Veluwe
    Wildcamera filmt roedel van negen wolven op Veluwe
  • Europa wil verbod op PFAS: wat zijn dat ook alweer?
    Europa wil verbod op PFAS: wat zijn dat ook alweer?
  • Honderden klimaatactivisten blokkeren A12 in Den Haag
    Honderden klimaatactivisten blokkeren A12 in Den Haag
  • Bodycambeelden tonen fatale arrestatie zwarte man in VS
    Bodycambeelden tonen fatale arrestatie zwarte man in VS

  • Voorpagina
  • Economie
  • Sport
  • Media en cultuur
  • Overig
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Video
    • Podcast
    • Weer
    • Regio
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Spellen
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Thuis
    • Vakantie
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • Copyright
    • Disclaimer
    • Privacy en cookiebeleid
    • Adverteren
    • Werken bij NU.nl
    • Verzekeringvergelijker
    • Cookie instellingen
  • Over NU.nl
  • Copyright
  • Disclaimer
  • Privacy en cookiebeleid
  • Adverteren
  • Werken bij NU.nl
  • Verzekeringvergelijker

Volg ons op:

©2023 DPG Media B.V. – alle rechten voorbehouden