NU.nl
Israël heeft vrijdagochtend omstreeks 2.45 uur zijn eerste sonde naar de maan gelanceerd vanaf Cape Canaveral in de Verenigde Staten. Als alles goed gaat, zal de sonde Beresheet op 11 april landen op de oppervlakte van de maan. In dit geval zal Israël ook het vierde land zijn dat een landing op de maan heeft gemaakt.
De Beresheet zat aan boord van een Falcon 9-raket van SpaceX. SpaceX is het ruimtevaartbedrijf van Elon Musk, die tevens oprichter van autofabrikant Tesla is. De Beresheet is een project van het Israëlische bedrijf SpaceIL, dat wordt ondersteund door de Israëlische ruimtevaartorganisatie ISA.
Voor Israël wisten drie andere landen een lander op de maan te krijgen. Het allereerste land was de toenmalige Sovjet-Unie in 1959, die de Luna 2-sonde op de oppervlakte van de maan kreeg. In 1964 raakte de Amerikaanse Ranger 7 de oppervlakte en in 2013 was het de Chinese Chang'e 3 lander die de maan bereikte.
SpaceIL is in 2011 opgericht om het Beresheet-project te ontwikkelen. Het project is deels gesubsidieerd door de ISA, maar het grootste deel van de financiële middelen is afkomstig van private investeerders, fondsen en filantropen.
Het bedrijf wilde in eerste instantie geld ophalen door de Google Lunar XPrize te winnen, maar deze wedstrijd werd opgeschort toen geen enkele deelnemer het doel leek te gaan halen. Het hele Beresheet-project werd bijna beëindigd door een gebrek aan middelen, maar werd gered door een investering van de ISA.
Tijdcapsule met informatie over Israëlische cultuur
Beresheet is Hebreeuws voor 'in den beginne'. De lander zal op de maan onderzoek doen naar het magnetisch veld, maar bevat ook een tijdcapsule met daarin informatie over de Israëlische cultuur. Aan boord van Beresheet bevinden zich drie geheugendragers. Deze bevatten niet alleen details over de sonde en de crew die eraan werkte, maar ook de Israëlische onafhankelijkheidsverklaring, de Thora, de Israëlische vlag en het Israëlische volkslied.
Jarenlang heeft SpaceIL materiaal verzameld dat het publiek kon insturen. Al dit materiaal gaat op de geheugendragers aan boord van de sonde mee naar de maan. Ook gaan onder meer schilderijen, foto's, woordenboeken, muziek en bijvoorbeeld een collectie van Israëlische wetenschappelijke ontwikkelingen mee naar de maan.
Beresheet begon als deelname aan Google Lunar XPrize
SpaceIL begon aan het Beresheet-project als deelname aan een innovatiewedstrijd van Google, de Lunar XPrize. Het eerst private bedrijf dat op de maan zou landen, zou de wedstrijd winnen en een prijs van 20 miljoen dollar krijgen.
De deadline van deze prijs werd vier keer verschoven. Eerst moest de landing voor eind 2012 gebeuren. Dit werd later veranderd naar eind 2015, daarna naar eind 2016 en vervolgens nog naar eind 2017. De allerlaatste deadline was 31 maart 2018, maar de prijs verviel toen duidelijk werd dat geen enkele deelnemer de datum ging halen.
SpaceIL werd in oktober 2015 de eerste deelnemer aan de XPrize die daadwerkelijk een plek aan boord van een raket wist te krijgen om zijn sonde mee te lanceren. Zij wisten toen een contract te sluiten met SpaceX voor een beoogde lancering. Dit noemde het bedrijf zijn "kaartje naar de maan".
