De meest recente gemeenschappelijke voorouder van mensen en primaten beschikte nog over een penisbotje, dat de penis constant stijf hield.

Het botje verdween vermoedelijk 1,9 miljoen jaar geleden toen de eerste mensachtigen zich monogaam gingen voortplanten. Dat melden Britse onderzoekers in het wetenschappelijk tijdschrift Proceedings of the Royal Society B.

De wetenschappers kwamen tot hun bevindingen door alle diersoorten op een rij te zetten waarvan de mannetjes nog wel over een penisbot beschikken. Het bot komt onder meer voor bij chimpansees en bonobo's (zie foto), maar ook bij dieren die langer geleden evolueerden zoals walrussen.

Aan de hand van de analyse bepaalden de wetenschappers dat het penisbot ongeveer 95 miljoen jaar geleden ontstond. 

Het penisbotje komt vooral voor bij dieren die in groepen leven, waarin vrouwtjes met vrijwel alle mannetjes seks hebben.

De mannen in deze samenlevingen paren waarschijnlijk zo lang mogelijk met vrouwtjes die hun vruchtbare periode doormaken, omdat hun concurrenten dan minder kans maken om een jong te verwekken. Een penisbotje komt bij die strategie goed van pas.

De eerste mensachtigen leefden ook polygaam. De menselijke voorouder Homo erectus begon zich echter ongeveer 1,9 miljoen jaar geleden monogaam voort te planten, zo vermoeden wetenschappers. Volgens de Britse onderzoekers was dat het moment waarop het penisbotje geen functie meer had voor mensen. De gemiddelde paringsduur werd korter.

"We denken dat het menselijke penisbotje op dat moment verdween door de verandering in het paringsysteem", verklaart hoofdonderzoeker Kit Opie in de Britse krant The Guardian. "Het was de nagel aan de doodskist voor het botje."