Het Japanse nationale wetenschapsinstituut heeft een studie naar een techniek om snel stamcellen te produceren,  definitief verworpen. Het onderzoek naar de techniek was "gebrekkig" en zou zelfs verzonnen kunnen zijn.

De publicatie van de studie, die in eerste instantie nog baanbrekend werd genoemd en die wereldwijd het nieuws haalde, werd in juli al door het tijdschrift Nature teruggetrokken.

Vrijdag zei het Japanse wetenschapsinstituut Riken dat er embryonale stamcellen toegevoegd waren tijdens het onderzoek. Het Riken Institute financierde de studie.

De carrière van de 31 jaar oude hoofdonderzoekster Haruko Obokata lijkt nu definitief ten einde. Ze had een week eerder al aangegeven dat ze ontslag zou nemen als de manier om de stamcellen te maken, niet te reproduceren zou zijn.

Haar mede-onderzoeker en mentor, Yoshiki Sasai, verhing zichzelf al na het schandaal rond het artikel in Nature.

Ondanks alles stelt een zegsman van het Japanse instituut dat er op basis van het onderzoek naar de fouten niet vastgesteld kan worden of het toevoegen van embryonale stamcellen met opzet was gedaan of per ongeluk, en wie zich daar eventueel schuldig aan maakte.

Helden

Al snel na publicatie van het artikel in januari werden de wetenschappers in Japan nationale helden. Toch bleef scepsis bestaan rond de paper, zeker nadat er fouten waren ontdekt in verschillende data. Ook onderschriften bij foto's en plaatjes bleken soms misleidend. Andere wetenschappers konden de uitkomsten ook niet reproduceren.

De methode van Obokata deed veel stof opwaaien, vooral omdat haar methode zoveel sneller was dan een andere, nu bestaande methode om stamcellen te maken van volwassen huidcellen. Hierbij wordt door toevoeging van bepaalde stoffen en andere technieken de cel geherprogrammeerd.

Reproduceren

Obokata heeft sinds juli naarstig geprobeerd haar eigen methode te reproduceren. Ze had, naar eigen zeggen, op haar manier al tweehonderd keer van gewone bloedcellen stamcellen weten te maken. Voor haar methode legde ze de cellen in een zuurbad.

Daarbij beweerde ze dat ze een bepaalde, nog geheime handigheid gebruikte om de cellen te produceren, maar die handigheid wilde ze nog niet publiceren, want het zou een onderwerp zijn van een toekomstige onderzoekspaper.

Het Riken Institute is voornemens het Center for Developmental Biology te herstructureren.