Hoe deze planten weten dat ze onder water staan, beschrijft een team van internationale onderzoekers op 23 oktober in Nature.

Naast koolstofdioxide hebben planten zuurstof nodig voor hun energievoorziening. Veel landbouwgewassen sterven daarom al binnen enkele dagen na een overstroming of langdurige regenval.

Sommige plantensoorten kunnen zich echter wel tijdelijk aanpassen aan dit zuurstoftekort. Tot nu toe was onbekend hoe deze planten weten dat ze onder water staan.

De biologen van de Universiteit Utrecht en universiteiten in Italië en Duitsland ontdekten dat één specifiek eiwit in de plantensoort Arabidopsis thaliana direct in beweging komt bij een zuurstoftekort. Bij een dreigende verstikking zet dit eiwit alcoholproductie in gang. Deze alcohol kan de plant vervolgens verbranden om energie op te wekken voor zijn overleving tot het waterpeil weer is gedaald.

De resultaten geven nieuwe inzichten in de uiteenlopende overlevingskansen van plantensoorten bij een overstroming.

Rens Voesenek, hoogleraar ecofysiologie aan de Universiteit Utrecht: ''Nu blijkt bijvoorbeeld dat de moeraszuring, die maanden onder water kan overleven, enorm veel eiwitten heeft die zuurstoftekort waarnemen. De veldzuring heeft juist relatief weinig van deze eiwitten. Die heeft bij een overstroming al binnen enkele dagen last van verrotting''.

Het identificeren van dit bijzondere plantenzintuig is een belangrijke stap in het kweken van landbouwgewassen die beter bestand zijn tegen wateroverlast. Voesenek: “Door een slimme selectie en kruising verwacht ik binnen enkele jaren bijvoorbeeld al aardappels die twee keer zolang overleven in hevige regen.''