AMSTERDAM - Een team astronomen, onder wie de Nederlander Jason Hessels (ASTRON/UvA), heeft met de Green Bank Telescope in West Virginia de zwaarste neutronenster tot nu toe gevonden.

Deze ontdekking zet verschillende theorieën binnen de natuur- en sterrenkunde op hun kop.

Het resultaat wordt op 28 oktober in Nature gepubliceerd. Neutronenster PSR J1614-2230, die samen met een witte dwergster een bijzonder dubbelstersysteem vormt, is bijna twee keer zo zwaar als onze zon.

Dit is verrassend', zegt hoofdauteur Paul Demorest van het Amerikaanse National Radio Astronomy Observatory (NRAO), 'want veel theoretische modellen voor de inwendige samenstelling van zulke sterren hadden zo'n grote massa niet voorspeld.'

Kern

Een neutronenster is de ineengestorte kern van een zware ster, die overblijft als de ster aan het eind van zijn leven als supernova explodeert.

Al zijn massa is samengeperst in een bol met een diameter van slechts ongeveer twintig kilometer, waardoor de protonen en elektronen zijn samengesmolten tot neutronen. Een theelepel neutronenster-materie weegt meer dan 500 miljoen ton.

Massa

Om de massa van neutronenster PSR J1614-2230 te kunnen meten, hebben de astronomen gebruik gemaakt de regelmatige flitsen radiostraling die deze uitzendt. Elke keer als deze radiopulsen vanaf de aarde gezien vlak langs de begeleidende dwergster gaan, worden ze een beetje vertraagd.

Dit relativistische effect kan worden gebruikt om de massa van zowel de pulserende neutronenster als zijn begeleider te meten.

Verbaasd

Vooraf hadden de astronomen de massa van de neutronenster geschat op 1,4 zonsmassa. Ze waren dus verbaasd dat hij in werkelijkheid 1,97 keer zo zwaar is als de zon.

Zelfs de theoretische modellen die stellen dat neutronensterren ook exotische deeltjes zoals hyperonen of kaonen bevatten, kunnen dit meetresultaat niet verklaren.