AMSTERDAM - Uit onderzoek van de Britse psycholoog Richard Stephens blijkt dat vloeken pijn kan verlichten. De mens blijkt meer te kunnen verdragen als er tegelijkertijd krachttermen geuit worden.

Stephens liet tijdens zijn experiment 67 studenten hun hand twee keer onderdompelen in een bak met water van vijf graden Celsius. De studenten moesten hun hand telkens zo lang mogelijk onder water houden, tot de pijn ondraaglijk werd.

De ene keer mochten ze tijdens het experiment een zelfgekozen krachtterm herhalen en de andere keer herhaalden ze een neutraal woord.

Bij een vloeksessie bleken de studenten langer in staat om hun hand onder water te houden dan tijdens een neutrale sessie.

Pijnstiller

Bij zowel mannen als vrouwen lijkt vloeken een effectieve pijnstiller. Vloekende proefpersonen konden hun hand langer in het ijskoude water ondergedompeld houden en ervaarden het experiment ook als minder pijnlijk.

De stijgende hartslag zou wijzen op een emotionele reactie vanuit de amygdala tijdens het vloeken.

Dierlijke reactie

“Vloeken is zo’n gebruikelijke reactie, dat er wel een achterliggende reden móet zijn waarom we het doen”, aldus Richard Stephens in de Scientific American.

Hoewel het pijnstillende effect van vloeken onverklaarbaar blijft, denken Stephens en zijn collega’s dat de amygdala betrokken is bij het proces van vloeken.

De amygdala is een amandelvormig hersengebiedje dat emoties reguleert. Tijdens het vloeken is een verhoogde hartslag meetbaar, net als tijdens de vlucht- of vechtreactie die de amygdala afgeeft bij gevaar.

Intimideren

Andere onderzoekers steunen deze verklaring. Taalpsycholoog Steven Pinker vergelijkt in zijn boek ‘Stof tot nadenken’ vloeken met de reactie van een kat waar plotseling iemand op gaat zitten.

“Ik geloof dat vloeken eenzelfde defensieve reflex is als dat van een dier dat plotseling pijn ervaart. Die zal meteen furieus reageren met boos gegrom of gegil om de aanvaller te intimideren.”

Psycholoog Timothy Jay ziet vloeken meer als de claxon van een auto. “Je kunt deze niet alleen gebruiken om agressie te tonen, maar ook woede, verrassing en geluk.”