UTRECHT - Ook in 2009, het jaar waarin de wereldeconomie vertraagt en VN-klimaatonderhandelingen de eindfase bereiken, neemt het CO2-niveau in de atmosfeer onverminderd toe.

Het nieuwe CO2-record, dat rond de jaarwisseling op Spitsbergen is gemeten, ondersteunt zelfs een grote serie metingen die laten zien dat de concentratie van het belangrijkste broeikasgas in recente jaren versneld toeneemt.

Tussen 1970 en 2000 steeg de concentratie elk jaar met gemiddeld 1,5 parts per million (ppm). Sinds 2000 bedraagt de jaarlijkse stijging echter 2,1 ppm.

Versnellende lijn

Kim Holmen, onderzoeksdirecteur van het Noorse Poolinstituut, zegt dat ook de nieuwste metingen, door een team van de Universiteit van Stockholm, een versnellende lijn doortrekken.

De Scandinavische onderzoekers registreerden een CO2-concentratie van 392 ppm, ongeveer 2,5 ppm meer dan exact een jaar eerder op hetzelfde meetstation. ‘En het record van 2009 moet nog komen. Dat valt op het noordelijk halfrond meestal aan het begin van de lente’, meldt Holmen.

Hawaï

De langste meetreeks komt van het Mauna Loa Laboratorium op Hawaï. Amerikaanse klimatologen verrichten daar sinds 1957 ononderbroken atmosferisch onderzoek. Gecorrigeerd voor seizoensfluctuaties steeg de atmosferische CO2-concentratie er in deze periode van 310 ppm tot 387 ppm vorig jaar.

En daarmee is de uiterste veilige grens al gepasseerd, stelt James Hansen, directeur van NASA’s Goddard Institute for Space Studies. Hansen bepleit een terugkeer naar een CO2-concentratie van 350 ppm. Die kan volgens hem bereikt worden door alle zeilen bij te zetten: niet alleen maximaal investeren in duurzame energie, energie-efficiëntie en energiebesparing, maar ook inzetten op verbetering van de natuurlijke CO2-opslag, bijvoorbeeld met projecten voor grootschalige herbebossing.

Siberië

Dan moeten huidige ontwikkelingen echter worden gekeerd, stelt Holmen. Want terwijl de wereldwijde CO2-uitstoot nog steeds toeneemt, lijkt de stijging van de concentratie verder versneld te worden door een afname van de natuurlijke CO2-opname, als gevolg van netto ontbossing, verzadiging van de oceanen en verdroging van akkers en natuurgebieden, ten gevolge van de reeds optredende klimaatverandering.

‘Wij kunnen één warme Siberisch winter zo terugzien in de grafieken’, zegt Holmen. ‘Dan verloopt de afbraak van organisch materiaal in de bodem sneller, waardoor meer CO2 vrijkomt.’