In totaal werken een kleine tienduizend voetbaltrainers met een geldige licentie in Nederland. We maken in dit artikel een onderscheid tussen trainers in het amateurvoetbal en in het betaald voetbal.

Voor de eerste groep is er de Vakbond Voetbal Oefenmeesters Nederland (VVON) met 4.400 leden. Dat is ongeveer de helft van het totale aantal trainers met een licentie. Ook heeft deze groep een eigen vacaturebank.

De circa vijftig trainers in het betaald voetbal hebben zich verenigd in de vereniging Coaches Betaald Voetbal (CBV) in Zeist. Guus Hiddink is de huidige voorzitter en Mario Captein is directeur.

De trainerslicenties die je moet behalen om professioneel trainer te worden zijn UEFA C, B, A en Pro. Elke opleiding duurt ongeveer een jaar. De opleidingen kosten respectievelijk zo'n 3.000, 5.000, 10.000 en 25.000 euro.

Wanneer trainers hun diploma hebben behaald, moeten ze elke drie jaar minimaal vijftien uur bijscholen om hun licentie te behouden.

Sportkader Nederland geeft inzicht in de grote verschillen in beloningen in het amateurvoetbal. Een trainer van een seniorenteam in de hoogste klasse kan op jaarbasis rond de 27.000 euro netto per jaar verdienen. De vergoedingen voor trainers van teams in lagere klassen zijn vele malen lager.

Arnold Westen, voorzitter van de VVON, vertelt: "Grofweg begint de vergoeding voor een voetbaltrainer van het eerste elftal in de laagste klassen met een UEFA C-licentie bij 3.000 euro netto per jaar. Maar die varieert tot misschien wel 10.000 euro netto per jaar. Met UEFA B begint het bij grofweg 5.000 euro netto per jaar en in de hoogste klassen met UEFA A kan het oplopen tot zo'n 40.000 euro bruto per jaar."

De Federatie van Betaald Voetbal Organisaties (FBO) in Zeist sloot onlangs met de CBV een cao af, maar zonder voorgeschreven salaristabellen.

De cao voor betaaldvoetbalclubs voorziet wel in 22 dagen vakantie en een vakantietoeslag van 8 procent van het jaarinkomen (met een maximum van 8 procent van driemaal het wettelijk minimumloon). Trainers bouwen pensioen op voor een jaarsalaris tot maximaal 56.000 euro.

Voor trainers in het amateurvoetbal is er geen cao. Westen: "Maar dat vinden wij ook prima. We bieden onze VVON-leden een voorbeeldarbeidsovereenkomst die ze kunnen gebruiken. Daarnaast kunnen onze leden een conceptarbeidsovereenkomst altijd aan ons voorleggen voor advies."

De gemiddelde amateurtrainer is zo'n vijftien tot twintig uur per week actief, zegt Westen. "Dit varieert uiteraard per niveau en wat in de arbeidsovereenkomst is overeengekomen."

"Behalve met trainingen op incourante tijden en wedstrijden in het weekend moet je rekening houden met overleg met trainers onderling en het bestuur en de technische commissie van de vereniging. De lager opererende trainers doen het trainerschap vaak naast een baan."

Loonwijzer stelt dat de beloning na vijf jaar zo'n 3.000 euro bedraagt en kan oplopen naar maximaal 4.000 euro. Westen komt tot 10.000, 15.000 of 50.000 euro per jaar, naar gelang de hoogte van de klasse en het werken onder een UEFA A-, B- of C-licentie. Dat bedrag kan dus flink variëren.

Er zijn websites die topsalarissen van trainers verzamelen, zoals Sports Unfold internationaal doet. Die noemt voor bijvoorbeeld Jürgen Klopp (Liverpool, 17,5 miljoen euro), Josep Guardiola (Manchester City, 23 miljoen euro) en Diego Simeone (Atlético Madrid, 49 miljoen euro) enorm hoge, maar oncontroleerbare bedragen.

In Nederland is weinig bekend over trainerssalarissen. Schattingen op vergelijkingssites variëren van 150.000 tot 1 miljoen euro. Dat laatste zou Erik ten Hag gekregen hebben toen hij coach was bij Ajax.

Het grootste euvel is het opportunisme in deze markt. Komt de bal een aantal wedstrijden achter elkaar aan de verkeerde kant van de doelpaal, dan hangt je baan als trainer aan een zijden draad.

CBV-directeur Captein: "Je krijgt als trainer van een betaalde club steeds minder lang de tijd. In het seizoen 2020/2021 werden veertien eerste coaches voor het einde van het seizoen ontslagen. Vorig seizoen waren dat er twaalf en nu zitten we op de helft van de competitie al op twaalf. Daarvan nam een deel wel zelf ontslag."

VVON-voorzitter Westen ziet 'kopieergedrag' waar trainers bij de amateurs mee te maken hebben. "Het aantal ontslagen neemt toe en ook de motivaties lijken afgekeken van het betaald voetbal. Er wordt gezegd dat de onderlinge chemie ontbreekt of dat de sfeer onwerkbaar is geworden."

De VVON moet regelmatig trainers bijstaan die in een (dreigend) arbeidsconflict geraken, maandelijks via de arbitragecommissie van de KNVB met de huisadvocaat. Westen adviseert trainers om afspraken goed vast te leggen in een arbeidsovereenkomst, inclusief de financiële compensatie bij gedwongen vertrek. "In het betaald voetbal wordt dit al geregeld, maar in het amateurvoetbal zie je dit nog niet veel."