Een kerstborrel is een moment om alle stress even te laten varen. Met de nodige hoeveelheid alcohol kan dat zorgen voor bepaalde taferelen: een collega die na een paar drankjes zijn of haar hand op je billen legt en 'm daar laat liggen, iemand die net iets te diep in het glaasje kijkt en uiteindelijk te dronken naar huis gaat.

Saskia van der Zee van Happy Sober en SoberatWork, coach en ervaringsdeskundige als het gaat om alcoholisme, is benieuwd hoe de eerste kerstborrels na corona gaan verlopen. "Toen ik zelf nog dronk, zag ik dit soort aangelegenheden als een reden om te drinken. Nu hoef je niet per se alcoholist te zijn om te diep in het glaasje te kijken, natuurlijk."

In haar eigen praktijk ziet ze steeds meer mensen die bijvoorbeeld alcohol nuttigen om rustiger en losser te worden. Vooral mensen die tegen een kerstborrel opzien - maar wel hun gezicht willen laten zien - hanteren volgens Van der Zee deze strategie. "Niet iedereen vindt het leuk om te borrelen met collega's. Ook niet iedereen voelt zich even veilig in zo'n situatie. Alcohol lijkt dan de oplossing. Je drinkt echter al snel te veel en dan ontstaan er situaties waar je wellicht later spijt van hebt."

De werkgever is wettelijk verplicht om ervoor te zorgen dat de werkplek óók met kerstborrels veilig is, zegt HR-specialist Yvonne Heijns van Infacto. "Het is niet de bedoeling dat werknemers zich onveilig voelen tijdens zo'n borrel, juist omdat de werkgever het organiseert als iets gezelligs."

Als de werkgever een onveilige sfeer of een onveilig gevoel wil tegengaan, moeten deze voorzorgsmaatregelen treffen. "Je kunt bijvoorbeeld besluiten om minder alcohol in te slaan zodat mensen minder zullen drinken. Als je tijdens de borrel ziet dat een werknemer, die met de auto is, te diep in het glaasje heeft gekeken? Dan kun je een taxi bellen voor die persoon."

De werkgever is trouwens alleen verplicht om voor een veilige sfeer op de werkvloer zelf te zorgen. Als de borrelaars daarna besluiten om het feest elders voort te zetten en de werkgever is er niet bij, dan kan deze niet veel doen als er iets onverkwikkelijks gebeurt. "Wel kun je als werknemer altijd terecht bij een vertrouwenspersoon als er iets vervelends gebeurt."

Voor werknemers die, om verschillende redenen tegen de kerstborrel opzien, heeft Van der Zee de volgende tips:

1. Zorg goed voor jezelf. Kom niet naar de borrel met een lege maag, maar zorg ervoor dat je van tevoren iets hebt gegeten.
2. Durf je uit te spreken. Als iemand grensoverschrijdend gedrag vertoont, geef dan je grens aan. "Het maakt niet uit waar je staat in de hiërarchie van je werk. We zijn allemaal mensen. En bepaald gedrag is niet oké. Ook niet met alcohol op."
3. Stel ook grenzen voor jezelf. Als je van jezelf weet dat je wat betreft borrels en uitgaan graag tot het gaatje gaat, maak dan een plan om jezelf in te tomen. "Zorg dat je op een bepaald moment thuis moet zijn of thuis bent."
4. Zoek een bondgenoot. "Stel, je bent alcoholist geweest en je drinkt nu niet meer, neem dan een collega in vertrouwen. Het is fijner om dit te delen, zodat diegene ook op jou kan letten voor het geval de alcohol meer triggert dan gedacht. Wacht ook niet tot iemand anders vraagt wat je wil drinken, maar ga zelf naar de bar om een drankje zonder alcohol te halen."