Om de zoveel tijd komt in het nieuws dat medewerkers van een bedrijf andere taken moeten oppakken. Zo moesten piloten vorig jaar op Schiphol helpen met het verwerken van de koffers.

En deze week werd bekend dat kantoormedewerkers van de NS volgend jaar mogen meedraaien als assistent-conducteur. Het gaat om een paar honderd kantoormedewerkers die op vrijwillige basis een paar uur per week meegaan op de trein samen met een ervaren collega, vertelde een woordvoerder van de NS. Daarvoor worden ook beveiligers geworven.

Aantjes: "In principe ben je aangenomen voor een bepaalde functie, zoals barman of docent. Het is dan de bedoeling dat je deze functie uitoefent. Toch mag de werkgever je vragen om iets anders te doen, zoals meehelpen in de keuken of het lokaal schoonmaken. Zo'n dergelijk verzoek is namelijk vaak in het contract vastgelegd."

"Maar zo'n werkverzoek moet wel redelijk zijn. Je werkgever mag dus niet vragen om een taak ver onder je niveau uit te voeren. Zo mag je weigeren om de wc's schoon te maken als je eigenlijk accountant bent."

"Toch kan het soms ook even niet anders. Zo hielpen de piloten op Schiphol vorig jaar mee met het inladen van koffers, omdat er een tekort aan grondpersoneel was. Ook schilderde het horecapersoneel tijdens de lockdowns in de coronacrisis de kroeg, het café of het restaurant. In een noodsituatie is het soms nodig om extra te helpen, ook al ben je er oorspronkelijk niet voor aangenomen."

"Zeker. Een werkgever moet zich houden aan de Arbeidstijdenwet. Dit betekent dat je nooit meer dan zestig uur per week mag werken. En over een periode van vier weken mag het weekgemiddelde niet hoger liggen dan 55 uur. Dit betekent dus dat de werkgever niet te veel extra taken boven op je bestaande taken mag geven. Er zit een grens aan overwerken."

"In de volksmond werk je over als je meer uren draait dan normaal, maar wettelijk gezien ligt het ingewikkelder. Er wordt onderscheid gemaakt tussen overwerk en meerwerk. Overwerk is werktijd boven het maximale aantal uren in een fulltime werkweek. Meerwerk is werktijd tot het maximale aantal uren in een fulltime werkweek. Voor overwerk krijg je extra betaald, voor meerwerk niet."

"Als je bijvoorbeeld normaal gesproken parttime werkt voor 16 uur in de week maar je wordt gevraagd 24 uur te werken, dan betekent dit wettelijk: meerwerk. Dit valt dus niet onder overwerk en je krijgt ook niet extra betaald. De redenatie is dat het oneerlijk is voor collega's die standaard 24 uur per week werken en hier niets extra's voor krijgen."

"Officieel verstaan we onder overwerken dus alleen de uren die je boven op het maximale aantal uren werkt. Dus werk je fulltime, dan geldt elk extra uur als overwerken. Stel, je werkt bij een bedrijf met een maximale werkweek van 36 uur en je draait 44 uur. Dan werk je dus acht uur over en krijg je voor deze uren extra betaald."

"Soms wel, soms niet. Het ligt er net aan wat in je arbeidscontract staat of in de cao is afgesproken. Hierin kan bijvoorbeeld staan dat je moet overwerken als je werkgever hierom vraagt. Dit verzoek mag je dan niet zomaar weigeren."

"Ditzelfde geldt als het bedrijf in de problemen komt door jouw afwezigheid. Denk bijvoorbeeld aan de horeca die een dag moet sluiten als er geen personeel is."

"Maar vaak is het in de praktijk niet zo zwart-wit als het lijkt. Je mag een verzoek weigeren als je een goede reden hebt, bijvoorbeeld als je al vrij had gevraagd of als je kind jarig is. Het is vaak ook gewoon een kwestie van goede communicatie. Maar het moet niet structureel worden. Als je systematisch moet overwerken, dan mag je weigeren en moet de werkgever op zoek naar een andere oplossing."

Dit artikel is eerder verschenen op deze site en is aangepast aan de actualiteit.