Op het door de overheid geopende loket voor gratis loopbaanadviezen vond eind 2020 een stormloop plaats. Binnen een paar uur waren alle 55.000 beschikbare plekken vergeven.

Dat er zo veel behoefte is aan advies, komt voor loopbaanbegeleider en auteur van het boek Hoe vind ik de baan die bij mij past? Otteline Asselbergs niet als een verrassing. Asselbergs ziet dat jongeren vaak een carrièrepad uitstippelen gebaseerd op foute verwachtingen. "Vaak doordat ze niet weten waar ze goed in zijn en wat ze leuk vinden." Het resultaat: mensen rollen in een baan waar ze niet op hun plek zijn.

Een stap verder in de carrière kunnen ook problemen ontstaan, ziet de Utrechtse loopbaancoach Ruerdje van Mierlo. "Mensen die bij mij komen, zijn vaak hun hele leven heel druk geweest, maar komen dan op een punt waarop ze zich afvragen: waarvoor eigenlijk? Ze missen de voldoening en komen bij mij met de vraag: hoe nu verder?" Om deze vragen te beantwoorden geven de coaches enkele tips.

Van Mierlo voert met haar cliënten altijd een "biografiegesprek". In zo'n gesprek vraagt ze om terug te denken aan betere tijden. Wat deed de cliënt toen? En welke talenten zette hij of zij toen in? Hierbij worden niet alleen vorige banen onder de loep genomen, maar ook hobby's en vrijwilligersactiviteiten.

Ook onderzoekt de loopbaancoach in zo'n gesprek hoe iemand is gevormd. Dat is belangrijk, benadrukt ze. "Zo had ik een cliënt die als eerste in haar familie ging studeren. Daar werd heel badinerend over gedaan. Ze kreeg de hele tijd op haar kop omdat ze psychologie had gestudeerd: 'Dat stelt toch niks voor.'"

De opmerkingen werden een stemmetje in haar hoofd. "En zo'n stemmetje heeft grote invloed op wie je bent en wat je denkt te kunnen. Door die onbewuste aannames over jezelf aan het licht te brengen, kun je vrijer nadenken over wat je nu echt wil."

Beide loopbaancoaches benadrukken: mensen vinden het vaak moeilijk hun kwaliteiten te benadrukken en staren zich blind op hun zwakke punten. Van Mierlo: "Mensen zijn streng voor zichzelf. Als ik vraag naar vijf kwaliteiten en één valkuil, beginnen ze altijd over die valkuil."

Asselbergs: "Cliënten willen vaak focussen op hun zwakke punten en daaraan werken." Toch is dat niet wat de coach adviseert. "Je werk wordt veel interessanter wanneer je je richt op je competenties en deze naar een hoger niveau tilt. En niet de tijd investeert om een klein beetje beter te worden in iets waar je niet goed in bent.'

Mensen hebben vaak allerlei ideeën over zichzelf, maar collega's zien het daadwerkelijke gedrag op de werkvloer, vertelt Van Mierlo. Daardoor hebben zij vaak scherper in de gaten waar iemand goed in is.

Van Mierlo werkt daarom met een 360 graden-feedbackformulier dat wordt uitgedeeld aan collega's. "Op zo'n formulier staan vragen als: wat zijn vijf kwaliteiten van mij? Wat is mijn valkuil? Wat zie jij mij in de toekomst doen?" De coach merkt dat de drempel om het formulier uit te delen nog hoog ligt, maar dat de antwoorden uiteindelijk heel verhelderend zijn.

Filosofeer over het leven en over een nieuwe baan. Asselbergs: "Kies een moment in de week om bewust na te denken: wat vind ik leuk, wat kan ik goed, wat zou ik anders willen doen? Schrijf het op, zodat het niet bij vluchtige gedachten blijft."