Stel dat je luchtverkeersleider wil worden, dan moet je eerst solliciteren bij de juiste opleiding. Dit kan nog steeds op de ouderwetse manier met een sollicitatiebrief. Maar je maakt extra indruk als je een highscore behaalt in de smartphonegame Take Control of the Tower.

In dit spel, ontwikkeld door Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL), hebben gamers de controle over het luchtruim rondom Schiphol. Zij bepalen zelf wanneer vliegtuigen vertrekken, waar ze kunnen landen en welke route ze moeten vliegen.

De succesvolste spelers kunnen zich aanmelden bij de opleiding voor luchtverkeersleider. "Er volgt natuurlijk wel een hele selectieprocedure", vertelt Wendy Nordemann, woordvoerder van Luchtverkeersleiding Nederland. "Maar we nemen de scores uit de game zeker mee in de gesprekken."

LVNL is niet de eerste organisatie die mensen werft met een game. Zo zijn het bedrijf Unilever en het ministerie van Buitenlandse Zaken er ook mee bezig. Al komt het bekendste voorbeeld uit de VS, weet gameonderzoeker René Glas. "Zo'n twintig jaar geleden ontwikkelde het Amerikaanse leger een schietspel om mensen binnen te halen. Het spel was succesvol, maar riep veel discussie op. Is werven met een spel wel ethisch verantwoord?", vertelt Glas, die als universitair docent aan de Universiteit Utrecht is verbonden.

Met de spellen kunnen bedrijven jonge gamers - en daarmee een nieuwe doelgroep - aanspreken. En dit is ook precies waarom LVNL haar smartphonegame nieuw leven inblaast. Nordemann: "Op deze manier hopen we dat het beroep van luchtverkeersleider veel meer bekendheid krijgt, vooral bij jongeren."

Anders dan een cv of brief kan een game niet alleen laten zien of iemand stressbestendig is, maar ook hoeveel risico hij neemt, hoe snel hij van zijn fouten leert of hoe integer hij is. Recruitment- en technologiespecialist Bas van de Haterd zegt dat het de ideale methode voor sollicitaties is. "Een goede game - met wetenschappelijke onderbouwing - zegt veel meer over je competenties dan welk cv dan ook", stelt hij. "Een cv vertelt alles over wat je hebt gedaan, maar zegt niets over je kwaliteiten."

Hij schetst een scenario: "Ik fiets bijvoorbeeld graag lange afstanden. Hierdoor heb ik waarschijnlijk al meer kilometers afgelegd dan Tour de France-winnaar Tadej Pogacar. Op basis van mijn cv kan ik dus de Tour winnen, want ik hoef hier niet op te zetten dat ik nog nooit een berg heb beklommen. Maar bij een game val ik direct door de mand."

Van de Haterd is er daarnaast van overtuigd dat games discriminatie in de sollicitatieprocedure kunnen tegengaan. "Het gaat puur om de prestaties, niet om je naam of wat je hiervoor al hebt bereikt. Wie een topscore behaalt, is goed genoeg." Maar hoe zit het met valsspelers? "Valsspelen is meestal ook lastig, omdat je nooit zeker weet welke eigenschappen worden beoordeeld. Vaak game over gaan in een spel en het opnieuw proberen kan bijvoorbeeld bewijzen dat je doorzettingsvermogen hebt."

Volgens Glas zitten er nog wel wat haken en ogen aan het gebruik van spellen bij sollicitaties. "Games zijn vooral een handig marketingmiddel. Een spel is spannend, uitdagend en een puzzel. Het echte werk dat je gaat doen, is niet altijd zo. Dat is soms ook gewoon saai." Bedrijven moeten hier volgens hem duidelijk over zijn in de sollicitatieprocedure. "Als je iemand werft via een game en diegene er verkeerde verwachtingen door heeft gekregen, dan kan het later alsnog mislopen."