Een paar jaar geleden was Mirjam van der Mark (39) nog neurochirurg in opleiding. Maar net voor ze haar studie volledig afrondt, gaat het roer om: ze besluit bakker te worden. Iets anders gaan doen dan waar je voor gestudeerd hebt, is meestal geen makkelijke keuze. Wat houdt ons tegen?

Omdat Mirjam van der Mark op jonge leeftijd laat zien dat ze goed kan leren, ligt advocaat, rechter of dokter worden al vroeg in de lijn der verwachting. "Die dingen worden niet hardop uitgesproken, maar ik voelde het wel zo. Het is niet zo dat mijn ouders me stuurden, het was meer: je doet wat je kunt en wat binnen de mogelijkheden ligt."

Het wordt uiteindelijk een studie geneeskunde, gevolgd door de specialisatie neurochirurgie. Van der Mark vergelijkt het met een rijdende trein waar je niet van af kunt stappen. "Je vinkt ondertussen alle vakjes aan en opeens ben je 35 en heb je al veel goede jaren achter de rug. Ik zat te wachten tot het werk eindelijk eens leuk zou worden."

Maar écht leuk wordt het niet voor de neurochirurg in opleiding. Het vak begint haar steeds meer tegen te staan en de vermoeidheid neemt toe. Dat breekt Van der Mark uiteindelijk op. Ze kan niet anders dan weggaan uit het ziekenhuis. "Het voelde als een doodlopend spoor."

In de twee jaar die volgen, probeert Van der Mark te bedenken wat ze dan wél wil. Dat betekent veel nadenken en onderzoek doen. Ook is er veel tijd om te bakken. Van der Mark herontdekt haar liefde hiervoor. Dan besluit ze haar eigen bakkerij te openen en inmiddels is Goudbruin in Rotterdam al anderhalf jaar een feit.

'Studenten rollen van het een in het ander'

Van der Mark heeft nog geen dag spijt gehad van haar beslissing, stelt ze. Maar ervoor kiezen om met het artsenvak te stoppen, was absoluut niet makkelijk. "Het is in onze maatschappij heel atypisch om onder je kunnen te presteren. Voor artsen is het nog lastiger dan voor andere beroepsgroepen om iets anders te gaan doen."

Als het zwaar wordt, denk je dat het nou eenmaal hoort bij het vak dat je gekozen hebt. "Ik voelde dat taboe ook heel sterk: ik had het idee dat ik niet zo moest zeuren. Als die lading eraf genomen zou kunnen worden, zou dat al een hele winst zijn."

Waarom is het eigenlijk zo lastig om een andere richting te kiezen dan waar we voor geleerd hebben? Dat we er al middenin zitten op het moment dat de praktijk om de hoek komt kijken, speelt een rol, zegt Judith Migchels, managing director van Bureau Different Coaching. "Studenten kiezen soms voor een studierichting om aan de verwachtingen van hun ouders te voldoen en rollen dan van het ene in het andere."

Maar het is volgens Migchels ook de druk die we onszelf opleggen om te slagen in het leven. "We vinden van onszelf dat we iets moeten doen met onze talenten." Dat je ergens heel goed in bent, hoeft echter niet per se te betekenen dat je daar ook iets mee moet gaan doen in je werk. "Je kunt iets goed, maar wil je dat ook gaan doen? Die vraag stel je jezelf meestal niet."

'Mijn doel blijft: plezier blijven halen uit het werk'

Ontdekken waar je echt blij van wordt, begint bij het bepalen van je normen en waarden, aldus Migchels. Welke richting past daar het beste bij? Bedenk aan welke voorwaarden het werk zou moeten voldoen. Waarom wil je bepaald werk gaan doen en wat wil je voor een ander betekenen?

"Voor je hiermee aan de slag kunt gaan, moet je wel toegeven dat je niet gelukkig bent. Praat erover met anderen, benoem dat je ermee zit. Dan zul je zien dat mensen je vanzelf gaan helpen. Je kunt ook overwegen professionele hulp in te schakelen."

Weten welke baan het best past bij jouw kwaliteiten? Klik hier voor de Beroepskeuzetest van Nationale Vacaturebank

Als Van der Mark terugkijkt naar de afgelopen jaren, was de keuze om als neurochirurg te stoppen voor haar de moeilijkste. De keuze om als bakker verder te gaan, bleek veel minder spannend. "Het is ook niet voor eeuwig. Op dit moment is de bakkerij - met al haar uitdagingen - nog ontzettend leuk om te doen. Maar mijn doel blijft: plezier blijven halen uit het werk."

Migchels voegt eraan toe dat je absoluut niet bang moet zijn om je carrièrepad op den duur weer te wijzigen. "Misschien heb je de verwachting dat je dat werk tot je 67e moet gaan doen. Maar het kan best zo zijn dat je na een tijdje weer iets anders wil. Dat is helemaal niet erg en heel normaal, omdat je altijd zal blijven groeien en veranderen."