'Met Dungeons & Dragons maak ik kinderen enthousiast om te lezen'
- Wie: Rick Vechel
- Wat: Dungeon Master/educatief spelleider Dungeons & Dragons
- Grootste vooroordeel: "Dat D&D alleen voor nerds is. Het is juist voor iedereen; je kunt het scenario aanpassen aan jouw belevingswereld."
Vroeger was het vooral een game voor de echte geeks, maar Dungeons & Dragons is volgens Dungeon Master Rick Vechel inmiddels uitgegroeid tot een populair tijdverdrijf in alle lagen van de samenleving. Bekende Hollywoodacteurs als Terry Crews, Vin Diesel en Joe Manganiello zijn fan. En het fantasiespel, dat in de jaren zeventig van de vorige eeuw uitkwam, wordt allang niet meer alleen voor recreatieve doeleinden gebruikt.
In Amerikaanse gevangenissen wordt Dungeons and Dragons bijvoorbeeld gespeeld om te oefenen met gesimuleerde situaties uit het echte leven. Vechel zelf ontwikkelt als Dungeon Master spellen voor bibliotheken, scholieren, kinderen met autisme en volwassenen. Volgens hem helpt het rollenspel verlegen kinderen om meer zelfvertrouwen te krijgen, en kan het zelfbeheersing leren aan drukke kinderen. Vechel: "De kracht zit in het kunnen oefenen met sociale situaties, in een veilige, gesimuleerde setting."
Van horrorverhaal tot kinderfeestje
Hoe het spel dan werkt? In het kort: de spelleider, ofwel de Dungeon Master, bedenkt een setting, verhaallijn en karakters. Het enige materiaal dat nodig is, zijn papier, pennen en dobbelstenen. De rest speelt zich af in de fantasie van de spelers, die gezamenlijk aan de speltafel zitten. De spelleider begint het verhaal uiteen te zetten. Door de dobbelsteen te gooien, kunnen spelers bepalen of een situatie goed of slecht uitpakt. Hoe ze vervolgens op de situatie die de spelleider schetst reageren, is aan hen. "De enige rem is je eigen creativiteit."
Wanneer kinderen enthousiast worden van een verhaal dat ze spelen, kan ik ze het boek aanraden.
De scenario's die Vechel bedenkt lopen uiteen van horrorverhalen met It - de clown uit het verhaal van Stephen King - tot alledaagse situaties waarmee bijvoorbeeld autistische kinderen kunnen oefenen. "Laatst was ik spelleider op een kinderfeestje", vertelt hij. "Het feestje vond plaats in de snackbar van de opa van de jarige. Toen heb ik een verhaal bedacht rondom gestolen frietjes."
Lezen aantrekkelijk maken met het spel
Door scholen en bibliotheken wordt Vechel, die ook cultuurcoach voor jongeren is, ingehuurd om de leesvaardigheid te bevorderen. Het idee hiervoor ontstond in 2018. "Een school vroeg mij of ik iets kon bedenken om lezen aantrekkelijker te maken voor jongeren."
Vechel, die al sinds zijn dertiende Dungeons & Dragons speelt, besloot het spel in te zetten. Hij nam karakters uit boeken en maakte die tot spelers of creëerde een verhaallijn die voortbouwde op een boek. Vechel: "Wanneer de kinderen dan enthousiast worden van een verhaal dat ze spelen, kan ik ze daarna het boek aanraden."
Weg met de verplichte leeslijst
Volgens hem is het belangrijk om eerst verliefd te worden op verhalen; dan ga je ook op zoek naar boeken die bij je passen. De verplichte leeslijst, met literatuurklassiekers, is volgens hem weinig inspirerend. "De meeste kinderen voelen geen aansluiting bij deze boeken en zullen daarom ook geen plezier vinden in het lezen", zegt hij. "Gelukkig is het nu wel aan het veranderen, en mogen er meer soorten boeken op de leeslijst."
In zijn eentje kan Vechel de vraag niet meer aan, dus traint hij ook andere spelleiders. In de toekomst hoopt hij ook uitgevers aan boord te krijgen. "Ze zijn nu nog een beetje voorzichtig", zegt hij. "Maar hoe mooi zou het zijn als je samen spelscenario's kunt bedenken om een specifiek boek te promoten!"