Logo NU.nlNU.nl
  • Voorpagina
  • Net binnen
  • Populair
  • Algemeen
  • Economie
  • Sport
  • Media en Cultuur
  • Achterklap
  • Shop
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Video
    • Podcast
    • Weer
    • Regio
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Spellen
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Thuis
    • Vakantie
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • NUfolder
    • NUshop
    • Tickets
Vrijdag 27 januari 2023 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl

FNV zakt onder de één miljoen leden; is de macht van de vakbond voorbij?

Door NU.nl/Lisa Peters

14 sep 2019 om 12:06Update: 3 jaar geleden
nujij comment355 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail
De grootste vakbond van Nederland, FNV, is onder de symbolische grens van één miljoen leden gezakt. Vooral jonge mensen van onder de 35 jaar blijken maar lastig bij de vakbond te betrekken. Dat roept de vraag op: hoe relevant is de vakbond nog?

Met minder dan een miljoen leden bij de vakbond is vooral een psychologische grens overschreden. Altijd kon de organisatie tijdens onderhandelingen schermen met haar "meer dan een miljoen leden". Dat is verleden tijd.

"Ledental nipt beneden miljoen", schrijft FNV zelf op zijn website. De vakbond merkt dat mensen zich steeds minder makkelijk aansluiten. Ook zou de organisatie haar ledenbestand hebben opgeschoond, waardoor het ledenaantal is gedaald.

Maar de grootste vraag is natuurlijk: is de vakbond niet gewoon een souvenir uit een ver industrieel verleden dat de leefwereld van freelancers, flexwerkers en jobhoppers niet langer kan bijhouden?

Omzeilen van de vakbond is minder angstaanjagend

Eerst even de cijfers. Volgens de Flexbarometer, die cijfers van het CBS gebruikt, heeft bijna 40 procent van de arbeidspopulatie inmiddels geen vast contract meer; het zijn zzp'ers, uitzendkrachten en mensen met een tijdelijke aanstelling.

Dankzij die flexibele arbeid kunnen werkgevers steeds makkelijker de macht van vakbonden omzeilen. Het belangrijkste instrument, de staking, is met minder leden ook een stuk minder angstaanjagend: voor hen tien anderen.

In totaal zijn in Nederland nu zo'n 1,7 miljoen mensen aangesloten bij een vakbond. Tussen 2012 en 2016 was dat volgens het CBS ongeveer een op de vijf werknemers. Een flinke daling ten opzichte van de jaren tachtig, toen een op de drie lid was van een vakfederatie.

Vakbondsleden krijgen ook steeds meer grijze haren: de grootste groep leden is op dit moment tussen de 55 en 65 jaar. Jonge werknemers van tussen de 15 en 25 jaar zijn met 5 procent het minst vaak lid van een bond. Het risico is dat de FNV aan de onderhandelingstafel daarom steeds minder serieus wordt genomen.

Cao nog altijd populair

Voor FNV is het allemaal geen reden om de noodklok te luiden. "De FNV heeft drie keer zo veel leden als alle politieke partijen bij elkaar. De bond schrijft iedere maand tussen de 2.500 en 5.000 leden in, voornamelijk jongeren. En met 80.000 leden beneden de 35 is het de grootste jongerenorganisatie van Nederland", schrijft FNV in een verklaring.

Dat klinkt allemaal zo slecht nog niet, tot de uitschrijfcijfers ertegenover gezet worden. Tot en met augustus dit jaar daalde het ledental met 39.000, aldus Het Financieele Dagblad, dat interne stukken heeft ingezien. En er zitten nog eens bijna 30.000 opzeggingen in de pijplijn.

Toch is er ook goed nieuws. Dankzij de aantrekkende economie en de krapte op de arbeidsmarkt kunnen werknemers weer eisen gaan stellen. In de Volkskrant brengt hoogleraar arbeidsverhoudingen Paul de Beer nuance aan in het idee dat de macht van de vakbond tanende is: cao's zijn nog altijd populair. "Het is het enige toegestane prijskartel", volgens De Beer. En om onder een cao te vallen, hoeft een werknemer helemaal niet lid te zijn van een vakbond.

Opkomen voor maaltijdbezorgers en orderpickers

Om zichzelf steviger op de kaart te zetten, gaat FNV inmiddels de strijd tegen 'flex' aan en heeft de bond jongeren hoog op de agenda staan. FNV gaat met gestrekt been de strijd aan voor de maaltijdbezorgers van Deliveroo en de orderpickers bij de online supermarkt Picnic en bol.com. Of het genoeg is om de jongeren aan boord te krijgen, zal de komende jaren moeten blijken.

Om ze net dat extra zetje te geven, heeft hoogleraar arbeidsmarkt Ton Wilthagen nog wel een tip. In Het Financieele Dagblad pleit hij voor een radicale verandering in hoe de vakbond werkt. Maar stap één is: "Maak het lidmaatschap gratis."

  • 'Met de staking tonen de vakbonden: als wij willen, ligt het hele land plat'
    Zie ook'Met de staking tonen de vakbonden: als wij willen, ligt het hele land plat'
Beeld: Pro Shots
nujij comment355 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail

Lees meer over:

WerkEconomie

NUjij: Uitgelichte reacties

oneshe
14 sep 2019 om 19:18
Ik heb ook nog wel een tip voor de vakbond. Wordt laagdrempeliger en kleinschaliger en vraag-gestuurd. Het onderhandelen over CAO's staat steeds verder af van het individu en dit geldt vooral voor het individu, die opgroeit met het idee dat hij zelf de regie heeft over zijn leven en dat dit maakbaar is. Ik heb ervaren dat de ondersteuning aan individuen vanuit de vakbond, vooral vormgegeven wordt vanuit een juridische kader, en daarmee kunnen ze qua klantvriendelijkheid niet concurreren met verzekeringen zoals DAS. Terug naar de roots vakbond, dus als een van de werknemers met je leden meedenken en niet vanuit bedrijfsmatige efficiëntie. In het eerste contact, dus de telefoniste, zou daar al een hele grote slag gemaakt kunnen worden.
Respect: 👍 6Reacties: 💬 4
Reageer
Sjef_van_Ostaden_cbedcf
14 sep 2019 om 17:59
Ik hoop dat de vakbonden weer gaan groeien, al ben ik zelf ook maar enkele jaren lid geweest van de vakbond. Ik denk dat de vakbond met bijna 1 miljoen leden nog altijd ruim 20% van de werkende bevolking uitmaakt en nog wel degelijk macht hebben. Alleen moeten ze dit niet verder door werkgevers en regering laten aantasten. Maar het is moeilijk om deze bij de club te betrekken, zij hebben het te druk, zijn ook uit op een centje te verdienen, maar hebben er totaal geen erg in dat de werkgevers steeds sterker worden en ze zeker een aantal maal de jaarpremie van de vakbond door hun neus zal boren. Werkgevers, aandeelhouders en regering zijn de slimme vlegels die samenspannen. Als je daar geen sterke vakbond met lef tegenover houdt wordt je ook als jongeren compleet uitgekleed. Zorg dat de vakbond niet verdwijnt voor je eigen bestwil.
Respect: 👍 8Reacties: 💬 0
Reageer
nujij commentBekijk alle reacties


Aanbevolen artikelen


NUjij-reacties

nujij comment355 reacties

Net binnen

  • 16:25
    Hockeyers verliezen opnieuw via shoot-outs van België en missen WK-finale
  • 16:24
    Ook in hoger beroep levenslang geëist tegen verdachten moord advocaat Wiersum
  • 16:13
    Quest-hoofdredacteur vertrekt na ophef onwetenschappelijke uitspraken
  • 16:11
    Voormalig Oranje-international Mendes da Silva langer vast in drugszaak

Meest gelezen

  • 1
    Ajax ontslaat trainer Schreuder na slechtste reeks in 58 jaar
  • 2
    Amalia's eerste werkbezoek: vertrekt ondanks bedreiging naar Caribisch gebied
  • 3
    Tadic vindt dat Ajacieden Schreuder in de steek hebben gelaten tegen Volendam
  • 4
    Hertenkampen gaan komende jaren verdwijnen: kabinet houdt vast aan verbod
  • 5
    Nederlander die al 39 jaar mogelijk onterecht vastzit in VS komt niet eerder vrij


Nieuwsvideo's

  • Met de M1 Abrams-tanks haalt Oekraïne ook logistieke problemen binnen
    Met de M1 Abrams-tanks haalt Oekraïne ook logistieke problemen binnen
  • Muurschildering in Tilburg mogelijk mooiste ter wereld
    Muurschildering in Tilburg mogelijk mooiste ter wereld
  • Jongen na zes dagen op zee bevrijd uit container in Maleisië
    Jongen na zes dagen op zee bevrijd uit container in Maleisië
  • Turkse bus met passagiers rijdt het water in
    Turkse bus met passagiers rijdt het water in

  • Voorpagina
  • Economie
  • Sport
  • Media en cultuur
  • Overig
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Video
    • Podcast
    • Weer
    • Regio
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Spellen
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Thuis
    • Vakantie
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • Copyright
    • Disclaimer
    • Privacy en cookiebeleid
    • Adverteren
    • Werken bij NU.nl
    • Verzekeringvergelijker
    • Cookie instellingen
  • Over NU.nl
  • Copyright
  • Disclaimer
  • Privacy en cookiebeleid
  • Adverteren
  • Werken bij NU.nl
  • Verzekeringvergelijker

Volg ons op:

©2023 DPG Media B.V. – alle rechten voorbehouden