Met een zucht zet verpleegkundige Aika Kwakernaat haar bekertje thee neer. Het is al de hele ochtend druk op de afdeling geriatrie van het Dordtse Albert Schweitzer ziekenhuis. Alle patiënten, die op deze afdeling allemaal boven de zeventig zijn, zijn gewassen, hebben gegeten en zijn - als dat kan - uit bed gehaald. En net nu er even tijd is voor pauze, moet een van de patiënten naar het toilet.

"De thee is me niet gegund", zegt Kwakernaat, waarna ze opstaat om de man te helpen. De andere medewerkers blijven zitten, maar van echt pauze houden is geen sprake. Terwijl ze nippen van hun thee of koffie, overleggen ze over de hulp die de ouderen op de afdeling moeten krijgen.

Sommige verpleegsters kijken in een patiëntendossier, waarna ze na een kwartiertje allemaal weer aan het werk gaan. Het is tijd voor "ronde twee", waarbij patiënten medicijnen toegediend krijgen en verschillende specialisten door de verpleegkundigen begeleid worden bij hun bezoek aan patiënten op de afdeling.

Een van de ouderen op de afdeling geriatrie in het Albert Schweitzer ziekenhuis krijgt medicijnen toegediend.

"Ja, het is druk, maar gelukkig zijn we op elke unit vandaag met twee", zegt Nelleke Hoogvliet, die ook als verpleegkundige op de afdeling geriatrie werkt. "Gisteren was het nog veel drukker. Toen hadden we te maken met een paar zieke collega's, waardoor voor elke unit slechts ´één verpleegkundige beschikbaar was." Een andere verpleegster voegt toe: "Alles wat toen fout kon gaan, ging fout."

De geriatrieafdeling in het Albert Schweitzer ziekenhuis telt 24 bedden. Die zijn verdeeld over vier units, die dus elk uit zes bedden bestaan. In de zomerperiode is er op elke unit een bed minder beschikbaar. "Door vakanties ligt onze capaciteit lager", legt Hoogvliet uit.

In de nacht werken er twee verplegers op de afdeling. "Vroeger waren dat er drie, maar ja, bezuinigingen en personeelstekort hè", verzucht Hoogvliet. Ze merkt dat er de laatste jaren steeds meer van collega's op de afdeling geriatrie gevraagd wordt. "De zorg die patiënten nodig hebben, is veel complexer geworden."

Verpleegkundige Nelleke Hoogvliet: "Mensen blijven langer thuiswonen en áls ze dan iets hebben, is er direct veel meer aan de hand."

De 64-jarige verpleegkundige hoeft niet lang na te denken als haar wordt gevraagd naar een oorzaak daarvan. "Het sluiten van verzorgingshuizen vanwege bezuinigingen", zegt ze direct. "Daardoor blijven ouderen langer thuis wonen en áls ze dan iets hebben waardoor ze naar het ziekenhuis moeten, is er direct veel meer aan de hand. Vroeger werd er in een verzorgingshuis op hen gelet, maar dat gebeurt nu niet meer."

Doordat patiënten steeds meer zorg nodig hebben, kan het gebeuren dat sommige zorg weleens wordt uitgesteld. Er zijn dagen dat pas na 11.00 uur de laatste patiënt uit bed is gehaald. Dat zorgt weleens voor commentaar van familie van patiënten. "Ik ben elke dag veel tijd kwijt aan die gesprekken", merkt een van de verpleegkundigen op.

Hoogvliet ziet dat tegenwoordig veel meer uitgelegd moet worden aan familie, wat vroeger niet aan de orde was. "Dat is echt een ontwikkeling die ik heb zien gebeuren, ja. De kinderen van patiënten moeten de regie uit handen geven, maar vinden dat tegelijk moeilijk."

Terug naar huis keren de meeste patiënten op de geriatrieafdeling niet. "Ik denk dat 90 procent wordt doorverwezen naar een verpleeghuis", aldus Hoogvliet.

Die verpleeghuizen hebben echter lange wachtlijsten, waardoor het lang duurt voor de ouderen het ziekenhuis kunnen verlaten. Hoogvliet noemt het voorbeeld van een man die al vanaf 5 augustus klaar is om naar een verpleeghuis te gaan. "Maar in de ruime omgeving van Dordrecht is nog altijd geen plek waar hij heen kan. En dat gaat waarschijnlijk ook nog wel een week duren."

Niet alleen houdt de patiënt een bed in het ziekenhuis bezet, ook voor hemzelf is het niet goed dat hij in het ziekenhuis blijft liggen, stelt Hoogvliet. "Ondanks dat we hem goed proberen te verzorgen, kan hij hier niet de zorg krijgen die hij hoort te krijgen. Op dit moment hoort hij niet in het ziekenhuis, en dat staat zijn vooruitgang ook in de weg."

Als een patiënt werd ontslagen, moesten verplegers in het Albert Schweitzer ziekenhuis voorheen zelf naar een plekje in een verpleeghuis zoeken. "Daar hebben we overdag echt geen tijd voor", aldus Hoogvliet. "Het gebeurde dan weleens dat degene die nachtdienst had dat deed, maar ook dan wordt het steeds drukker."

Daarom heeft het ziekenhuis in Dordrecht al langere tijd een transferbureau, dat als schakel tussen het ziekenhuis en een verpleeghuis of thuiszorgorganisatie dient.

Hoogvliet helpt een man met aankleden.

Ook Anne-Sophie Brouwer, afdelingshoofd van de afdeling geriatrie in het Albert Schweitzer ziekenhuis, ziet dat de werkdruk voor de verpleegkundigen steeds hoger wordt. "Het gaat niet meer met pieken en dalen. Voorheen waren er periodes dat het rustiger was. Dat lijkt nu niet meer zo te zijn."

De oplossing is volgens Brouwer even simpel als lastig. "Extra handen zouden het werk verlichten, maar daar is op dit moment geen budget voor. Daarom proberen we processen zo efficiënt mogelijk in te richten, in de hoop dat dat de hoge werkdruk vermindert."

Ondanks de hoge werkdruk is Hoogvliet haar baan zeker nog niet zat. Ze geniet zichtbaar als ze de kamer van een vrouw van in de tachtig, die haar begroet met "hallo lieverd, hoe is het?", binnenloopt. "Je kan zoveel liefde in dit vak stoppen. Het is zo mooi om zieke mensen nog kwaliteit van leven te geven. Maar ze hadden de verzorgingshuizen nooit weg moeten doen. Die mis je nu echt."