Bedrijven houden zich steeds meer bezig met de gezondheid van hun medewerkers. Voor hun productiviteit, maar ook om verzuim tegen te gaan. Goed of betutteling?

Elke middag om klokslag 15.00 uur verzamelen de collega's van softwarebedrijf AFAS zich in het welkomsthal in hun bedrijfspand in Leusden. Energieshotjes staan klaar, met gember, peper en citroen; een gezonde '4 uur Cup-a-Soup'. "Om nog even de laatste twee uurtjes te kunnen doorzetten", vertelt hr-manager Britt Breure.

Die gezondheid wordt door de softwareontwikkelaar ook op andere manieren gestimuleerd. Een van de vierhonderd medewerkers organiseert drie keer in de week een bootcamp, een ander geeft yogalessen voor collega's en drie keer in de week is er een masseur in huis die in twintig minuten je spieren weer loskrijgt.

Wie niet wil sporten met collega's, kan zich dagelijks in de kantine ("Wij zeggen liever restaurant") laven aan gezonde lunches, bereid door een chef-kok.

Rol van de werkgever

Steeds meer bedrijven bekommeren zich om de gezondheid van hun medewerkers. Van hardloopklasjes tot gratis fruit en van slaapcursussen tot een sapjesmachine; van alles wordt uit de kast getrokken om de werknemer ook op het werk gezond te krijgen. Hr-dienstverlener Visma | Raet stelt in een onderzoek dat 57 procent van de werkgevers vindt dat hij een rol speelt bij de gezondheid van zijn personeel.

Uit onderzoek van zorgverzekeraar CZ blijkt bovendien dat zowel werknemers als werkgevers werkstress en een scheve verhouding tussen werk en privé als de gevaarlijkste gezondheidsrisico's zien. Beide zijn bekende oorzaken van ziekteverzuim, iets dat werkgevers direct in de portemonnee raakt.

Verzuim ga je niet tegen met een salade

Vitaliteitsspecialist Annet van Oss ziet dat verzuim voor bedrijven vaak reden is om tijd te besteden aan de gezondheid.

"Het is dan het allermakkelijkst om iets te doen met de zichtbare factoren: een sportles, een gezondere kantine. Maar iemand die grotere problemen heeft en 's nachts wakker ligt, krijg je niet gezonder door een salade aan te bieden in plaats van een vette hap."

Ze pleit daarom voor een bredere aanpak. "Vraag medewerkers waar ze behoefte aan hebben en waar je als organisatie hulp kunt bieden. Niet alleen op het gebied van gezondheid, maar bijvoorbeeld ook andere stressfactoren."

Ze pleit voor een meer persoonlijke aanpak. "Het is veel werk met honderden medewerkers, maar door actief te vragen waar medewerkers behoefte aan hebben, pak je verzuim uiteindelijk wel aan."

Yoga op kantoor

Bij leasemaatschappij Alphabet in Breda vroeg de hr-afdeling twee jaar geleden welke sportieve activiteiten de vijfhonderd medewerkers zouden willen ondernemen. Onder andere hardlopen, kickboksen en yoga kwamen naar voren.

Dat laatste werd geopperd door salesprojectmanager Iris van Gool. "Ik doe zelf twee keer in de week yoga, het geeft me ontzettend veel rust. Als ik een paar van mijn collega's dat op deze laagdrempelige manier ook zou kunnen laten ervaren, dan zou ik dat fantastisch vinden."

Ze mocht er van het bedrijf mee aan de slag, huurde een yogalerares in en zocht een ruimte in het kantoor om de lessen te faciliteren. "We hadden in totaal zo'n 120 mensen die zeiden geïnteresseerd te zijn, daarvan hebben er zeventig actief meegedaan aan de lessen. Telkens zaten er zo'n achttien mensen in een groep, wat best een goede opkomst is."

Moeilijk om het enthousiasme vast te houden

Maar naarmate de tijd verstreek, werd de opkomst minder. "Na anderhalf jaar werd besloten om de stekker eruit te trekken."

Nu organiseert het bedrijf sportieve activiteiten met een kortere duur, zoals een hardloopwedstrijd of een spinningmarathon. Twee collega's zijn doorgegaan met yoga en volgen nu klasjes in hun vrije tijd. "Maar ik heb ook een collega die het juist fijn vond dat het direct na werk was. Die heeft er nu geen tijd meer voor."

Kroketten de deur uit

Volgens Van Oss is dit een valkuil met een gezondheidsbeleid. "Een werkgever die zich bemoeit met de gezondheid van medewerkers is sowieso al een heikel puntje. Wil je dit aanpakken, dan is het vaak heel vrijblijvend."

Bij AFAS worden meer beslissingen voor de medewerkers genomen; de kroketten en frikandellen zijn definitief uit de kantine verbannen en vervangen door salades en vers bereide gerechten met genoeg keuze qua vis, vlees en vegetarisch.

Breure: "We zetten daarbij onze medewerkers op de eerste plaats." Van Oss: "Veel medewerkers vinden het belangrijk om het gevoel van autonomie te behouden. Als je het idee hebt dat je mag kiezen, dan zullen je medewerkers zich daar beter over voelen."