Waarom zetten bedrijven zo zelden iets origineels in hun vacatures? En marktconform salaris: betekent dat niet gewoon dat het loon dat bij de functie hoort niet bepaald iets is om over naar huis te schrijven?

Dat klopt, zegt recruitmentexpert Jacco Valkenburg, schrijver van meerdere boeken over het onderwerp. "Bij een bedrijf dat een marktconform salaris biedt, kun je geen grote salarissprong verwachten. Eerder een bedrijf dat het onderste uit de kan wil."

Bedrijven zouden er volgens Valkenburg beter aan doen gewoon een indicatie van het salaris te geven. "Als je een huis koopt, wil je ook weten wat het kost."

Nicol Tadema, schrijver van het boek Werven met woorden, noemt 'passie' een van de grootste jeukwoorden in vacatures. "Zo kwam ik al 'passie voor zeugen' tegen, 'passie voor hamburgers' en 'passie voor parkinsonpatiënten'. Maar ook 'marktconform' vind ik dramatisch, net als 'leuk' of 'informeel'. Het grootste probleem met die woorden is dat ze zo subjectief zijn."

Ondertussen gebruiken bedrijven dit soort woorden te pas en te onpas. "Op vacaturesite Indeed vind je op dit moment 33.500 vacatures met daarin het woord 'passie'. 'Marktconform' komt maar liefst 53.000 keer voor, 'spin in het web' drieduizend keer", zegt Tadema.

En in maar liefst ruim 88.000 vacatures is de term 'enthousiast' opgenomen. 'Flexibel' is nog populairder, met bijna 99.000 treffers op Indeed, hoewel daarnaast het hippere 'agile' in opkomst is. En ook 'affiniteit' is zeer gewenst met ruim 43.000 resultaten.

"Maar als je er geen affiniteit mee hebt, reageer je waarschijnlijk helemaal niet op de betreffende vacature", zegt Tadema. Een overbodig woord dus.

Valkenburg vindt dat bedrijven over het algemeen te weinig aandacht besteden aan het schrijven van vacatureteksten. Daardoor komen ze allemaal met dezelfde clichés op de proppen.

"Er wordt te weinig nagedacht over wie een bedrijf nu eigenlijk precies in huis wil halen. Een ander probleem is dat bedrijven vaak een bibliotheek van vage functieprofielen hebben, die ze steeds opnieuw gebruiken", stelt Valkenburg.

Zo val je als bedrijf bovendien niet op, wat niet handig is in de huidige krappe arbeidsmarkt.

Volgens Tadema wijzen bedrijven vaak op tijdgebrek, of een gebrek aan creativiteit. "Daardoor vallen ze terug op clichés. Het is eigenlijk een kwestie van: ik zet het er toch maar even in."

Bedrijven zijn zich te weinig bewust van het effect van een goede vacaturetekst. Als je als bedrijf te vaag blijft en geen keuzes maakt, krijg je niet alleen minder goede sollicitaties binnen, maar ook minder veel, zo is uit onderzoek gebleken.

Recruiters moeten dan ook zo concreet mogelijk zijn. "Een term als 'flexibel', wat bedoel je daar bijvoorbeeld mee? Dat het de bedoeling is dat je 's avonds en in het weekend altijd de telefoon opneemt?", vraagt Valkenburg zich af.

Tadema is het daarmee eens: "Elk woord waar geen uitleg aan gekoppeld is, zou je eigenlijk moeten vermijden. Het kan op potentiële sollicitanten onbetrouwbaar overkomen. Onbewust krijg je toch het beeld dat het bedrijf zomaar wat heeft neergezet in de vacature."

Maar soms kun je nauwelijks om het gebruik van een cliché heen. "'Spin in het web' kan dan wel een jeukwoord zijn voor de meeste mannen, het kan wel een goede typering zijn voor secretaresses en traffic managers", merkt Tadema op.