"Vijandige vliegtuigen doken plotseling op vanuit de wolken, waardoor we niet meer konden ontsnappen. Ons schip werd eerst geraakt op het achtersteven. De schroeven en het roer waren beschadigd en we bleven naar stuurboord draaien. Daarna stopte de aandrijving. Amerikaans vuur bleef ons bewegingsloze schip raken. Ik voelde mijn lichaam hevig schudden."

"Door mijn beschadigde trommelvliezen was het alsof ik naar een stomme film keek. Waterkolommen schoten aan alle kanten van het schip omhoog, boven de mast uit. Aan boord vermengde de bloedige stank van onze doden en gewonden zich met de geur van kruit."

Takekuni Ikeda beschrijft zijn ervaringen op 7 april 1945. De officier van de Japanse keizerlijke marine is onderdeel van een van de laatste grote stuiptrekkingen van zijn uiteenvallende keizerrijk. Ikeda dient aan boord van de Yahagi, de lichte kruiser die samen met acht torpedobootjagers en een zwaar slagschip onderweg is naar Okinawa.

Op dat eiland zijn op 1 april 50.000 Amerikaanse troepen geland. De Japanse missie moet zich bij Okinawa op de geallieerde vloot storten en zoveel mogelijk Amerikaanse en Britse schepen vernietigen. Er wordt niet verwacht dat de schepen de slag gaan winnen. Vertragen is het doel van wat uiteindelijk een zelfmoordmissie is.

Okinawa ligt op 500 kilometer van de Japanse hoofdeilanden en is een ideale springplank voor een invasie. Dat beseffen de Japanners ook, vandaar het doel om de Amerikanen zo lang mogelijk op Okinawa bezig te houden en in die tijd de verdediging van de hoofdeilanden op orde te brengen. Daarin slaagt het ruim 100.000 koppen tellende garnizoen op het eiland, al moeten de soldaten en ook veel burgers op het eiland de slag met de dood bekopen.

Een groot deel van de Japanse soldaten heeft zich voor de naderende invasie al teruggetrokken op het zuidelijke deel van het eiland, waardoor de Amerikanen in eerste instantie vrij spel lijken te hebben. Tijdens de landingen hoeft er geen schot te worden gelost. Maar schijn bedriegt.

Zeker 60.000 Japanse soldaten hebben zich verschanst in goed voorbereide linies en de talloze grotten van Okinawa. Net als eerder op het eiland Iwo Jima volgt een uitputtingsstrijd waarin de Amerikanen grot voor grot moeten afgaan om de Japanners, die zich doorgaans liever doodvechten dan overgeven, te verslaan en het eiland onder controle te krijgen.

Een Japanse soldaat komt uit een grot op Okinawa. (Foto: Getty Images)

Doodvechten is ook het einddoel van de missie waaraan Ikeda meedoet op de Yahagi. Daarbij worden de Japanse schepen 'gesteund' door honderden Kamikazevluchten, waarbij piloten zich moedwillig op de geallieerde schepen storten. De hoop is dat de enorme vloot daarbij zo verzwakt raakt dat het slagschip Yamato het karwei af kan maken.

De Yamato geldt samen met zusterschip Musashi als het grootste slagschip van de Tweede Wereldoorlog en is een imposant onderdeel van de Japanse marine. Tegelijkertijd blijkt dat dit soort schepen vrijwel weerloos tegen goed uitgevoerde luchtaanvallen zijn.

De Yamato komt dan ook nooit aan bij Okinawa. Het schip valt net als de Yahagi van Ikeda ten prooi aan de golven van Amerikaanse vliegtuigen, die de schepen met bommen, torpedo's en boordkanonnen te lijf gaan.

Slagschip Yamato wordt aangevallen door Amerikaanse vliegtuigen. (Foto: Getty Images)

De geallieerde schepen worden daarna niet meer bedreigd door de Japanse marine, maar blijven wel doelwit van Kamikazevliegtuigen, waaronder de macabere Okha's, door piloten bestuurde raketten die zich op doelen moeten storten.

Op 12 april is de Amerikaanse torpedobootjager Abele het eerste schip dat door een Okha tot zinken wordt gebracht. In totaal komen zo'n 2.500 Japanse piloten om bij Kamikaze-aanvallen tijdens de Slag om Okinawa.

De Okha, een Japans zelfmoordwapen. (Foto: Getty Images)

Op Okinawa zelf gaat het bloedvergieten onverminderd door. Daarvan is ook de lokale bevolking in groten getale slachtoffer. Van de 300.000 bewoners van het eiland overleeft naar schatting tot een derde de slag niet.

De burgers raken verstrikt in de gevechten, worden door de Japanse soldaten als menselijk schild gebruikt of simpelweg vermoord. Ook wordt de bevolking zo bang gemaakt voor de Amerikanen, dat er in grote aantallen zelfmoord wordt gepleegd.

Terwijl de Amerikanen het eiland meter voor meter veroveren, zien ook de Japanse soldaten, onder wie opperbevelhebber op het eiland, Mitsuru Ushijima, zelfmoord als de enige eervolle uitweg. Aan het einde van de slag om Okinawa, op 22 juni, pleegt de generaal rituele zelfmoord (seppuku). Hij is een van de 110.000 Japanse soldaten die het leven laat op Okinawa. Slechts achtduizend man geeft zich over. 



Een Amerikaanse soldaat met een oudere bewoner van Okinawa. (Foto: Getty Images)

Door het bijna drie maanden durende bloedbad zien de Amerikanen zelf ook in dat een aanval op de Japanse hoofdeilanden een enorm aantal mensenlevens gaat kosten. De Amerikaanse verliezen zijn fors in de Slag om Okinawa, met ruim 12.000 doden en ongeveer 40.000 gewonden. Bovendien gaan er 26 schepen verloren door de Kamikaze-aanvallen.

Het leidt daarom geen twijfel dat Okinawa een rol speelt in het besluit om begin augustus twee atoombommen in te zetten op de steden Hiroshima en Nagasaki, om de Japanners zo tot overgave te dwingen.

In eerste instantie wordt er gedacht aan een grootschalige invasie, maar in de voorbereiding van operatie Downfall wordt geschat dat een strijd om de Japanse hoofdeilanden 225.000 tot 1 miljoen Amerikaanse slachtoffers gaat eisen. President Harry Truman hoopt daarom dat een 'Okinawa' over heel Japan kan worden voorkomen.