Logo NU.nlNU.nl
  • Voorpagina
  • Net binnen
  • Populair
  • Algemeen
  • Economie
  • Sport
  • Media en Cultuur
  • Achterklap
  • Shop
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Uit andere media
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Het Woord
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • NUfolder
    • NUshop
    • Tickets
Woensdag 7 juni 2023 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl
We willen duurzamer leven, maar gebruiken méér plastic; wat gaat hier mis?

We willen duurzamer leven, maar gebruiken méér plastic; wat gaat hier mis?

Door NU.nl/Sanne Oving

11 okt 2019 om 16:57Update: 4 jaar geleden
nujij comment246 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail
Jaarlijks worden in Nederland 26 miljard plastic voedselverpakkingen verbruikt. Ondanks dat plastic een slecht imago heeft, neemt het gebruik van plastic nog steeds toe, bleek deze week uit onderzoek van het ING Economisch Bureau. Hoe kan dat in een tijd dat we steeds duurzamer en milieubewuster willen leven?

Kant-en-klare salades, vlees en voorgesneden fruit: de supermarkten staan vol met producten in plastic verpakkingen. Al tientallen jaren wordt plastic gebruikt voor het verpakken van voedingsmiddelen. Door een voedingsmiddel te verpakken in plastic, blijft het product langer houdbaar en daarnaast beschermt een verpakking het voedingsmiddel tegen beschadiging, bijvoorbeeld tijdens het vervoer.

Maar datzelfde plastic zorgt ook voor veel schade, vooral aan het milieu. Niet in de laatste plaats omdat zwervend plastic nauwelijks vergaat. Zelfs tot diep in de oceanen vinden onderzoekers hele ladingen plastic. Het verbranden van niet-recyclebaar plastic zorgt daarnaast voor uitstoot van koolstofdioxide.

Voor deze negatieve kant van plastic is ook steeds meer aandacht. Zo probeert Boyan Slat met The Ocean Cleanup al het plastic uit de oceaan te vissen, werd afgelopen zomer in Nijmegen een Stop met Plastic-dag georganiseerd en kondigen verschillende supermarkten aan het gebruik van plastic te willen minderen.

Hoe kan het dan dat we ondanks dit toegenomen bewustzijn toch meer plastic gebruiken?

Beeld uit video: Hoelang blijft plastic rondzwerven in de oceaan?0:50
Afspelen knop

Hoelang blijft plastic rondzwerven in de oceaan?

Hoelang blijft plastic rondzwerven in de oceaan?

'Er is geen materiaal dat zo goed werkt als plastic'

Het is niet zonder reden dat plastic nog altijd zo populair is als verpakkingsmateriaal, benadrukt Roland ten Klooster, verpakkingsontwerper en hoogleraar Packaging Design and Management aan de Universiteit Twente. "Er is geen materiaal dat zo goed werkt als plastic. Plastic heeft ons de mogelijkheden geboden om voedingsmiddelen te verpakken op een manier die anders niet mogelijk was, bijvoorbeeld het verpakken en bewaren van vlees, zuivelproducten en verse salades."

Daarnaast is plastic een enorm efficiënt verpakkingsmateriaal. "Als je bijvoorbeeld de verpakking van simpele snacks zoals muesli- en chocoladerepen vervangt door een verpakking van gecoat papier, dan heb je drie keer zoveel vrachtwagens nodig om dat te vervoeren. Op een rol plastic zit namelijk 3 kilometer aan verpakkingsmateriaal, op een rol papier maar 1 kilometer."

Ten Klooster constateert ook dat het imago van plastic steeds slechter is geworden. "Plasticproducenten hebben veertig jaar gewerkt aan de meest ideale oplossingen, maar wel altijd volgens het principe van reduce, reduce, reduce (verminderen, red.): meer kunnen met minder materiaal en minder kosten. Nu wordt er ineens anders tegen plastic aangekeken. Dat botst met de oplossing die plastic ons in eerste instantie bood. Plastic is fantastisch om in te verpakken, maar niet voor de recycling."

Foto: Pro Shots

Petflessen kunnen goed hergebruikt worden. (Foto: Pro Shots)

'Focus op milieu en plastic zal toenemen'

Petflessen kunnen bijvoorbeeld hergebruikt worden omdat het materiaal goed schoon te houden is, vertelt Ten Klooster. "De verpakking van chips is dat niet, en kan daarom niet hergebruikt worden. Het heeft ook te maken met voedselveiligheid."

Hoe praktisch het gebruik van plastic ook is, de nadelen zijn steeds meer de boventoon gaan voeren. Consumenten zijn daarom ook steeds bewuster bezig met hun plasticgebruik, zo bleek recent nog maar eens uit een onderzoek naar consumentengedrag en plastic. Vooral mensen in West-Europa zouden actief stappen ondernemen om hun plasticgebruik te minderen. "Nu markten er economisch gezien beter voorstaan, zal de focus op het milieu en plastic toenemen. Daarom verwachten we dat het aantal consumenten dat actief stappen neemt vanwege het milieu, snel verder zal groeien", stelt het rapport.

Hoeveel plastic gebruiken we eigenlijk?

  • Jaarlijks komt er ruim 500 miljoen kilo plastic verpakkingsmateriaal op de Nederlandse markt. Hiervan is ruim 40 procent bestemd voor voedingsmiddelen en dranken.
  • Nederlanders verbruiken jaarlijks 26 miljard plastic voedselverpakkingen: dit komt neer op vier verpakkingen per Nederlander per dag.
  • Het ING Economisch Bureau verwacht dat het gebruik van plastic de komende jaren toeneemt. Dit is voor een gedeelte te wijten aan de bevolkingsgroei, maar komt ook door de toename van de verkoop van voorverpakt eten.

Maar daar zit 'm precies de moeilijkheid: ga als consument maar eens minder plastic gebruiken als veel producten alleen maar in plastic verpakking worden aangeboden. Uit het onderzoek van het economisch bureau van ING, dat dus een toename verwacht van het gebruik van plastic, blijkt dat deze toename vooral komt door het steeds gretiger gebruik van 'gemaksproducten', zoals kant-en-klare maaltijden, die veelal verpakt zijn in wegwerpplastic.

Minder plastic gebruiken kost meer geld, tijd en energie

Socioloog Mieke van Stigt stelt dat dit inherent is aan hoe onze maatschappij is ingericht. "We leven in een maatschappij waarin we heel druk en veel onderweg zijn. We hebben niet eens meer rustig de tijd om thuis te koken en met het gezin te eten, want iedereen moet overal naartoe. Daar zijn wegwerpverpakkingen voor nodig. Eten zit vaak in porties verpakt: dat heet dan gemak."


Er wordt in reclames helemaal niet stilgestaan bij het ongemak van plastic verpakkingen.
Mieke van Stigt, socioloog

Van Stigt wijst daarbij ook naar reclames op televisie: "Die hebben de boodschap: het is gemakkelijk, zo'n wegwerpverpakking. Het is snel. Er wordt helemaal niet stilgestaan bij het ongemak van vieze plastic verpakkingen die je bij je hebt."

Het zit simpelweg zo in ons systeem, in onze manier van leven, dat je als consument niet zomaar van plastic af kan stappen, meent Van Stigt. "Het heeft te maken met hoe onze maatschappij is ingericht. Wij denken altijd dat leefstijl individueel is. Je kiest er zelf voor om op een bepaalde manier te leven. Ons gedrag wordt dan gezien als een beginpunt in die leefstijl: jij kiest er zelf voor om plastic te gebruiken, dus jij bent irrationeel bezig. Maar dat ligt anders. Jouw gedrag is afhankelijk van de maatschappij waarin je leeft. Je kúnt inderdaad wel kiezen voor minder plastic, maar dat kost altijd meer geld, moeite, tijd en energie."

Statiegeld en een minder vluchtig bestaan

Van Stigt zoekt de oplossing daarom in eerste instantie niet bij de consument. Ze kijkt vooral naar de producenten en verkopers. "Ik sta achter de initiatieven van supermarkten om minder plastic in hun materiaal te verwerken. Er moet ook bewustwording zijn bij de regering, bij de wetgevende macht, die moeten het plasticgebruik nagaan. Wie produceren nou eigenlijk het afval? Dat zijn de producenten, niet de consumenten."

Vorig jaar stemde het Europees Parlement nog voor een verbod op wegwerpplastic. Vanaf 2021 moeten onder meer plastic wattenstaafjes, rietjes, roerstaafjes en ballonnen gemaakt zijn van duurzaam materiaal. Een meerderheid in de Tweede Kamer heeft vrijdag aangegeven te willen dat het kabinet alvast een wet maakt voor de invoering van statiegeld op blikjes, om zo het zwerfafval te bestrijden.

Volgens Van Stigt is dat een van de oplossingen voor het afvalprobleem. Een minder vluchtig bestaan zou natuurlijk ook helpen. "Als mensen weer normaal aan tafel kunnen eten met een gewoon bord, in plaats van steeds onderweg te moeten eten van wegwerpverpakkingen. Dat is niet alleen gezonder voor het milieu, maar ook voor de mens."

  • Een week leven zonder wegwerpplastic: 'Bammetjes smaken naar bijenwas'
    Zie ookEen week leven zonder wegwerpplastic: 'Bammetjes smaken naar bijenwas'

Eerder

  • 10 okt 2019 om 10:51
    Nederlanders verbruiken jaarlijks 26 miljard plastic voedselverpakkingen
    Nederlanders verbruiken jaarlijks 26 miljard plastic voedselverpakkingen
  • 07 okt 2019 om 11:26
    Unilever wil uiterlijk 2025 gebruik van nieuw plastic gehalveerd hebben
    Unilever wil uiterlijk 2025 gebruik van nieuw plastic gehalveerd hebben
  • 13 sep 2019 om 15:29
    'Week zonder wegwerpplastic leven is zwaar en confronterend'
    'Week zonder wegwerpplastic leven is zwaar en confronterend'
Beeld: AFP
nujij comment246 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail

Lees meer over:

PlasticNUweekend

NUjij: Uitgelichte reacties

Treurig
11 okt 2019 om 19:28
Ik denk dat mensen prima kunnen leven zonder plastic, maar dat de bedrijven er gewoon niet vanaf willen en het gewoon door onze keel duwen. Niemand vraagt om een plastic zak om het brood, alle "verse" groenten in plastic verpakkingen, frisdrank in plastic flessen (alcohol zit altijd al in glas, dus waarom frisdrank niet) etc. Pak de industrieën en grote supermarkten eens flink aan en dan moet je opletten. Ineens kan de wereld dan wél zonder al die overbodige verpakkingen.
Respect: 👍 38Reacties: 💬 17
Reageer
Tallyblond_72
11 okt 2019 om 18:23
Allemaal vanwege de onwrikbare onmogelijkheden van onze groei economie, waarin de grote plastic producenten hun inkomsten niet kwijt willen. Zonder een bewezen milieu waardig alternatief zal deze keten meer produceren want de gemakskant van de consument zal blijvend de vraag voeden. Enige alternatief is dat je plastic door afnemers extreem gaat belasten. Voeding in plastic en tasjes extreem duur maken en goed inzetten op alternatieven. Maar ja...dan hol je gelijk een stuk economie uit en dat wil niemand in overheid en bedrijfsleven. Tja...gek he al je ALLES ophangt aan een economie die in essentie de vijand is van welke vorm van planeetvriendelijkheid of balans. We sussen ons geweten met papieren tijgers, beloften en 'druppel op plaat' maatregelingen maar écht de economie omgooien...we weten niet eens hoe dat te doen...behalve creatieve destructie...maar dat laatste komt linksom of rechtsom. Stephen Hawking zag dat ook. Echte breinen snappen dat al lang.
Respect: 👍 12Reacties: 💬 4
Reageer
nujij commentBekijk alle reacties


Aanbevolen artikelen


NUjij-reacties

nujij comment246 reacties

Net binnen

  • 17:17
    VideoHet klinkt vrolijk, maar zijn vogels blij als ze zingen?
  • 17:10
    VideoVrachtwagen in China verdwijnt in zinkgat
  • 17:05
    CNN-topman Chris Licht stapt per direct op na bewogen jaar
  • 17:01
    Vingegaard geklopt in tijdrit Dauphiné, UAE-helper Bjerg slaat fraaie dubbelslag

Meest gelezen

  • 1
    Oppositie: Coalitiepartijen houden Rutte hand boven het hoofd in Groningendebat
  • 2
    Rusland en Oekraïne botsen in Veiligheidsraad over vraag wie dam verwoestte
  • 3
    Joran van der Sloots protest maakt niets uit: Peru levert hem gewoon uit aan VS
  • 4
    Jan Slagter wil programma waarin Van Nieuwkerk zijn kant van verhaal kan doen
  • 5
    Ridouan Taghi heeft een nieuwe advocaat: Michael Ruperti vervangt Inez Weski


Nieuwsvideo's

  • Het klinkt vrolijk, maar zijn vogels blij als ze zingen?
    Het klinkt vrolijk, maar zijn vogels blij als ze zingen?
  • Wagner-baas blijft maar razen en tieren: waarom grijpt Poetin niet in?
    Wagner-baas blijft maar razen en tieren: waarom grijpt Poetin niet in?
  • Vrachtwagen in China verdwijnt in zinkgat
    Vrachtwagen in China verdwijnt in zinkgat
  • Live: Kamer debatteert over parlementaire enquête gaswinning Groningen
    Live: Kamer debatteert over parlementaire enquête gaswinning Groningen

  • Voorpagina
  • Economie
  • Sport
  • Media en cultuur
  • Overig
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Uit andere media
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Het Woord
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • Copyright
    • Disclaimer
    • Privacy en cookiebeleid
    • Adverteren
    • Werken bij NU.nl
    • Verzekeringvergelijker
    • Privacy instellingen
  • Over NU.nl
  • Copyright
  • Disclaimer
  • Privacy en cookiebeleid
  • Adverteren
  • Werken bij NU.nl
  • Verzekeringvergelijker
  • Privacy instellingen

Volg ons op:

©2023 DPG Media B.V. – alle rechten voorbehouden