Hoog in de lucht bungelen kantoormedewerkers in een klimtuigje van een modern, glazen gebouw in Rotterdam. Ze worden geïnstrueerd door sportmanager Gerben Bleijenberg, die met zijn bedrijf Outline Travel personeelsuitjes organiseert waarbij je met collega's van het eigen kantoorgebouw abseilt.

Het avontuurlijke uitje wordt door veel verschillende bedrijven geboekt. "Studentenverenigingen, waterschappen, een provinciehuis en ICT-bedrijven", zegt Bleijenberg. "Ze willen iets spannends, iets geks om voor uit hun bureaustoel te komen. Het is uniek om te kunnen abseilen van het kantoor waar je dagelijks aan het werk bent."

Het abseilen past in de trend waarin personeelsuitjes extravaganter worden en langer duren. "Met alleen een barbecue kom je niet meer weg", zegt Paul de Ridder, eigenaar van Bedrijfsuitje.nl. "Tegenwoordig zit er vaak ook een overnachting bij."

De Ridder ziet dat de vraag naar bijzondere uitjes toeneemt wanneer bedrijven moeite hebben met het vinden en behouden van goed personeel. "Met een uitstapje proberen ze mensen te prikkelen om bij hen te komen werken", zegt hij.

Bedrijven moeten door de vele vacatures extra hun best doen om de aandacht van nieuw personeel te trekken en dat van het bestaand personeel vast te houden. "Tijdens de abseil in Rotterdam trokken we behoorlijk veel bekijks", zegt Bleijenberg. "Dat doet wel wat met je bedrijf. Het geeft de zaak een zekere aantrekkingskracht", legt hij uit.

De uitjes kunnen het teamgevoel en de waardering voor elkaar versterken, zegt Lisette van den Berg van Wegmetdebaas.nl, een website voor personeelsuitstapjes. "Sommige mensen zijn op het werk heel nors, maar heel vrolijk in andere situaties. Of een ondergewaardeerde collega die normaliter in het magazijn staat, blijkt ineens enorm uit te blinken bij het puzzelen in een escaperoom."

Ook worden reisjes naar het buitenland ingezet als bonus. Zoals een wintersportvakantie naar Winterberg of een stedentrip naar Barcelona. Van den Berg: "Het is een beloning voor iets dat het team behaald heeft. Vroeger kreeg je zoiets als een bon voor de zonnebank, tegenwoordig zien we het veel in de vorm van een reis."

De uitgebreide snoepreisjes of bedrijfsevenementen worden dus luxueuzer, maar nemen ook meer vrije tijd van de werknemers in beslag. Dat moet je wel liggen. "Sommige mensen vinden het heerlijk om zich onder te dompelen in een bedrijfscultuur waarbij ook je privéleven is geregeld", zegt organisatiepsycholoog Tosca Gort van GORTcoaching.

Maar voor medewerkers die meer behoefte hebben aan vrije tijd kunnen de borrels, feestjes en uitjes benauwend voelen. "Bij hen kan het gaan knellen. Mensen zijn extreem sociale dieren en willen bij een groep horen. Het kan jezelf en de ander veel spanning geven als je zegt dat je niet meegaat. Het kan op de baas ondankbaar overkomen, want 'alles is zo goed geregeld'."

"Je kunt zeggen: het zit niet in mijn systeem, ik heb gewoon meer tijd nodig voor mezelf", zegt Gort. Dat kan wederzijds respect opleveren. "Maar als het echt onderdeel is van de bedrijfscultuur, moet je je afvragen of je daar dan wel wil werken."

Een belangrijke tip die de organisatiepsycholoog mensen meegeeft die bij een bedrijf werken waar het ene na het andere uitje georganiseerd wordt, is dat je altijd in je achterhoofd moet houden dat je werknemer of collega bent. Gort: "Je moet een werkuitje niet benaderen als privépersoon. Want tijdens een borrel met vrienden stel je je veel kwetsbaarder op. Als je dat ook met je collega's doet, kunnen er onprettige situaties ontstaan op de werkvloer."

Volgens Gort zitten veel mensen die elkaar regelmatig zien buiten de werkvloer automatisch nog in hun zogenoemde 'werkpersona'. "Die mensen zijn eraan gewend. Als je nog in die hoedanigheid naar een uitje gaat, dan is er niet zo veel verschil met hoe je je gedraagt op de werkvloer."

Volgens de organisatiepsycholoog weten veel werknemers al van tevoren hoe de bedrijfscultuur is wanneer ze ergens solliciteren. "Als je op de Zuidas gaat werken, weet je dat je op vrijdagmiddag staat te borrelen en dat je je collega's veel ziet buiten werktijd. De meeste mensen kiezen daar bewust voor. Die vinden het prettig om in hun vrije tijd met collega's over werkgerelateerde dingen te praten. Pas dan komen ze tot rust."