Game-uitgever Blizzard maakte deze week een retroversie van zijn online rollenspel World of Warcraft beschikbaar: World of Warcraft Classic. Fans van de MMORPG (massively multiplayer online role-playing game) kunnen hun nostalgische hart ophalen en het enorm populaire spel zoals het in augustus 2006 beschikbaar was, herbeleven. Waar komt die drang naar nostalgie vandaan?

Retro is helemaal van nu. Blizzard is niet de enige uitgever die dit jaar inzet op een oude variant van een game. Zo werkt EA aan een remake van het populaire strategiespel Command & Conquer (1995) en krijgt, nadat het originele Age of Empires (1997) vorig jaar in vernieuwde stijl werd uitgebracht, ook het tweede deel (1999) in november zijn eigen remake, waarna Age of Empires III (2005) nog moet volgen.

Naast games is ook bij andere mediavormen terug te zien dat oude successen nieuw leven wordt ingeblazen, zoals film en muziek. Disney brengt de ene na de andere remake van zijn klassiekers uit en de laatste jaren blazen onder anderen de Spice Girls en Toy Box de jaren negentig op het podium nieuw leven in.

"Mensen voelen een sterke verbondenheid met zaken uit het verleden die bijzondere emoties hebben opgeroepen", zegt Karolien Poels van de Universiteit Antwerpen. Zij deed onderzoek naar de emoties en ervaringen van gamers. "Dat was in 2007, de tijd waarin de PlayStation en de Nintendo Wii echt opkwamen, maar ook de MMORPG's, zoals World of Warcraft, groot werden."

"Je ziet die drang naar nostalgie bijvoorbeeld goed bij Disney-films. Die spelen heel erg in op emoties en sterke gevoelens, waardoor mensen ze graag terugzien. Een spel als World of Warcraft heeft bovendien extra ingrediënten in zich om die nostalgische gevoelens op te wekken. Een game kan op veel vlakken voor een sterke emotionele betrokkenheid zorgen. Het kan misschien aanspreken vanwege het sociale aspect, of juist het verhaal of de competitie."

"Die emotionele beleving blijft heel sterk hangen. Omdat de ervaring vroeger emotioneel was, betekent dat ook dat de herinnering aan zo'n game of film sterk emotioneel geladen is. Het voelt vergelijkbaar met een klassenreünie: zelfs na twintig jaar gaan mensen daarnaartoe om herinneringen van gedeelde ervaringen op te halen."

Spelers zijn World of Warcraft nog lang niet moe. (Foto: Blizzard, screenshot door NU.nl)

'Retrogames uitbrengen is een goedkope truc'

"Veel oude spellen kun je vaak opnieuw spelen, bijvoorbeeld via een emulator (hardware en/of software om games te simuleren, red.), maar dat is bij een online game als World of Warcraft eigenlijk niet het geval", zegt Anne Bras, game-archivist bij het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. "Het is een beetje te vergelijken met een theaterstuk: daar kun je ook maar één keer heen."

Hoewel hij veel World of Warcraft speelde, heeft Bras niet de neiging om terug te keren naar World of Warcraft Classic. "Ik speelde het destijds veel met mijn ex", zegt hij. "Niet dat ik iets tegen haar heb, integendeel. Als ik weer samen met haar zou kunnen spelen, zou ik dat wel heel erg leuk vinden. Ik heb heel goede tijden met haar beleefd, maar ik heb nu geen contact meer met haar. Dat is dus einde verhaal: die tijden kan ik niet meer herbeleven."

De game-archivist ziet het opnieuw uitbrengen van oude games ook als oude wijn in nieuwe zakken. "Het is een goedkope truc om makkelijk geld te verdienen. Bedrijven hebben een werkend concept klaarliggen en kunnen op nostalgiegevoelens inspelen om dat opnieuw te verkopen."

Dat bedrijven er daadwerkelijk brood in zien, bewijst ook dat oude spelcomputers opnieuw worden uitgebracht. Na de NES Classic Mini (Nintendo) komen dit najaar ook de Mega Drive Mini (SEGA) en de PlayStation Classic (Sony) op de markt.

Uitgever Blizzard verwacht dat de massale interesse in World of Warcraft Classic na een tijdje afzwakt. (Foto: Blizzard, screenshot door NU.nl)

'Blizzard weet dat nostalgische gevoelens tijdelijk zijn'

De vraag is hoelang de herbeleving leuk blijft. Spelers die deze week direct in de dertien jaar oude versie van World of Warcraft willen rondlopen, kunnen te maken krijgen met flinke wachtrijen. Toch verwacht Blizzard dat het aantal spelers flink gaat zakken als de meeste nieuwsgierige bezoekers eenmaal afhaken, zei het bedrijf tegen Forbes.

"Blizzard weet ook wel dat de nostalgiegevoelens tijdelijk zijn", zegt Poels. "Mensen willen het opnieuw beleven, maar zitten toch in een andere levensfase en kunnen of willen die uren er niet meer in investeren. Of ze realiseren zich dat het toch niet zo speciaal was als ze dachten. Het is alsof je na de reünie toch blij bent dat je aan het eind weer naar huis mag."