Logo NU.nlNU.nl
  • Voorpagina
  • Net binnen
  • Populair
  • Algemeen
  • Economie
  • Sport
  • Media en Cultuur
  • Achterklap
  • Shop
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Video
    • Podcast
    • Weer
    • Regio
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Spellen
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Thuis
    • Vakantie
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • NUfolder
    • NUshop
    • Tickets
Zaterdag 4 februari 2023 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl
Smartphonegebruik, smartphone

Zo zorg je ervoor dat je minder op je smartphone kijkt

Door NU.nl/Stan Hulsen

02 nov 2018 om 17:05Update: 4 jaar geleden
nujij comment88 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail
Het is 1998 als televisiemaker Frans Bromet in Amsterdam de straat op gaat om de mensen te vragen naar de noodzaak van een dan nog nieuwe technologie: de mobiele telefoon. "Het lijkt me helemaal niet leuk om altijd bereikbaar te zijn", is het antwoord van een vrouw. "Als mensen me bereiken willen, kunnen ze dat met een brief doen", is het antwoord van een man.

Smartphonegebruik in Nederland

  • In 85 procent van de Nederlandse huishoudens was in 2017 een smartphone of mobiele telefoon te vinden.
  • Vijf jaar eerder, in 2012, was dat een stuk minder: slechts 49,6 procent van de huishoudens.
  • Vrijwel alle Nederlanders van 12 jaar of ouder (96,5 procent) hebben in 2018 toegang tot het internet.
  • Mobiele telefoons en smartphones worden door 90,3 procent gebruikt om te internetten. In 2012 was dat nog 56,5 procent.
  • Daarmee is de mobiele telefoon het meestgebruikte apparaat om online te gaan. De smartphone wordt gevolgd door de laptop (81,9 procent), tablet (68,8 procent) en pc (55,3 procent).

Inmiddels lijken we niet meer zonder mobiele telefoon te kunnen, blijkt uit woensdag gepubliceerde cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De smartphone is inmiddels ook het meest gebruikte apparaat voor toegang tot het internet.

Toch is de afgelopen jaren ook de behoefte ontstaan om juist niet online te zijn, zegt Pepita Hesselberth, onderzoeker aan de Universiteit Leiden die de maatschappelijke discussie over dit onderwerp onderzoekt. "De afgelopen vijf à tien jaar zijn we op een punt gekomen waarop van ons verwacht wordt dat we constant online zijn", zegt Hesselberth.

"Het internetoptimisme van de jaren negentig is het afgelopen decennium omgeslagen in scepsis. Destijds zou het internet zorgen voor meer emancipatie, meer gelijkheid en meer creativiteit. Nu zien we dat het ook een andere kant heeft. De afgelopen jaren zie ik dat mensen in toenemende mate bezorgd zijn geworden over de gevolgen van het altijd online zijn."

"De smartphone kan het moeilijker maken om ’s avonds of in het weekend los te komen van je werk", zegt Michelle van Laethem, arbeidspsycholoog aan de Universiteit van Amsterdam, die in september een onderzoek naar werkgerelateerd smartphonegebruik publiceerde. "Hoewel je dus vrij bent, ga je toch kijken als je een e-mail of WhatsApp-berichtje binnenkrijgt."

Werkgerelateerde berichten kunnen leiden tot stress

In haar onderzoek concludeerde Van Laethem dat mensen die de drang hebben snel op werkgerelateerde berichten te reageren, hun smartphone vaker ook in hun vrije tijd voor werk gebruiken. "Het is heel eenvoudig om dit bij jezelf te controleren", zegt de onderzoeker. "Probeer je telefoon eens aan de kant te leggen. Als je het moeilijk vindt om niet op werkgerelateerde berichten te reageren, ben je iemand die ook op afstand deze werkdruk ervaart."

Maar ook mensen die de drang om snel te reageren minder ervaren, kunnen negatieve gevolgen ondervinden van werkgerelateerde e-mails en berichtjes op hun smartphone. "Zelfs als je niet de druk voelt om te reageren, zit het toch in je hoofd. Je bent er toch mee bezig."

"Dat kan uiteindelijk negatieve gevolgen hebben voor je welzijn", vervolgt Van Laethem. "Je kunt in je vrije tijd minder goed herstellen, je gaat piekeren of krijgt slaapproblemen. Dat heeft ook weer effect op hoe je je voelt op werk. Je raakt daarmee in een vicieuze cirkel."

In welke mate mensen last hebben van werkdruk op afstand via hun smartphone, hangt volgens Van Laethem onder meer af van de bedrijfscultuur en de normen en waarden binnen het bedrijf. "Dat is heel moeilijk aan te passen, maar je kunt hier als werkgever wel een rol in spelen. Je kunt, bijvoorbeeld als leidinggevende, ook het voorbeeld laten zien door niet om 22.00 uur nog berichten te versturen."

In Frankrijk is in 2017 een wet in werking getreden die personeel het recht geeft met hun werkgever te onderhandelen om buiten werktijd offline te zijn. Hoewel de intentie goed lijkt, is het volgens Hesselberth de omgekeerde wereld. "Eigenlijk stelt de wet dat je altijd online moet zijn, tenzij je met je baas andere afspraken maakt. Dat is paradoxaal. Daarmee wordt het tot de norm gemaakt dat je altijd online bent, en wordt het arbeidsrecht eigenlijk verzwakt en niet versterkt."

'Maak het voor jezelf moeilijk om online te zijn'

Apple en Google, makers van de mobiele besturingssystemen iOS en Android, zijn dit jaar met updates gekomen waarmee mensen meer inzicht moeten krijgen in het gebruik van hun smartphone. Ook kunnen gebruikers met de functies beperkingen voor hun eigen toestel opleggen.

De functies zitten in iOS 12 voor Apple-toestellen. Google test de functie nu op een beperkt aantal toestellen met Android 9. Wanneer de functie breder beschikbaar wordt, is nog niet bekendgemaakt.

"Dit soort functies faciliteren een belangrijke eerste stap, namelijk inzicht in overmatig smartphonegebruik", zegt Van Laethem. "Veel mensen hebben nog altijd niet door hoe veel ze hun toestel gebruiken."

Toch moeten we ons ook bewust zijn van de gedachte achter deze stap, waarschuwt Hesselberth. "Dit is allemaal onderdeel van een lobby", zegt de onderzoeker, die daarmee doelt op het feit dat Google en Apple hiermee de touwtjes in handen willen blijven houden. "Wat ik er ook ingewikkeld aan vind, is dat de telefoon hiermee bepaalt hoe wij ons als mens gaan gedragen. Moeten we dat willen? Ik speel nu de advocaat van de duivel, maar vind wel dat we hier kritisch naar moeten kijken."

Schermtijd koppelen aan rooster

Bovendien valt er volgens Van Laethem nog veel te verbeteren aan de nieuwe functies. "Zelf gebruik ik de functie op de iPhone, maar die is nog niet optimaal. Je kunt alleen vaste tijden instellen, maar niet per dag. Dat is onhandig als je onregelmatige werktijden hebt. Eigenlijk wil je per dag je schermtijd in kunnen stellen, of het kunnen koppelen aan je rooster."

Ook is het op iOS nog niet mogelijk om per app het gebruik in te perken. Apple groepeert die apps zelf. Het inperken van Facebook maakt daarmee automatisch ook WhatsApp ontoegankelijk, omdat beide apps vallen onder sociale netwerken. Wel zijn losse apps te bestempelen als uitzondering op de groep.

Van Laethem adviseert mensen die bewuster met hun smartphone om willen gaan, dat met hun baas te bespreken. "Als je bijvoorbeeld via WhatsApp geen werkgerelateerde zaken wil bespreken, doe dat dan ook niet."

"Zelf zet ik mijn werktelefoon aan het einde van de dag uit en leg ik hem in de la. Ik heb mijn zakelijke e-mail op mijn privételefoon ook niet ingesteld. Daardoor krijg ik geen notificaties van werkmails. Als ik die berichten dan wil lezen, moet ik handmatig de internetbrowser starten en daarop inloggen. Maak het jezelf gewoon wat moeilijker."

Eerder

  • 26 okt 2018 om 17:13
    Oorlog in Jemen: Armste land wordt platgegooid en bevolking verhongert
    Een man brengt zijn kind naar het ziekenhuis in hoofdstad Sanaa.
  • 26 okt 2018 om 17:13
    Hoe een reeks bompakketten de toon in de VS verder op scherp zet
    Hoe een reeks bompakketten de toon in de VS verder op scherp zet
  • 26 okt 2018 om 17:13
    Wat kun je doen om snel aan de wintertijd te wennen?
    Wat kun je doen om snel aan de wintertijd te wennen?
Beeld: Getty Images
nujij comment88 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail

Lees meer over:

NUweekend

NUjij: Uitgelichte reacties

Maartenyh
03 nov 2018 om 12:44
Ik heb de strenge regel dat werk gerelateerde dingen strikt binnen werktijd blijven. Als iemand van werk mij wilt bereiken dan doet die persoon dat maar op mijn werk telefoon die uit staat buiten werktijden. Voor de rest merkte ik dat Instagram en Facebook mij ongelukkig maakte, de perfect gegroomde berichten van iedereen hadden een klein maar wel cumulatief negatief effect op mijn stemming en zelfbeeld. Beiden zijn dan ook verwijderd en ik voel mij een stuk beter!
Respect: 👍 5Reacties: 💬 2
Reageer
Kenny_Baku
03 nov 2018 om 10:48
Ik snap niet waarom dit zo'n probleem is. Ik heb mijzelf wat dat betreft goed onder controlle. Als ik niet op mijn telefoon wil kijken dan laat ik hem gewoon liggen. Krijg ik een berichtje, dan kijk ik er niet naar om, ik weet toch dat wanneer het echt dingend is dat ik wel gebeld wordt. Ik heb daar echt geen ´methodes´ voor nodig. Gewoon link laten ligen dat ding.
Respect: 👍 10Reacties: 💬 2
Reageer
nujij commentBekijk alle reacties


Aanbevolen artikelen


NUjij-reacties

nujij comment88 reacties

Net binnen

  • 00:03
    Drie rappers na wekenlange vermissing dood teruggevonden in kelder Detroit
  • 23:27
    Antoon en FLEMMING grote winnaars Qmusic Top 40 Awards
  • 23:22
    Dit worden de nieuwe Danny en Sandy in Nederlandse versie musical Grease
  • 23:08
    Groningen verbiedt dragen van voorwerpen die als wapen gebruikt kunnen worden

Meest gelezen

  • 1
    Tientallen arrestaties dankzij nieuwe hack aanbieder versleutelde communicatie
  • 2
    Een dode en vier gewonden door bedrijfsongeluk bij Zeeuwse olieraffinaderij
  • 3
    Pizzabakker in Frankrijk na zestien jaar ontmaskerd als Italiaans maffialid
  • 4
    Aangifte tegen Yvonne Coldeweijer vanwege 'leugen' over Koen Pieter van Dijk
  • 5
    Duitsers moeten meer gas besparen, Nederlanders blijven wel zuinig

  • Voorpagina
  • Economie
  • Sport
  • Media en cultuur
  • Overig
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Video
    • Podcast
    • Weer
    • Regio
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Spellen
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Thuis
    • Vakantie
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • Copyright
    • Disclaimer
    • Privacy en cookiebeleid
    • Adverteren
    • Werken bij NU.nl
    • Verzekeringvergelijker
    • Cookie instellingen
  • Over NU.nl
  • Copyright
  • Disclaimer
  • Privacy en cookiebeleid
  • Adverteren
  • Werken bij NU.nl
  • Verzekeringvergelijker

Volg ons op:

©2023 DPG Media B.V. – alle rechten voorbehouden