De begroting is rond en de dividendbelasting wordt afgeschaft. Her en der wordt nog wat aan kleine knoppen gedraaid, maar het kabinet is er samen met de coalitiepartijen uitgekomen. Daarmee is de kou over de meest omstreden kabinetsmaatregel alleen nog niet uit de lucht.
Het staat ogenschijnlijk zo eenvoudig opgeschreven in het regeerakkoord: "Wij verlagen de Vennootschapsbelasting (VPB) en schaffen de dividendbelasting af waardoor bedrijven gemakkelijker eigen kapitaal uit het buitenland kunnen aantrekken en minder kwetsbaar worden voor vijandige overnames."
De Nederlandse onderneming wordt krachtiger en het 'tafelzilver' wordt beschermd tegen buitenlandse kapers. De rekening wordt neergelegd bij bedrijven die belasting ontwijken en bij buitenlandse werknemers in Nederland, de expats.
De afschaffing van de dividendbelasting wordt als onderdeel van een totaalpakket verkocht, waar de meeste burgers helemaal niets van merken.
Maar bijna een jaar na de publicatie van het regeerakkoord blijkt niets zo moeilijk te verkopen als het afschaffen van de dividendbelasting. De maatregel stond in geen enkel verkiezingsprogramma, maar kost de schatkist vanaf 2020 wel 1,4 miljard euro. Elk jaar weer.
Dat bedrag wordt waarschijnlijk alleen maar hoger dankzij de aantrekkende economie. De gederfde belastinginkomsten worden inmiddels op 2 miljard euro geschat.
“Het voelt niet eenzaam”Premier Mark Rutte
'Weleens moeilijkere dossiers gezien'
Wie heeft het erdoorheen gedrukt? Is premier Mark Rutte gezwicht voor de druk van enkele multinationals zoals Unilever en Shell? Die verdachtmaking werd al snel dé stok om mee te slaan voor de oppositie. Dat je daarmee met 2 miljard euro de salarissen van zo'n beetje elke gewenste doelgroep fors kunt verhogen, is ook een dankbaar argument.
Coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie stemden tot nu toe ieder voorstel dat afbreuk aan het voorstel deed resoluut weg, maar binnen de partijen groeide het chagrijn.
Zo moet de VVD, de architect van het plan, de oplopende rekening maar betalen, klinkt het achter de schermen. Met andere woorden: het gat op de begroting van zo'n half miljard euro mag geen pijn doen bij de achterban van CDA, D66 en ChristenUnie.
De puzzel is inmiddels door het kabinet gelegd. Bronnen beweren dat het uiteindelijk helemaal niet zo ingewikkeld was. "Ik heb weleens moeilijkere dossiers gezien", zegt iemand die nauw betrokken is bij de onderhandelingen.
Bedrijven krijgen de rekening
Omdat de burgers buiten schot blijven en dit ook niet te verkopen is aan het midden- en kleinbedrijf, moet er naar andere oplossingen gezocht worden. Het ligt dus voor de hand dat de grootbedrijven voor de kosten opdraaien. Zij profiteren immers ook het meest van de maatregel.
In dat geval valt het oog al snel op de winstbelasting voor bedrijven (de vennootschapsbelasting) die meer dan 200.000 euro winst maken. Het kabinet wil dat hoogste tarief in stappen verlagen, van 25 naar 21 procent in 2021.
Die verlaging kan óf iets worden afgezwakt, óf de periode wordt verder uitgesmeerd. In dat laatste geval schuift het kabinet de rekening voor zich uit.
Bronnen bevestigen dat het kabinet voornamelijk naar de vennootschapsbelasting heeft gekeken om het dividendgat te dekken.
Kabinet staat er alleen voor
Maar een mooie dekking is nog geen houdbaar argument waarom de maatregel deugt.
Dat voelden ze kennelijk ook bij de SGP, de laatste oppositiepartij die het kabinet in de debatten altijd heeft gesteund als het om de afschaffing van de dividendbelasting ging. Binnenskamers brokkelt die steun steeds verder af en overweegt men zelfs tegen het voorstel te stemmen. De coalitiepartijen staan er dan helemaal alleen voor met de kleinst mogelijke meerderheid van 76 zetels.
Maar rasoptimist Rutte heeft niet het idee dat hij steeds verder alleen komt te staan in de discussie. "Het voelt niet eenzaam", zei hij er vrijdag nog over tijdens zijn wekelijkse persconferentie. Daarna volgde zijn standaard riedel dat afschaffing van de dividendtaks nodig is om bedrijven hier naartoe te lokken en hier te houden: goed voor de werkgelegenheid.
Overigens besloot Rutte wel iets mee te bewegen met de critici. Voorheen geloofde hij tot in zijn "diepste vezels" dat de belasting moet worden afgeschaft, de laatste weken spreekt de premier over een "irritante maatregel" en komt hij er voor uit dat hij niet zeker weet of het plan werkt.
Oppositie laat wapen niet uit handen slaan
De begroting is rond en de koopkrachtplaatjes zien er goed uit, maar daarmee neemt niet iedereen genoegen.
GroenLinks-leider Jesse Klaver blijft om een keerpunt vragen: schaf de dividendbelasting niet af. Lodewijk Asscher (PvdA) retweette nog maar eens een bericht uit november waarin hij Rutte tevergeefs om wetenschappelijke onderbouwing voor de maatregel vraagt.
De oppositie laat haar beste wapen niet zomaar uit de handen slaan.
