
De week van Trump: kinderen in kooien en de jas van Melania
Zaterdag 16 juni
Persbureau AP komt met nieuwe cijfers. In zes weken tijd blijken aan de grens bijna tweeduizend kinderen van hun ouders gescheiden te zijn. Dat zijn officiële statistieken van Homeland Security, het ministerie van Binnenlandse Veiligheid.
Justitieminister Jeff Sessions is de man die voor het nieuwe beleid tekende en het op 7 mei met bombarie aankondigde. Naarmate de maatschappelijke onrust over de familiescheidingen groeit, verdedigt hij zijn beleid. Sessions, die naast zijn ministerschap lesgeeft op een zondagsschool, grijpt daarbij terug op de Bijbel, Romeinen 13: "Iedereen moet het gezag van de overheid erkennen, want er is geen gezag dat niet van God komt; ook het huidige gezag is door God ingesteld."
Commentatoren aan beide zijden van het politieke spectrum noemen het een ongelukkig gekozen citaat. Romeinen 13 werd in het verleden onder andere gebruikt om de slavernij te rechtvaardigen.
Tijdens een persconferentie in het Witte Huis valt woordvoerder Sarah Sanders de minister bij. "Het is heel bijbels om de letter van de wet te volgen”, stelt Sanders. Een puntige vraag van een journalist - of zij als moeder van jonge kinderen echt geen enkele empathie voelde voor de immigranten - blijft onbeantwoord.

Een tweejarig Hondurees meisje kijkt toe hoe haar moeder wordt gefouilleerd door de grenspolitie (Getty Images)
Beelden
Er komen steeds meer beelden vrij van familiescheidingen. Een wereldwijd veel gedeelde foto van persbureau Getty toont een Hondurees meisje van twee jaar, dat huilend toekijkt hoe haar ouders bij de grens gefouilleerd worden.
President Trump verdedigt het scheiden van de ouders en kinderen tijdens een bijeenkomst in Californië met het argument dat "de Democraten ons deze wet hebben gegeven en er niets aan willen veranderen". Trump kan daar niets aan veranderen, zegt hij.
De president stelt onder meer dat kinderen door "sommige van de ergste criminelen ter wereld" worden gebruikt om de VS binnen te komen. Hij beweert dat het scheidingsbeleid deel uitmaakt van immigratiewetten die onder zijn Democratische voorganger Barack Obama zijn aangenomen. Democratische dwarsliggers in het Congres voorkomen dat er "prachtige, humane maar krachtige" immigratiewetten worden aangenomen, hoe graag Trump dat ook wil, zegt hij. Trump laat daarbij onvermeld dat zijn Republikeinen een meerderheid hebben in zowel het Huis van Afgevaardigden als de Senaat.
Dat de massale immigrantendetentie en familiescheidingen aan de Democraten kunnen worden toegeschreven, is bovendien feitelijk onjuist; het is het resultaat van "zerotolerancebeleid" dat in mei door de regering-Trump in werking werd gesteld en met veel publiciteitsvertoon werd aangekondigd door justitieminister Sessions. Er is geen enkele federale wet die het scheiden van migrantenfamilies vereist.
Iedereen moet het gezag van de overheid erkennen, want er is geen gezag dat niet van God komt; ook het huidige gezag is door God ingesteld.
Zondag 17 juni
First lady Melania Trump mengt zich in het debat. Via haar woordvoerder geeft zij een persverklaring af waarin zij stelt dat de wet "met het hart" moet worden uitgevoerd. Ook roept zij "beide partijen op om samen te werken om een beter immigratiebeleid" te formuleren. De verklaring is opmerkelijk; Melania Trump laat zich nooit uit over politiek. Kritisch op haar echtgenoot kan de verklaring niet worden genoemd - de first lady zet met haar beroep op beide partijen de uitleg van president Trump, dat de Democraten op z'n minst medeverantwoordelijk zijn, kracht bij.
Niet alle kritiek uit Republikeinse hoek heeft een dubbele bodem. Laura Bush, de vrouw van voormalig president George W. Bush, laat zich bijzonder fel uit over het beleid van Trump. Zij noemt het scheiden van kinderen en ouders ''wreed, immoreel en on-Amerikaans''. De oud-first lady maakt een keiharde vergelijking met een zwarte bladzijde uit de Amerikaanse geschiedenis: de interneringskampen waar Aziatische Amerikanen in de Tweede Wereldoorlog werden opgesloten, puur omdat zij van Aziatische komaf waren. Het is op zichzelf al opvallend dat Laura Bush een verklaring afgeeft; ook zij staat erom bekend dat ze zich niet in politieke discussies mengt.
Het Witte Huis geeft verschillende signalen af over het nieuwe beleid dat zou voorschrijven dat ouders en kinderen van elkaar gescheiden móeten worden. Minister Kirstjen Nielsen van Binnenlandse Veiligheid zegt dat er geen beleid is dat het scheiden voorschrijft. Trump herhaalt zijn claim dat het allemaal de fout van de Democraten is. De ultrarechtse Witte Huis-immigratieadviseur Stephen Miller doorkruist het verhaal van zijn baas door toe te geven dat de regering-Trump het beleid heeft ingevoerd. "Een zeer simpel besluit" noemt Miller dat.

Amerikaanse overheid geeft beelden vrij van opvang immigrantenkinderen
Maandag 18 juni
President Trump verdedigt het nieuwe beleid op zijn favoriete medium, Twitter. Hij stelt dat het scheiden van kinderen en ouders "vreselijk en moeilijk" is, maar "noodzakelijk om te voorkomen dat de VS een migrantenkamp wordt".
Op zender Fox News wordt het beleid van Trump verdedigd met de opmerking dat de kinderen niet in kooien worden gestopt, maar tussen aan elkaar gesmede hekken. Volgens commentatoren van de zender is dat een groot verschil. De ultraconservatieve Ann Coulter stelt op een van minachting druipende toon dat de huilende kinderen in de kampen "kindacteurs" zijn. Met deze geënsceneerde beelden zouden de 'fake media' Trump willen manipuleren om zijn harde beleid te herzien. "Trap er niet in, meneer de President!"
Secretaris-generaal António Guterres van de Verenigde Naties (VN) veroordeelde maandag het nieuwe Amerikaanse migratiebeleid in sterke bewoordingen. Ook binnen de Republikeinse Partij van Trump blijft de kritiek aanzwellen. Men maakt zich ernstige zorgen over de publieke opinie en de naderende congressionele verkiezingen.
De discussie bereikt ook Nederland. Steeds meer BN’ers mengen zich in de kwestie en delen op sociale media de schrijnende beelden van huilende kinderen. Georgina Verbaan roept op tot het sturen van boze briefkaarten naar premier Mark Rutte, die tot nu toe de nieuwe ''zerotolerancepolitiek'' van Trump nog niet heeft veroordeeld.

Migrantenkinderen slapen onder isoleerdekens in de detentiefaciliteit in McAllen, Texas
Dinsdag 19 juni
Na diverse filmpjes en foto's duiken nu ook hartverscheurende geluidsfragmenten op van de situaties in de provisorische opvangkampen. ProPublica publiceert een minutenlang fragment waarop huilende en schreeuwende kinderen te horen zijn. Velen van hen roepen om hun ouders. "Het lijkt wel alsof we een orkest hebben", zegt een agent van de grenspolitie. "We hebben alleen nog een dirigent nodig."
De Republikeinen willen op korte termijn een gesprek met Trump over zijn omstreden nieuwe immigratiebeleid. Er worden twee wetsvoorstellen voorbereid die zij willen voorleggen aan het Huis van Afgevaardigden. Een van de voorstellen is opgesteld door de haviken op immigratiegebied. Het tweede is een afgezwakte versie, die als compromis moet dienen.
Uiteindelijk lijken alle wegen naar de grensmuur van Trump te leiden. De president probeert al vanaf het begin van zijn termijn geld van het Congres los te krijgen om zijn geplande bouwwerk op de Amerikaans-Mexicaanse grens te financieren.
Daarbij schuwt hij politieke chantage niet. Vorig jaar maakte Trump bekend dat de beschermde status van de zogeheten 'Dreamers' op de schop ging. Deze illegale migranten, die als kind naar de VS kwamen, waren vrijgesteld van uitzetting onder wetgeving die onder Obama werd ingevoerd (DACA). Ook mochten zij studeren en werken. Er ontstond maatschappelijke ophef over dat besluit, maar Trump bleef herhalen: de bal ligt bij de Democraten. Als zij stoppen met hun belemmering van het politieke proces en akkoord gaan met het budget voor mijn muur, mogen de 'Dreamers' blijven.
De twee wetsvoorstellen die nu in het Congres liggen, zijn opgesteld zonder overleg met de Democraten. Ze voorzien beide in een einde aan het scheiden van families bij de grens. Ook de verblijfsstatus van de 'Dreamers' wordt veiliggesteld. En in ruil: financiering voor de grensmuur.
Rutte
Premier Mark Rutte, die begin juli een bezoek brengt aan Trump, stelt de beelden van de immigrantenkinderen in de opvangcentra "schrijnend" te vinden. Diverse partijen willen dat Rutte de Amerikaanse ambassadeur op het matje roept om een verklaring te vragen voor het ''zerotolerancebeleid''.
Na kritiek van diverse Europese leiders opent Trump de aanval op het Europese asielbeleid. Hij stelt dat in Duitsland de criminaliteit met zeker 10 procent is gestegen sinds het tolerante asielbeleid van bondskanselier Angela Merkel, al is niet duidelijk waar Trump de cijfers vandaan haalt. Merkel pareert de kritiek met een onderbouwd onderzoek waaruit het tegenovergestelde blijkt: de misdaadcijfers in Duitsland waren de afgelopen jaren juist lager dan ooit. Vorig jaar steeg het aantal aangiften niet met 10 procent, maar nam het met 10 procent af.
De Amerikaanse justitieminister Sessions verdedigt zich tegen kritiek dat de 'kinderkampen’ in de VS veel overeenkomsten vertonen met de concentratiekampen van de nazi’s. Hij stelt dat dit een rare vergelijking is omdat "de nazi’s juist wilden voorkomen dat de joden het land zouden verlaten".

Rutte vindt beelden migrantenkinderen VS schrijnend
Woensdag 20 juni
De staat New York maakt bekend Trump en het Witte Huis aan te klagen voor het nieuwe grensbeleid. Gouverneur Andrew Cuomo stelt dat Trump de grondwettelijke rechten van immigranten schendt en hun gezondheid in gevaar brengt.
Op zender Fox News vertelt een Democratische politicus over een immigrantenmeisje met het syndroom van Down, tien jaar oud, dat van haar ouders is gescheiden. Trump-adviseur Corey Lewandowski reageert met de woorden "womp womp". Die verbeelden het geluid dat in spelprogramma's klinkt als iemand een verkeerd antwoord geeft en af is.
De CEO’s van techgiganten Facebook en Microsoft uiten kritiek op het nieuwe Amerikaanse grensbeleid, waarbij kinderen van hun families worden gescheiden. Facebook-CEO Mark Zuckerberg roept in een bericht de VS op om "dit nieuwe beleid per direct te staken". Microsoft komt onder vuur te liggen, omdat het samenwerkt met de ICE, de immigratiepolitie. Microsoft-baas Satya Nadella stuurt een e-mail naar personeel, waarin hij het grensbeleid "wreed en een vorm van misbruik" noemt.
Na zijn echtgenote Melania heeft ook zijn dochter Ivanka haar vader aangesproken op het ''zerotolerancebeleid''. Zij wil dat het scheiden van ouders en kinderen stopt en biedt aan te bemiddelen tussen haar vader en Congresleden, om een deal te sluiten waar zowel Republikeinen als Democraten mee kunnen instemmen.
Decreet
Trump komt woensdagochtend lokale tijd terug op zijn beleidsbeslissing. Hij tekent een presidentieel decreet, dat een einde maakt aan het scheiden van families aan de grens. "Dit gaat voor een hoop blije mensen zorgen", zegt Trump terwijl hij zijn handtekening zet. Volgens de president is het terugdraaien van zijn eigen besluit een van de meest belangrijke presidentiële zetten op immigratiegebied in de afgelopen vijftig jaar. In privégesprekken geeft Trump toe dat het nieuwe beleid op politiek gebied catastrofaal voor hem heeft uitgepakt.
In het decreet van Trump staat niks over gezinshereniging voor de 2.300 migrantenkinderen die al van hun ouders zijn gescheiden. Intussen gaat het gesteggel over een nieuwe immigratiewet in het Congres door. Verschillende Republikeinse afgevaardigden en senatoren zullen niet zonder slag of stoot akkoord gaan met de twee diendende wetsvoorstellen.
Donderdag 21 juni
Onduidelijkheid over het presidentiële decreet overheerst in Washington. Woordvoerders van verschillende overheidsdiensten spreken elkaar tegen over de invulling van de orders van Trump. De grenspolitie kondigt aan geen illegale immigranten meer over te zullen dragen aan het ministerie van Justitie voor vervolging. Het ministerie laat weten dat de vervolgingen gewoon zullen doorgaan.
De wetsvoorstellen over het immigratiebeleid lijken op weinig steun te kunnen rekenen in het Congres. Het meest conservatieve voorstel wordt in stemming verslagen. Een besluit over het compromisvoorstel wordt eerst uitgesteld naar vrijdag en daarna over het weekend heen getild.
Het Witte Huis stapt naar de rechter om beleid dat werd gevoerd onder Trumps voorganger, Barack Obama, in ere te herstellen. Obama werd in 2014 geconfronteerd met een opvallende piek in het aantal migrantenfamilies en alleenreizende migrantenkinderen die de VS probeerden binnen te komen. In reactie besloot hij de migranten te laten vastzetten, totdat zij door het asielproces waren gelopen en gedeporteerd konden worden. Een rechter stak een stokje voor dat beleid. Trump wil dat nu aanvechten, zodat families weer samen in detentie kunnen worden genomen.

Journalist filmt stiekem kamp migrantenkinderen VS
'I really don't care'
Melania Trump brengt een bezoek aan een detentiecentrum in Texas waar migrantenkinderen worden vastgehouden. Het bezoek wordt overschaduwd door ophef over de opdruk van de jas die ze op de heenweg draagt. Op de rug van het kledingstuk prijkt de leus 'I really don't care, do u?' ('Het kan me echt niks schelen, jou wel?'). Een woordvoerder van de first lady stelt dat zij geen politiek punt probeerde te maken en hekelt de media die aandacht aan de jas besteden.
De speculatie over de betekenis van Melania's kledingkeuze valt grofweg uiteen in twee kampen. Het ene denkt dat zij probeert haar man en zijn beleid te ondermijnen. Voor Melania zou het vastzetten van kinderen een ethische grens hebben overschreden. De speculaties van het andere kamp oordelen minder gul over haar morele besef; de leus zou bedoeld zijn voor de harde kern van Trumps aanhang. Die kon dan toekijken hoe de first lady openlijk meeleefde met kinderen in nood, terwijl ze met haar modieuze hint aanduidde dat het allemaal maar show was.
Haar echtgenoot komt op Twitter met een derde interpretatie van Melania's kledingkeuze. De leus op het jasje "verwijst naar de nepnieuwsmedia. Melania heeft geleerd hoe oneerlijk zij zijn, en ze geeft er oprecht niets meer om!"
