Na de mislukte formatie met VVD, CDA, D66 en GroenLinks ontving Schippers vorige week woensdag en donderdag de fractieleiders voor een inventarisatie van mogelijke coalities die kunnen rekenen op een meerderheid in de Tweede en Eerste Kamer.

Vrijdag concludeerde Schippers dat er nu geen optie is om mee van start te gaan en riep daarom de partijen op tot reflectie in het weekend. Ze wil dat de verschillende partijen ook hun tweede en derde keuze serieus overwegen om een nieuwe ronde gesprekken mogelijk te maken.

Eerder in de week lieten de VVD en het CDA weten dat wat hen betreft GroenLinks wordt vervangen door of de SP, of PvdA, of ChristenUnie. Maar dat wordt moeilijk.

In het debat over de mislukte formatiepoging deden CDA-leider Sybrand Buma en D66-voorman Alexander Pechtold een dringend beroep op Emile Roemer (SP) om zijn campagnebelofte om niet met de VVD te regeren, te laten varen. 

De formatiepoging met GroenLinks klapte uiteindelijk op het thema migratie en volgens VVD'er Mark Rutte staan de socialisten anders in dit onderwerp dan de partij van Jesse Klaver. CDA, D66 en VVD riepen Roemer op in ieder geval met de partijen in gesprek te gaan.

Roemer peinst er niet over. Hij blijft erbij niet te willen samenwerken met de VVD. Zijn voorkeur gaat uit naar een centrum-linkse coalitie met het CDA, dat de premier mag leveren, en de D66, SP, GroenLinks, ChristenUnie en PvdA. Dat plan is door Buma als volkomen onrealistisch bestempeld.

PvdA-leider Lodewijk Asscher staat niet te springen om na het monsterverlies van 29 zetels in het kabinet te stappen. Hij vindt dat de winnaars van de verkiezingen een serieuze poging moeten doen om er samen uit te komen. Hij vindt het niet passend dat de PvdA nu regeringsverantwoordelijkheid neemt. 

De PvdA is dan ook niet beschikbaar om een coalitie met de VVD, CDA en D66 te complementeren. Asscher adviseerde Schippers dan ook om het opnieuw met de VVD, CDA, D66 en GroenLinks te proberen. Asscher vindt namelijk dat deze partijen geen echte poging hebben gedaan om er uit te komen.

De partij van Gert-Jan Segers was al eerder in beeld als vervanger van GroenLinks, mochten die onderhandelingen spaak lopen. Ook Segers adviseerde Schippers de PvdA, SP of zijn eigen ChristenUnie als vierde partij. 

Maar ook Segers heeft zijn eisen. In de verkiezingscampagne maakte hij van het wetsvoorstel hulp bij zelfdoding bij voltooid leven een breekpunt. Of die eis nog steeds staat, wilde Segers niet zeggen. Wel zei hij de eventuele onderhandelingen open in te gaan.

De ogen zijn dus gericht op D66. Die partij had een uitgesproken voorkeur voor GroenLinks en richt nu de pijlen op de SP en PvdA.

Ondanks de bezwaren van deze partijen doet Alexander Pechtold toch een beroep op Roemer en Asscher. "Wat D66 betreft moet er een stabiel kabinet komen waar progressief en conservatief in evenwicht zijn. Daarom vind ik het van groot belang dat SP en PvdA op dit moment gaan bewegen." 

Een coalitie met de ChristenUnie heeft volgens de D66'er "weinig kans van slagen". Allereerst vanwege de minimale meerderheid van 76 zetels in de Tweede Kamer en 38 zetels in de Senaat, maar ook op het gebied van medisch ethische kwesties, zoals hulp bij zelfdoding. Ook als het gaat om Europa liggen de partijen volgens Pechtold te ver uit elkaar. "De ChristenUnie wil uit de euro."

Informateur Schippers zal deze week verslag uitbrengen van de nieuwe verkenningsronde. Aan haar de taak om op te maken welke obstakels onbeweegbaar zijn.