In de roman Het Bestand zoekt hoofdpersonage Lillian eerst haar toevlucht in de anonimiteit van een hackergemeenschap, om te eindigen bij een bedrijf in cybersecurity.

Ondertussen wordt 'de nieuwe mens' ontwikkeld, die zijn fysieke lichaam inruilt voor een virtuele entiteit.

Het motto van Het bestand  is een regel uit Smells Like Teen Spirit van Nirvana.  'With the lights out, It's less dangerous.' Heb je raakvlakken met Kurt Cobain?

"Ik houd wel van zijn muziek, vooral van dit nummer. Toen ik met dit boek begon vond ik dat citaat toepasselijk op het fenomeen internet. Internet heeft ook een schijn van veiligheid. Je hebt contact, maar bent toch op afstand."

"Verder vind ik het prettig om tijdens het schrijven een nummer vijftien keer achter elkaar te horen. Het verstevigt de concentratie."

Welke nummers van Nirvana vind je nog meer goed?

"Rape me."

In Het bestand onderdrukt Lillian medelijden met haar moeder. Het zal haar moeder enkel zwakker maken. Sta jij toe dat anderen medelijden met je hebben, nu je eigen moeder is overleden?

"Ik wilde nooit dat mensen medelijden met me hadden, want dan ben je zwak. Maar sommige mails die ik na haar dood ontving hebben me enorm geraakt."

"Een heel lieve mail die ik opmerkelijk vond was die van de hoofdredacteur van de Volkskrant (Philippe Remarque, red.): 'Deze voetnoot (column die Grunberg voor de krant schrijft, red.) wekt een soort medelijden bij mij op, dat is een emotie die jij nog niet eerder in mij hebt opgeroepen.' Dat vond ik mooi geformuleerd. Het mag nu ook even, maar moet niet te lang duren."

Waarom niet? Het is toch goed bedoeld?

"Dat heeft met mijn opvoeding te maken. Ik wil niet zwak zijn. Als jij medelijden met mij hebt, sta jij net iets boven mij. Dat vind ik een onprettige verhouding."

Dat heeft iets macho-achtigs, als je medelijden zo interpreteert.

"Misschien ben ik dat ook stiekem van binnen. Ik ben eigenlijk de anti-macho, maar dat betekent niet dat ik van binnen geen macho kan zijn. Ik moet aan het medelijden wennen. Maar het moet gewoon niet te lang duren."

En zelfmedelijden?

"Haar memoires verschijnen in april, en in mei komt er een documentaire (over moeder en zoon Grunberg, red.). Ik dacht dat ze dat allemaal nog zou gaan meemaken. Ik was in de eerste dagen na haar dood vooral boos op haar. Ik vond dat ze me in de steek had gelaten. Dat is wel een soort zelfmedelijden."

Je hebt ooit gezegd: 'Je hebt geen vrouw meer nodig als je een moeder hebt.' Ze was je muze, hoe ga je nu verder als schrijver?

"Ik heb mezelf afgevraagd of ik wel verder zou gaan. Toen ik twintig was had ik een moeizame relatie met mijn moeder. Toen ze in 2010 ziek werd ben ik anders naar haar gaan kijken."

"Verliefd klinkt pathetisch, maar het werd makkelijker veel van haar te houden. Mijn toenmalige vriendin was vaak boos, omdat ik vaak met mijn moeder belde. We zijn aan het eten, mijn moeder belt, ze is 82, ik weet niet wat er aan de hand is, ik neem op, wat maakt het uit?"

"In relaties uit de ander vaak het gevoel dat je iets fout doet of tekortschiet. Ik heb de neiging om me snel schuldig te voelen. Dat is een rotgevoel. Het mooie van mijn moeder was, dat ze me het gevoel gaf precies goed te zijn."

In reactie op je debuutroman Blauwe Maandagen, waarin je delen van je eigen jeugd beschreef, zei je moeder geen zoon meer te hebben. Heb je spijt van dat boek?

"Absoluut niet. Ik was toen echt boos op mijn moeder. De ziekte van mijn vader (overleden in 1991, red.) was een moeilijke periode voor haar, maar ook voor mij. Ik wist niet hoe ik met haar verdriet moest omgaan. Ze was heel streng en overheersend toen."

"Die boosheid had ik nodig om mezelf van haar los te maken. Het boek werd een bestseller , dat maakte het voor haar makkelijker te accepteren. Mijn moeder kon verschrikkelijke dingen zeggen, maar ik wist dat ze me nooit zou wegsturen als ik voor de deur stond."

In Het Bestand schrijf je: 'Een mens die nog vastzit aan zijn lichaam is een onbevrijde slaaf.'

"Iedereen is kwetsbaar, sommige mensen weten het alleen beter te verbloemen dan anderen. De kwetsbaarheid zit heel vaak in het lichaam. Mijn ervaring is dat er diepe lichamelijke onzekerheden bij jezelf naar voren komen als je met iemand intiem bent."

"Dat vind ik fascinerend. Ik heb voor dit boek een naturistendorp in Zuid-Frankrijk bezocht. Op het moment dat iedereen naakt is, lijkt die kwetsbaarheid te worden opgeheven."

Was je zelf ook naakt?

"Op een gegeven moment wel. Het voelde als een vergelijkend warenonderzoek."

In Het bestand schrijf je dat porno alleen bestaat omdat we weten dat het lichaam zijn beste tijd gehad heeft. Men pompt zich op in de sportschool voor de laatste voorstelling. Jij bent mentaal voor veel mensen de bovenliggende partij.

"En je vraagt je af of dat de overwinning op mijn lichaam is? Ik heb niets tegen een mooi lichaam, integendeel. Natuurlijk kun je het inzetten om indruk te maken of iemand te versieren. Daar heb ik niets op tegen."

"Dat is ook het grappige aan Tinder. Je kunt nog zo'n leuk contact hebben, als je de persoon op de foto onaantrekkelijk vindt is het gesprek snel voorbij. Zo'n soort gesprek dan."

Wat vind je sexy aan jezelf?

"Ik kan me zo concentreren op iemand, dat het iets verleidelijks heeft."

Als een hypnotiseur?

"Een slangenbezweerder. Dan doet diegene wat de slangenbezweerder wil. Al werkt dat natuurlijk ook maar kort."

Kijk je neer op gespierde mannen?

"Dat vind ik te makkelijk. Ik kijk eerder neer op mensen die hun best doen intellectuele praatjes te houden maar, als je goed luistert, helemaal niets zeggen. Het feit dat iemand anders is dan ik, betekent niet dat je er op neer moet kijken. Dat vind ik een tragisch misverstand. Waarom moeten we allemaal hetzelfde zijn?"

Meer langere verhalen en achtergronden op NUweekend