Sinds de Grieken met noodsteun overeind worden gehouden, moeten zij regelmatig de boeken openen voor hun geldschieters. Er komt alleen geld in ruil voor strenge bezuinigingen en hervormingen.

Van die wetmatigheid hebben de Grieken genoeg. De trojka, waarin de Europese Commissie, het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Europese Centrale Bank (ECB) zijn vertegenwoordigd, is niet meer welkom in het Zuid-Europese land.

De drie-eenheid staat nu symbool voor de strenge saneerder die geen oog heeft voor de pijn die de gewone Griek door de bezuinigingen lijdt. De instellingen hebben in totaal 245 miljard euro in twee paketten uitgeleend.

Met als verkiezingsbelofte de schuldenlast voor de Grieken te verlichten, maakt de kersverse minister van Financiën Yanis Varoufakis een rondje langs zijn Europese vrienden en de wat minder Grieks-gezinden. 

Wat heeft de rondgang van de 53-jarige Atheense hoogleraar economie opgeleverd?

Vrijdag 30 januari: eurogroep

Varoufakis begint zijn kennismakingsrondje in eigen land als hij Jeroen Dijsselbloem, voorzitter van de eurogroep, in Athene ontvangt. 

De toon wordt gelijk gezet als hij de trojka de deur wijst. Dijsselbloem zegt dat het negeren van gemaakte afspraken "niet wijs" is.

Het gesprek eindigt met een uiterst ongemakkelijke handdruk tussen de twee ministers.

Onhoudbare staatsschuld

Varoufakis wil dat de Griekse schuldenlast gedeeltelijk wordt afgeschreven. De staatschuld, 175 procent van het bruto binnenlands product, is volgens de Griekse minister onhoudbaar. Brusselse regels schrijven voor dat de staatsschuld niet boven de 60 procent van het bbp mag komen.

In 2012 is er al wat aan de schuldenlast gedaan door de rente te verlagen en de looptijd te verlengen.

Zondag 1 februari: Frankrijk

Als het aan de Fransen ligt, worden er nieuwe afspraken gemaakt tussen Griekenland en de internationale schuldeisers.

“Ik heb vertrouwen in een oplossing die goed is voor Griekenland en Europa”
Alexis Tsipras, premier Griekenland

Parijs wil daarbij als bemiddelaar optreden. De Franse minister van Financiën, Michel Sapin, benadrukt tijdens het bezoek van Varoufakis dat Griekenland in de eurozone hoort.

Uitstel

Frankrijk heeft 42 miljard euro geleend aan Griekenland. Varoufakis krijgt direct van Sapin te horen dat dit bedrag niet wordt kwijtgescholden, maar dat er wel valt te praten over uitstel.

De nieuwe Griekse premier Alexis Tsipras doet op deze dag een poging de verhouding met de schuldeisers wat te verbeteren. Hij belooft dat Griekenland de schulden aan de ECB en het IMF terug zal betalen. Met de eurolanden, de grootste geldschieters, hoopt hij snel een afspraak te maken.

Maandag 2 februari: Verenigd-Koninkrijk

De Britten zien de noodzaak om snel met een oplossing te komen. George Osborne, minister van Financiën, zegt in Londen tijdens het bezoek van Varoufakis dat de impasse tussen Griekenland en de eurozone zelfs de grootste bedreiging van de wereldeconomie kan worden.

Osborne heeft er bij Varoufakis op aangedrongen dat Griekenland zich verantwoordelijk opstelt.    

Obligaties

Varoufakis, die tot nu toe vroeg om kwijtschelding, komt met een verrassende mededeling. Hij wil de schulden bij de eurolanden en officiële instellingen omzetten in obligaties, de rente wordt vervolgens alleen betaald als de Griekse economie groeit.

Het gaat om de leningen die Griekenland heeft uitstaan bij de ECB en de Europese Commissie. De leningen van het IMF en de private sector worden in dit voorstel vooralsnog buiten beschouwing gelaten.

Slotstand Griekse beurs: 755 (plus 4,7 procent)

Dinsdag 3 februari: Italië

Varoufakis spreekt zijn Italiaanse ambtgenoot Pier Carlo Padoan in Rome. Dat verloopt volgens de betrokkenen vriendschappelijk en vruchtbaar.

Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, tempert aan de vooravond van Varoufakis' bezoek aan Brussel de verwachtingen bij de Grieken over nieuwe afspraken wat betreft de schuldenlast. "We gaan niet alles omgooien", zegt Juncker, die wel rekening wil houden met de uitslag van de parlementsverkiezingen.

Korte leningen

Griekenland wil 10 miljard euro ophalen met korte leningen waarmee het land drie maanden vooruit kan. De ECB zou dan wel het maximale bedrag dat Griekenland mag ophalen met korte leningen moeten verhogen, maar de centrale bank stemt daar volgens de Britse krant Financial Times niet mee in.   

Het steunprogramma loopt eind februari af, Griekenland dreigt zonder nieuwe regeling in geldnood te komen.

Slotstand Griekse beurs: 840 (plus 11,2 procent)

Woensdag 4 februari: Europese Centrale Bank  

Het gesprek met ECB-president Mario Draghi in Frankfurt was volgens Varoufakis vruchtbaar. De minister zou de nijpende financiële situatie van zijn land aan Draghi hebben voorgelegd, maar de ECB-president zou hebben laten weten dat kwijtschelding is uitgesloten.

“Ik ben de minister van Financiën van een land dat bankroet is”
Yanis Varoufakis, Griekse minister van Financiën

De ECB laat weten dat zij Griekse staatsleningen niet meer accepteren als onderpand, omdat een oplossing over de staatsschuld ver weg lijkt. Dat betekent dat Griekse banken, die veel staatspapier van eigen land in huis hebben, minder makkelijk geld kunnen lenen bij de ECB.  

Varoufakis wil nu ook onderhandelen met het IMF over de staatsleningen, maar het fonds laat weten dat de Griekse schuld niet wordt aangepast.

Griekenland pleit er uiteindelijk ook bij het IMF voor om de schuldenlast om te zetten in obligaties die alleen rente dragen als de Griekse economie groeit, maar het IMF zegt dat er niets verandert. Wel zijn er afspraken gemaakt over de aanpak van de schulden. Varoufakis zegt in een interview dat hij minister is van een bankroet land.

Slotstand Griekse beurs: 848 (plus 0,95 procent)

Donderdag 5 februari: Duitsland, Europese Commissie

Varoufakis ontmoet zijn grootste politieke tegenstander binnen de eurozone. De Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble heeft herhaaldelijk gezegd dat Griekenland zijn afspraken met de schuldeisers moet nakomen. Het zorgt ervoor dat beide landen zich niet populair maken bij elkaar.

“We agree to disagree”
Wolfgang Schäuble, Duitse minister van Financiën

Ook na de ontmoeting tussen Varoufakis en Schäuble blijft de Duitser kritisch. Hij zegt dat hervormingen in sommige opzichten de verkeerde kant op gaan. "We agree to disagree", zegt Schäuble met gevoel voor diplomatiek tijdens de persconferentie.

De Griekse minister doet op dezelfde dag de Europese Commissie aan. Daar krijgt hij ook van eurocommissaris Pierre Moscovici te horen dat Griekenland zich aan de gemaakte afspraken moet houden. Wel wil hij "constructief samenwerken" met Griekenland.

Over het nieuwe schuldenplan van Varoufakis is Schäuble ook niet enthousiast. Hij voelt er niets voor om de leningen om te zetten in obligaties.

Slotstand Griekse beurs: 819 (min 3,4 procent)

Meer langere verhalen en achtergronden op NUweekend

Lees ook: Dossier Griekenland