Kickstarter Nederland is een mislukking en een succes
Vreemde projecten als die voor het maken van een aardappelsalade, zijn een uitzondering. Hetzelfde geldt voor producten als de Coolest Cooler, Pebble en Ouya, waarmee miljoenen worden opgehaald.
Kickstarter is bedoeld voor ondernemers, bedrijven en uitvinders met een idee voor een innovatief product, film of ander project, maar geen geld hebben om het zelf te financieren.
Ze vragen mensen op het platform om een investering in ruil voor een niet-financiële vergoeding. Investeerders krijgen bijvoorbeeld een T-shirt of een van de eerste exemplaren van het uiteindelijke product.
Wereldwijd slaagt ongeveer 40 procent van alle projecten. In Nederland was dat het afgelopen half jaar slechts 17 procent, terwijl kleinere Nederlandse platformen slagingspercentages hebben tot wel 70 procent.
Volgens Gijsbert Koren van adviesbureau Douw & Koren dat gespecialiseerd is in crowdfunding, zijn er in Nederland onrealistische verwachtingen. De miljoenenprojecten uit andere landen en opvallende campagnes zoals de aardappelsalade zorgen daar voor. "Wie wil er nu geen broodje kroket financieren?"
Etalage
Toch denkt Koren dat er aan het slagingspercentage bij Kickstarter niet veel zal veranderen. Ronald Kleverlaan, crowdfundingexpert en adviseur van de Europese Commissie, denkt daar hetzelfde over.
"Het is niet erg, maar als het in het nieuws blijft komen kan het schadelijk zijn voor Kickstarter", meent Kleverlaan. "Kickstarter is een etalage en kassa, maar biedt geen extra diensten." Daar moeten initiatiefnemers volgens hem rekening mee houden. Er is geen feedback of begeleiding vanuit Kickstarter.
Nederlands succes
In de afgelopen zes maanden werden bijna vijfhonderd Nederlandse projecten opgezet. 65 procent haalde het doel niet en bijna 18 procent werd voortijdig stopgezet. Wordt het doel niet gehaald, dan hoeven de investeerders het toegezegde geld niet te betalen.
De grootste categorie in Nederland is Technologie, waarin 109 projecten zijn gestart. Met 9,2 procent is het slagingspercentage van deze projecten wel laag. Van de 41 muziekprojecten slaagt bijvoorbeeld 29,3 procent.
Verder valt op dat de meerderheid van de projecten 0 tot 1 euro heeft opgehaald. Slechts drie projecten wisten meer dan een ton binnen te slepen.
In totaal is er op Kickstarter Nederland in zes maanden ruim 815.000 euro opgehaald. Het beoogde doel van de projecten die succesvol bleken, was in totaal 519.000 euro. Daarmee laat Kickstarter de Nederlandse crowdfundingmarkt direct enorm groeien. Nederlandse platformen hebben een hoger percentage geslaagde projecten, maar het totaal aantal projecten is bij Kickstarter veel groter.
Het meeste geld kwam het afgelopen halfjaar ook uit de categorie Technologie. Ondanks het lage slagingspercentage is daar 510.000 euro opgehaald. Dat is bijvoorbeeld te danken aan Homey, waarmee diverse apparaten in huis kunnen worden bestuurd. Dit project alleen al haalde ruim 200.000 euro op.
Selectie
Het grote verschil met kleinere platformen zit hem volgens Kleverlaan en Koren in het selectieproces: Kickstarter laat iedereen toe, terwijl veel Nederlandse platformen inzendingen eerst keuren, feedback geven en daarna eventueel pas online zetten.
"Voor een initiatiefnemer is de aanpak van kleinere platformen logischer", meent Koren. "Hoe meer feedback, hoe beter. Je krijgt te horen als je doelbedrag te hoog is of als je campagne niet goed is afgestemd."
Kleverlaan wijst er op dat sommige platformen zelfs zo streng selecteren dat alleen projecten online komen die bijna zeker hun doel kunnen halen.
Internationaal
Het internationale aspect van Kickstarter kan een voordeel zijn, maar pakt volgens Koren nu vaak uit als nadeel: "Soms is een project alleen leuk voor Nederland, of zelfs alleen regionaal. Het middel past dan niet bij het doel."
Bovendien gaan initiatiefnemers er volgens beide experts vaak vanuit dat het vanzelf gaat. "Je moet actief aan de slag gaan met een marketingcampagne", legt Koren uit. "Zie het als communicatie, niet als financiering", voegt Kleverlaan toe.
Hij roept mensen vooral op eerst het eigen netwerk aan te spreken. Als zij enthousiast zijn, volgt de rest. Het geld rolt niet vanzelf binnen. Iets wat bij lokale crowdfundingplatformen meer benadrukt wordt bij het inschrijven.
Ook het gemak van de Nederlandse taal is voor die lokale platformen een voordeel, menen beide experts.
Betalingsmethode
De laatste reden dat het slagingspercentage in Nederland bij Kickstarter laag is, is Ideal. Deze bij Nederlanders zeer populaire betaalmethode, wordt niet door Kickstarter ondersteund. Mensen die geld willen geven aan een project moeten met een creditcard betalen en dat is in Nederland niet zo gebruikelijk als in veel andere landen.
Het klinkt als een klein onderdeel, maar volgens Kleverlaan is het verschil in gemak zeer groot.
Currence, het bedrijf achter Ideal, laat in een reactie weten dat er voor zover bekend geen contact is geweest met Kickstarter over het ondersteunen van de betaalmethode.
Een woordvoerder speculeert dat het uitblijven van Ideal-ondersteuning mogelijk iets te maken heeft met de eisen die daaraan verbonden zijn. Kickstarter zou zich dan moeten aanmelden als betaalinstelling en aan diverse veiligsheidsvoorwaarden moeten voldoen.
Goed voor Nederland
Ondanks de kritiekpunten is Kickstarter verre van afgeschreven, menen de deskundigen. Bovendien is het een aanvulling voor de Nederlandse crowdfundingmarkt.
"Het geeft ten eerste aan dat Nederland zich in de voorhoede bevindt", aldus Kleverlaan. Kickstarter is momenteel naast Nederland alleen actief in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Canada, Australie, Nieuw-Zeeland, Ierland, Zweden, Denemarken en Noorwegen.
Andere platformen zijn volgens cijfers waarover Kleverlaan en Koren beschikken, geen verkeer kwijtgeraakt sinds de Nederlandse introductie. Kleverlaan: "De 80 procent die het op Kickstarter niet haalt, zou ook niet door de selectie van andere sites heen gekomen zijn."
"De markt wordt door de komst van Kickstarter steeds groter", voegt Koren toe. Dat kan er ook voor zorgen dat per inwoner meer geld wordt uitgegeven aan crowdfunding. Volgens onderzoek van Koren zelf is dat momenteel 1,90 euro per Nederlander, met een totaalbedrag van 32 miljoen euro.
In het Verenigd Koninkrijk is het bijvoorbeeld 10,60 euro per inwoner, maar in Frankrijk (1,20 euro), Duitsland (0,90 euro) en Belgie (0,10 euro) is het een stuk lager.
Het belangrijkste is misschien wel dat de drempel voor uitvinders een stuk lager wordt. Koren meent dat mensen hun campagne sneller opzetten en dat is goed voor innovatie, of het project nu succesvol wordt of niet.
Kickstarter heeft niet gereageerd op meerdere verzoeken om commentaar voor dit artikel.