De komende jaren worden honderden miljoenen euro's particulier geld geïnvesteerd in lokale slagers, bierbrouwerijen, restaurants en andere mkb-bedrijven die bij banken steeds moeilijker kunnen aankloppen.

''We zitten eigenlijk nog in de pioniersfase. De echte groei van crowdfunding moet nog komen", zegt Martijn van Schelven, voorloper in dit nieuwe investeren en mede-eigenaar van Geldvoorelkaar.nl, een platform dat bijna 40 miljoen euro in bijna zeshonderd investeringsprojecten uit heeft staan.

Het is daarmee het grootste crowdfundingsplatform van Nederland en heeft meer dan de helft van deze opkomende markt in handen.

''Kleine ondernemers met een investeringsbehoefte van soms niet meer dan 70.000 of 80.000 euro doen de komende jaren steeds vaker een beroep op crowdfunding", voorspelt Martijn van Schelven.

Banken zijn volgens hem nauwelijks geïnteresseerd in kleine leningen aan lokale ondernemers. Ofschoon 90 procent van hen nog steeds bij de bank zaken doet, is het steeds moeilijker krediet te krijgen.

''Banken moeten hun balansen door de internationale afspraken (Basel 3, red.) verkleinen en doen liever zaken met bedrijven met kredieten boven de 250.000 euro. Daar is meer op te verdienen", aldus Van Schelven.

Van Schelven spreekt mede als ervaringsdeskundige. Hij werkte twaalf jaar als directeur van een lokale ING-bank. Een krediet voor een nieuwe vitrine bij de lokale slager werd tot zijn ergernis afgekeurd, ''terwijl ik voor deze ondernemer mijn hand in het vuur zou durven steken".

Het bracht hem op het idee om naar Amerikaans voorbeeld meer te gaan doen met kleine, particuliere investeringen.

Intussen is er één bank die brood ziet in crowdfunding: ABN Amro. De bank heeft daarvoor dochter Seeds opgericht, dat tot dusver circa 235.000 euro heeft opgehaald ter ondersteuning van ondernemers in onder meer duurzame fluistersloepen, gezonde snacks en een app voor demente ouderen.

Crowdfunding begon in 2011 met een te verwaarlozen omzet van 350.000 euro. In 2012 vertienvoudigde de publieksinvesteringen tot 3,5 miljoen euro. Vorig jaar werd circa 1,5 miljoen euro per maand opgebracht door particuliere investeerders.

Dit jaar zal de totale investeringssom waarschijnlijk de 100 miljoen euro overstijgen, verwacht brancheorganisatie Crowdfunding.nl, waarbij circa tachtig investeringsplatforms zijn aangesloten. De groei loopt in 2016 mogelijk op tot boven de 250 miljoen euro.

De publieksfinanciering leidt tot bijzondere initiatieven. Zo werkt de plastisch chirurg Ernst Jan Bos van het VUmc via crowdfunding aan een project waarmee hij op termijn met een 3D-printer, kraakbeencellen en menselijk weefsel vervangende neuzen en oren voor brandwondenpatiënten hoopt te maken.

Bierbrouwer Van de Streek in Utrecht heeft het via publieksfinanciering door vrienden, kennissen en particulieren voor elkaar gekregen om bijzondere bieren op de markt te brengen. Zo gaat dat onder meer ook bij de aanschaf van zonnepanelen, het behoud van rivierkreeften in Gelderland of het maken van de film Dansen op de Vulkaan.

En sterrenchef Niven Kunz van het gelijknamige restaurant Niven in Rijswijk lanceerde deze week via Kickstarter een wel heel bijzondere vorm van crowdfunding. Hij hoopt binnen een maand 50.000 euro bij elkaar te krijgen voor de verbouwing en uitbreiding van zijn keuken met een chef's table.

''Als je vooraf 60 euro per couvert betaalt of 1.250 euro all in voor een diner met twaalf man aan de chef's table, dan mag je komen eten wanneer de verbouwing begin 2015 gereed is’’, zegt Kunz over zijn initiatief.

Volgens de jonge chef had hij ook wel andere financieringsbronnen kunnen aanboren of zelfs zijn spaargeld kunnen aanbreken, maar hij deed dat bewust niet.

''Ik wil dat mijn gasten meer betrokken zijn bij mijn restaurant. Het is toch veel leuker als je aan vrienden kunt vertellen dat jij hebt geholpen de keuken in het restaurant te verbouwen", zegt Kunz. Hij heeft met nog een maand te gaan al dertig investeerders die 3.421 euro hebben ingelegd. Er zijn nog drie weken te gaan.

Nu de initiatieven talrijk zijn en het aantal investeringsplatforms de honderd langzaamaan nadert, rijst de vraag of de consumenten wel voldoende beschermd zijn. Veel platforms zijn niet eens vergunningsplichtig volgens de normen van de Autoriteit Financiële Markten.

Puck Scheres, redacteur-onderzoeker Geld & Gezondheid bij de Consumentenbond, wijst in een blog op de risico's die kleven aan crowdfunding. ''Je investeert vaak in startende bedrijven. De kans is aanwezig dat het misgaat en dat je je hele inleg kwijtraakt", aldus Scheres. Klachten zijn er bij de Consumentenbond echter niet bekend.

De overheid stelt maximumbedragen aan deze alternatieve financieringsbron. Particulieren mogen maximaal 40.000 euro investeren in een alternatieve banklening (lending platform) en 20.000 euro in een risicovolle investering in een nieuw bedrijf (equity crowdfunding).

Martijn van Schelven van Geldvoorelkaar.nl pleit voor een aangescherpte regelgeving voor zijn branche om ongelukken in de toekomst te voorkomen.

Wat hem betreft komt de AFM zo spoedig mogelijk met een strenger toetredingsbeleid voor platforms voor crowdfunding. ''Niet om onszelf te beschermen, maar wel om de branche goed te monitoren. Want we kunnen zelf de groei amper bijhouden."

Particulieren zijn namelijk in toenemende mate bereid hun geld in crowdfunding te steken, zeker nu de rente bij de bank te verwaarlozen is. Bij publieksfinanciering zijn rentes tot 8 procent haalbaar.

''Maar het is wel een investering, je bent niet gedekt en het kan misgaan. Daarom krijg je ook een hoger rentepercentage omdat je meer risico loopt'', waarschuwt Van Schelven. Zijn advies: steek liever 500 euro per keer in tien verschillende projecten, dan één keer 5.000 euro in één project.

Mensen die wel grotere bedragen in één project investeren, krijgen daarom bij Geldvoorelkaar.nl standaard een telefoontje. ''Vaak blijkt het dan een vader, vriend of familielid te zijn die wat extra geld steekt in een project. Maar de waarschuwing risico's te spreiden, staat bij wijze van spreken wel 30.000 keer op onze website."