Ga naar de inhoud Logo NU.nl
  • Voorpagina
  • Net binnen
  • Populair
  • Algemeen
  • Economie
  • Sport
  • Media en Cultuur
  • Achterklap
  • Shop
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Uit andere media
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Dagelijks leven
    • Het Woord
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Spellen
    • Over NU.nl
    • NUfolder
    • NUshop
    • Tickets
Dinsdag 26 september 2023 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl
Weer, veel bewolking 21° TV GidsLive voetbalwedstrijden 2 liveVerkeersinformatie 5 kmBeursinformatie 721.43
Koerden

Strijd tegen Islamitische Staat (IS) zet Koerden op de kaart

Door NU.nl/Liza Titawano

03 okt 2014 om 15:10 Update: 9 jaar geleden
Delen via WhatsAppDelen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailDelen via E-mailE-mail
De onrust die terreurorganisatie Islamitische Staat (IS) met zich meebrengt in het Midden-Oosten zorgt voor grote instabiliteit in de regio. De verschillende Koerdische groeperingen, van nabij betrokken bij het conflict, staan hierdoor steeds meer op de radar van westerse landen.

Afgelopen week wisten de Koerden gesteund door luchtsteun van de VS de strijders van Islamitische Staat (IS, voorheen ISIS) op verschillende plekken in het noorden van Irak te verslaan.

Volgens een leider van de Koerdische peshmerga zou IS op zo'n dertig plekken zijn verdreven. Eerder al maakte Duitsland bekend antitankraketten en machinegeweren te leveren aan de Koerden in Noord-Irak en Syrische Koerden roepen de VS vrijdag nog op de luchtaanvallen op IS te verscherpen.

De positie van de Koerden in Irak, Syrië en Turkije is aan verandering onderhevig nu het westen samen met verschillende Islamitische landen de strijd tegen IS is begonnen.

"Dit is gunstig voor de Koerden in Irak", stelt Erdogan Aykaç, docent en onderzoeker Internationale Betrekkingen aan de Rijksuniversiteit Groningen tegenover NU.nl. "Als de peshmerga er in slagen IS in het noorden van Irak te verslaan, zal dit de claim van de Koerden voor meer economische autonomie in de regio versterken."

De Koerden zijn in Noord-Irak grotendeels autonoom, maar ruziën al jarenlang met de regering over de exploitatierechten van oliebronnen in de regio.

Nu nog krijgen de Koerden maar 17 procent van de totale begroting van Irak, terwijl zij met de olie in het Koerdisch gebied een groot aandeel leveren aan de Iraakse economie. Daarnaast hebben zij dankzij het conflict met IS hun grip op olierijke Kirkuk versterkt.

Afgelopen week wisten de Koerden gesteund door luchtsteun van de VS de Islamitische Staat (IS, voorheen IS) op verschillende plekken in het noorden van Irak te verslaan. Volgens een leider van de Koerdische peshmerga zou IS op zo’n dertig plekken zijn verdreven. © AFP
Een Duitse militair geeft instructies aan Koerdische peshmerga in Arbil.© AFP
Een Turkse tank in de meest urgente plek voor Turkije die door IS wordt bedreigd, de Syrische grensstad Ayn al-Arab (voor de Koerden Kobani). © AFP
Syrische Koerden schuilen voor de regen op de grens Syrië en Turkije. © AFP
Turkije wordt overstroomd met vluchtelingen uit Syrië. "Turkije zit in een lastig parket", stelt Erik-Jan Zurcher, hoogleraar Turkse talen en culturen van de Universiteit Leiden.© AFP
"Enerzijds wil Turkije het westen helpen in de strijd tegen IS, maar anderzijds wil het voorkomen dat zowel de PKK als de Syrische president Bashar Al-Assad niet sterker worden door militaire steun. Militair ingrijpen tegen IS zouden ze zodoende het liefst zelf in handen houden in plaats van de weg vrij te maken voor de PKK."© Hollandse Hoogte
Toon alleen het PlaatjeToon alleen het Plaatje
Strijd tegen IS zet Koerden op de kaart
Strijd tegen IS zet Koerden op de kaart

Achtergrond

Het Koerdische volk, bestaande uit zo'n 30 tot 35 miljoen man, vormt een etnische minderheid in onder meer de landen Irak, Turkije, Syrië en Iran. Na de opstand tegen Saddam Hussein verworven ze verregaande autonomie in het noorden van Irak, waar de Koerdische Autonomie Regio werd uitgeroepen.

Toen het Ottomaanse Rijk met de Eerste Wereldoorlog ten einde kwam bepaalde het Verdrag van Sèvres (1920) dat onder meer de Koerden onafhankelijk zouden worden.

Het verdrag werd echter nooit van kracht omdat Rusland en Turkije het niet accepteerden. Na de Turkse onafhankelijkheidsoorlog tekende de regering van Mustafa Kemal Atatürk in 1923 de Vrede van Lausanne. Hierin werden de Koerden niet meer genoemd. Sindsdien is de bevolkingsgroep in Turkije lange tijd politiek onderdrukt.

Organisaties als de Koerdische Arbeiderspartij (PKK) - opgericht in 1978 en door veel westerse landen waaronder Nederland gezien als een terroristische organisatie - ontstonden als gevolg van die onderdrukking. In buurlanden Irak en Syrië werden in de loop der jaren andere Koerdische partijen opgericht.

Zo ontstond in 1946 in Irak de Koerdische Democratische Partij (KDP) om onder leiding van Mustafa Barzani te streven naar meer zelfbestuur voor de Koerden in dat gebied. In 2003 werd de aan de PKK gelieerde Democratische Unie Partij (PYD) in Syrië opgericht.

Eenheid

De verschillende partijen streven allen naar meer autonomie voor het Koerdische volk, maar zouden ze ooit genoeg eensgezind zijn om als één volk meer autonomie te genereren? Aykaç: "Dat is lastig om te zeggen, want het volk is verspreid over verschillende landen en de concurrentie onder de verschillende partijen is groot."

De PKK en de KDP van Masoud Barzani hebben een moeizame relatie. Barzani staat op redelijk goede voet met de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, terwijl de PKK door Turkije als terroristische organisatie wordt gezien. Toch wordt de samenwerking tussen de verschillende partijen sterker nu de strijd tegen IS in hevigheid toeneemt.

"Het zal alleen voorlopig niet komen tot een verenigd Koerdistan, waar alle partijen samenkomen", aldus Aykaç. "Dat wil Barzani zelf ook niet. De verdeeldheid onder de Koerden is te groot, dus het zou lastig worden om de politieke belangen van de verschillende partijen te verenigen."

Daarnaast riskeert een onafhankelijk Iraaks-Koerdistan volgens Aykaç een internationaal en regionaal isolement vanwege bezwaren van landen als de VS en Turkije. "Dus het realiseren van een groter en verenigd Koerdistan lijkt nog een utopie."

Turkije

Ondertussen bevindt Turkije zich ten opzichte van de Koerden steeds meer in een ingewikkelde kwestie. Het land wordt overstroomd met vluchtelingen uit Syrië, IS klopt met de strijd in de Koerdsische stad Kobani aan de poort en verschillende politieke en militaire Koerdische leiders in Turkije dreigen het al lang lopende vredesproces met de Turkse regering teniet te doen als Turkije zelf geen concrete stappen onderneemt in de strijd tegen IS en daarmee dus ook de Koerden in de regio helpt.

"Turkije zit in een lastig parket", stelt Erik-Jan Zürcher, hoogleraar Turkse talen en culturen van de Universiteit Leiden.

"Enerzijds wil Turkije het westen helpen in de strijd tegen IS, maar anderzijds wil het voorkomen dat zowel de PKK als de Syrische president Bashar al-Assad niet sterker worden door militaire steun. Militair ingrijpen tegen IS zouden ze zodoende het liefst zelf in handen houden in plaats van de weg vrij te maken voor de PKK."

Donderdag stemde de Turkse regering in met een motie die militair ingrijpen tegen IS mogelijk kan maken. Hoe en op welke manier dit moet gebeuren is tot dusver onduidelijk.

Enclave

De meest urgente plek voor Turkije die door IS wordt bedreigd is de Syrische grensstad Ayn al-Arab (voor de Koerden Kobani). Daar staat een monument uit de dagen van het Ottomaanse Rijk en het terrein is in 1921 tot Turks grondgebied verklaard. Het gebied wordt inmiddels bewaakt door zestig commando's.

"Het is een gevaarlijk punt", stelt Zürcher. "Mocht IS dat gebied aanvallen, dan ziet Turkije dat als een aanval op de NAVO. Turkije zal zich dan beroepen op artikel 5 uit het handboek van de NAVO en solidariteit eisen van de andere NAVO-landen."

Volgens Zürcher zou dit voor veel westerse landen eindelijk aanleiding kunnen zijn om Syrië binnen te vallen, maar in het gebied zitten veel Koerden en zij zouden hun redelijke onafhankelijkheid in die regio niet op het spel willen zetten. "Een aanval zou de relatie tussen Turkije en de Koerden er niet beter op maken."

Het is nog te vroeg om te kunnen zeggen welke gevolgen de ontwikkelingen in de regio gaan hebben op de verschillende Koerdische groeperingen, maar één ding is zeker: ze staan meer en meer op de kaart bij westerse landen omdat ze een belangrijke rol vervullen in de strijd tegen IS.

Meer langere verhalen en achtergronden op NUweekend

Eerder

  • 03 okt 2014 om 12:55
    Tien dingen die u moet weten over de Nobelprijzen
    Tien dingen die u moet weten over de Nobelprijzen
  • 03 okt 2014 om 13:53
    Zeven keer om de Kaäba: de hadj in tien kernpunten
    Zeven keer om de Kaäba: de hadj in tien kernpunten
  • 30 sep 2014 om 17:19
    Opgelopen frustratie uit zich in protest Hongkong
    Opgelopen frustratie uit zich in protest Hongkong
  • 03 okt 2014 om 14:19
    125 jaar Amsterdam Centraal: Van 300 naar 300.000 reizigers
    125 jaar Amsterdam Centraal: Van 300 naar 300.000 reizigers
  • 03 okt 2014 om 15:20
    Hebben de banken nu echt hun lesje geleerd?
    Hebben de banken nu echt hun lesje geleerd?
  • 03 okt 2014 om 15:02
    Netflix zet in op onze vrije tijd, en op Adam Sandler
    Netflix zet in op onze vrije tijd, en op Adam Sandler
  • 03 okt 2014 om 15:59
    Open Huizen Dag geen garantie voor verkoop, maar het helpt wel
    Open Huizen Dag geen garantie voor verkoop, maar het helpt wel
Beeld: AFP
Delen via WhatsAppDelen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailDelen via E-mailE-mail

Lees meer over:

isKoerdenNUweekend

Aanbevolen artikelen

Net binnen

  • 19:03
    Nieuwe elektrisch blauwe vogelspinnensoort ontdekt in Thailand
  • 18:51
    Keeper Van Domselaar keert terug in basis Oranje voor kraker tegen Engeland
  • 18:37
    Ruime Kamermeerderheid ziet niets in spitsheffing NS
  • 18:27
    PSV-trainer Bosz prijst Go Ahead: 'Mag het niet zeggen, maar is een leuke ploeg'

Meer Economie

  • Italië verbouwt steeds meer mango's en bananen vanwege hetere zomers
    Italië verbouwt steeds meer mango's en bananen vanwege hetere zomers
  • schiphol klm
    Schiphol krijgt natuurvergunning mede door uitkoop boerenbedrijven
  • Faillissementsgolf dreigt nu bedrijven coronaschuld moeten afbetalen
    Faillissementsgolf dreigt nu bedrijven coronaschuld moeten afbetalen
  • woningmarkt amsterdam
    Huurders zitten vast in dure woning doordat kopen moeilijker is geworden
  • big bazar
    Discountketen Big Bazar definitief failliet na meerdere reddingspogingen
Meer Economie

Meest gelezen

  • 1
    Na Philip Freriks vertrekt ook Maarten van Rossem in 2025 bij De slimste mens
  • 2
    Feyenoord baalt dat Klassieker uitgespeeld wordt: 'Enige juiste is 0-3-eindstand'
  • 3
    OverzichtAbrams-tanks in Oekraïne, martelingen 'op grote schaal' door Russen
  • 4
    Tweevoudig wereldkampioen Dafne Schippers (31) zet punt achter atletiekcarrière
  • 5
    Jos B. blijft zestien jaar vastzitten voor doden Nicky Verstappen (11)


Nieuwsvideo's

  • Buschauffeur veroorzaakt kettingbotsing in Thailand
    Buschauffeur veroorzaakt kettingbotsing in Thailand
  • Hulpdiensten massaal aanwezig na botsing lijnbus en taxi Friesland
    Hulpdiensten massaal aanwezig na botsing lijnbus en taxi Friesland
  • Russische bloggers in paniek: wat speelt er aan het front bij Verbove?
    Russische bloggers in paniek: wat speelt er aan het front bij Verbove?
  • Hagelstenen ter grootte van tennisballen teisteren Texas
    Hagelstenen ter grootte van tennisballen teisteren Texas

  • Voorpagina
  • Economie
  • Sport
  • Media en cultuur
  • Overig
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Uit andere media
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Dagelijks leven
    • Het Woord
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Contact met de redactie
    • Colofon
    • Nieuwsbrieven
    • Over NU.nl
    • Copyright
    • Disclaimer
    • Privacy en cookiebeleid
    • Klachten / Feedback
    • Toegankelijkheid
    • Adverteren
    • Apps
    • Werken bij NU.nl
    • Verzekeringvergelijker
    • Privacy instellingen
  • Contact met de redactie
  • Colofon
  • Nieuwsbrieven
  • Over NU.nl
  • Copyright
  • Disclaimer
  • Privacy en cookiebeleid
  • Klachten / Feedback
  • Toegankelijkheid
  • Adverteren
  • Apps
  • Werken bij NU.nl
  • Verzekeringvergelijker
  • Privacy instellingen

Volg ons op:

©2023 DPG Media B.V. – alle rechten voorbehouden