Nieuwe koning Spanje stuk bescheidener dan voorganger
Van woensdag op donderdag om middernacht is Felipe automatisch koning geworden. Donderdagochtend is hij formeel beëdigd. De sobere ceremonie die gepland staat voor de beëdiging komt overeen met het ingetogenere koningschap dat van de 46-jarige Felipe wordt verwacht.
Op 2 juni maakte Juan Carlos bekend terug te treden om 'een nieuwe generatie' het roer te laten overnemen. Donderdag komt die nieuwe generatie al aan de macht.
Juan Carlos kreeg de troon zelf toegewezen toen het land nog een militaire dictatuur onder Francisco Franco was. Op het moment van zijn aftreden is Spanje een moderne democratie en lidstaat van zowel de Europese Unie als de NAVO.
De ceremonie was ingetogen en door geen enkel buitenlands staatshoofd of vorst bijgewoond, ook niet door Felipes vriend koning Willem-Alexander. Felipe was vorig jaar wel aanwezig bij de troonsbestijging van Willem-Alexander.
De sobere beëdiging past volgens het koningshuis beter bij deze tijd en toont bovendien solidariteit met de vele Spanjaarden die maar moeilijk het hoofd boven water kunnen houden.
Toch hebben koningsgezinde Spanjaarden donderdag de kans gekregen een glimp van hun kersverse vorst op te vangen. Felipe en zijn echtgenote, oud-journalist Letizia, reden langs de mooiste monumenten van Madrid wuifden het Spaanse volk toe vanaf een balkon.
Verbindende rol
Juan Carlos wordt vooral geprezen voor de constructieve en verbindende rol die hij speelde bij de overgang van een autocratisch naar een democratisch Spanje. Hij werd gekroond twee dagen na de dood van Franco, die 36 jaar allesbepalend was voor de Spaanse politiek.
Juan Carlos begon direct met het voorstellen van democratische hervormingen en de ontmanteling van het repressieve Franco-regime. Dit leidde tot de grondwet van 1978, slechts drie jaar na Franco's dood, en maakte van Spanje een constitutionele monarchie.
In 1981 wist Juan Carlos een couppoging af te wenden. Honderden leden van de Guardia Civil gijzelden het kabinet en wilden opnieuw een junta instellen.
De koning riep in een televisietoespraak op de eenheid in het land te bewaren en de democratische rechtsvorm te eerbiedigen. Een dag later zakte de staatsgreep als een pudding in elkaar. De vorst had zich bewezen als de sterke en moderne koning die het land nodig had om uit te groeien tot democratische natie.
In opspraak
Later werd de koning bekend door minder positieve uitspattingen. Zo raakte hij in opspraak toen hij in 2012 in Botswana op olifantenjacht ging.
Spanjaarden vilden de koning vanwege wreedheid tegen dieren, maar ook vanwege het ondernemen van luxe vakanties terwijl het Spaanse volk nauwelijks de eindjes aan elkaar kon knopen. Naast olifanten schoot Juan Carlos ook graag op beren. In 2004 doodde hij zelfs een zwangere beer. Ook moest zijn dochter getuigen in een rechtszaak tegen haar man vanwege fraude- en witwaspraktijken.
Felipe wordt koning op een moment dat Spanje met een heel ander soort crisis kampt. De Spaanse economie is sinds het uitbreken van de eurocrisis een van de zwaarst getroffene van de EU.
De laatste jaren worstelt de bevolking met teruglopende koopkracht, oplopende armoede en een van de hoogste werkloosheidscijfers van de Unie. Alsof dat nog niet genoeg is, laten de Catalaanse en Baskische onafhankelijkheidsbewegingen ook luid horen dat ze niet langer onderdeel willen zijn van het Spaanse koninkrijk.
Minder flamboyant
Verwacht wordt dan ook dat Felipe een bescheidenere en minder flamboyante vorst wordt dan zijn vader. Hoewel Spanje een van de meest ingetogen koningshuizen ter wereld kent, denken analisten dat Felipe de soberheid nog wat verder zal opvoeren.
Dat zou hem mogelijk geliefder maken bij het Spaanse volk. Hoewel het koningschap in Spanje een ceremoniële functie is, kan Felipe een belangrijke rol spelen in het herstellen van de eenheid van en het vertrouwen in de Spaanse maatschappij, nadat zes jaar economische crisis vooral voor scepsis en verdeeldheid heeft gezorgd.
