Shakhtar Donetsk speelt dinsdag thuis tegen FC Porto, maar wel op meer dan 1.000 kilometer van het eigen land. De Oekraïense topclub wijkt dit Champions League-seizoen uit naar het Duitse Hamburg. Ondertussen werkt Van Leeuwen de competitiewedstrijden met Shakhtar nog wel af in Oekraïne.

"Het stoppen en het onderbreken van wedstrijden en trainingen is niet zozeer minder, maar de activiteiten van Rusland op de locaties waar wij zitten, zijn wel minder", zegt Van Leeuwen vanuit Hamburg in gesprek met NU.nl. "De oorlog woedt vooral nog steeds in het oosten van het land. De bedreigingen zijn er nog altijd."

In Hamburg is de oorlog even ver weg voor Shakhtar en Van Leeuwen. Er moet 'gewoon' gevoetbald worden. "Shakhtar doet er alles aan om ervoor te zorgen dat de spelers niet hoeven na te denken over de oorlog, maar dat zij hun werk kunnen doen, kunnen trainen en wedstrijden spelen", vertelt de trainer.

"De club heeft contact met alle families van de spelers, die betrokken zijn bij de oorlog. We hebben een rustige voorbereiding gehad in Nederland."

Het zijn aparte omstandigheden waarin de 47-jarige Van Leeuwen zijn Champions League-debuut maakt als trainer. Het Volksparkstadion in Hamburg is wel Champions League-waardig, met bijna 50.000 toeschouwers op de tribune.

"Het is een heel slimme keuze van de club geweest om naar Hamburg te gaan", zegt Van Leeuwen. "Hamburg is een stad met een groot stadion waar al lange tijd geen Europees voetbal meer is gespeeld." Daarmee doelt hij op de vaste bespeler Hamburger SV, dat al jaren uitkomt op het tweede niveau van Duitsland. "Het leeft hier zeker. Er komen 47.000 toeschouwers. Voor een thuiswedstrijd die voor ons 'uit' is, is het wel heel bijzonder."

Spelen voor publiek is überhaupt bijzonder voor de Shakhtar-selectie. In Oekraïne wordt publiek uit veiligheidsoverwegingen nog altijd geweerd uit de stadions.

"In de voorbereiding speelden we een wedstrijd tegen Tottenham Hotspur voor een groot aantal supporters. De spelers hebben het gevoel dit jaar dus al een keer gehad, maar we hebben jongens die ook in de nationale teams spelen. Voor het grootste gedeelte van de groep is spelen in een vol stadion niets nieuws."

Van Leeuwen is bezig aan zijn eerste maanden als hoofdtrainer van Shakhtar. De veertienvoudig landskampioen stelde hem begin juli aan, nadat hij vorig seizoen met Zorya Luhansk knap als derde in de Oekraïense competitie was geëindigd. Eerder werkte de Zuid-Hollander in de jeugdopleiding van Feyenoord en Shakhtar, als technisch directeur in Kazachstan en als coördinator en hoofdtrainer in Israël.

Als speler kwam Van Leeuwen niet verder dan zestien Eredivisie-wedstrijden voor Sparta en twee seizoenen in de Eerste Divisie bij Helmond Sport. Het contrast met het podium waarop hij met Shakhtar zijn debuut maakt is enorm.

"Ik heb geen last van zenuwen. De Champions League is wel de top en dat ga ik meemaken. Uiteindelijk is het speciaal, maar ook weer niet meer dan dat. Maar wanneer we dinsdag het stadion in lopen en het team klaarstaat voor de wedstrijd, zal ik wel spanning voelen. We kijken er vooral heel erg naar uit."

Die kalmte heeft er mede voor gezorgd dat hij nu bij de Oekraïense topclub aan het roer staat. "Ik ben jaren bezig geweest om stappen te zetten in de voetballerij. Veel trainers beginnen vanuit Nederland, maar voor mij begon het in het buitenland bij Shakhtar."

Na zijn vertrek als jeugdtrainer in 2013 heeft hij altijd warm contact onderhouden met Shakhtar, iets waar hij nu de vruchten van plukt. "Ze konden me na mijn vertrek altijd bellen. Ik heb geregeld advies gegeven en dat ging altijd heel prettig."

Zijn band met de club, het onderhouden van contact en het leveren van prestaties waren volgens Van Leeuwen de belangrijkste redenen voor Shakhtar om hem aan te stellen als trainer. Inmiddels gaat Van Leeuwen met de UEFA Cup-winnaar van 2009 aan kop in de Oekraïense Premjer Liga. Nu wacht Porto in de Champions League, met verder Royal Antwerp FC en FC Barcelona als tegenstanders in groep H.

Bij de Belgen staat met Mark van Bommel een landgenoot van Van Leeuwen aan het roer. "Het is altijd een leuke bijkomstigheid om Nederlanders te treffen. Uiteindelijk wil iedereen het beste van zijn team en zullen we allebei willen winnen. Dan maakt het allemaal niet zoveel meer uit dat we Nederlanders zijn."

Met Erik ten Hag (Manchester United), Arne Slot (Feyenoord) en Peter Bosz (PSV) zijn er nog drie Nederlandse trainers actief in de Champions League. Daarmee komt hun aantal in het miljoenenbal op vijf, een record. Van zijn Nederlandse collega's spreekt Van Leeuwen Bosz het vaakst. "Maar het is ook weer niet zo dat je deur bij elkaar platloopt."

"Bosz ken ik vanuit de periode in Nederland, toen hij technisch directeur was bij Feyenoord en ik daar ook werkte. Ik heb hem nog een keer bezocht bij Vitesse en we zijn elkaar nog tegengekomen bij Maccabi Tel Aviv. We hebben in de loop der jaren goed contact gehad."

Over het werk dat Bosz momenteel verricht in Eindhoven is Van Leeuwen complimenteus. "Hij heeft een heel goede start gemaakt. De manier waarop Peter wil dat PSV voetbalt, is wat ze doen vanaf dag één. Dat komt overeen met wat wij hier willen bewerkstelligen."

Een concrete doelstelling voor de groepsfase heeft Van Leeuwen, die bij Shakhtar naast een aantal routiniers voornamelijk de beschikking heeft over aanstormende talenten, niet meegekregen. "We willen graag na de winter nog meedoen in Europa. Maar we zijn realistisch: we wegen de kansen per wedstrijd af."